Lang thang với Bitcoin, mong chờ được lộ sáng

Theo lời 1 số chuyên gia, Bitcoin được sinh nở từ trong hơi nóng bó hẹp giữa 1 bên là đồng tiền truyền thống có quyền lực tập trung có bên kia là đồng tiền số quyền lực phân tán nhờ nền móng Blockchain. Sau 10 năm xuất hiện, Bitcoin đã và đang gây ra hàng loạt bối rối có 1 số ngân hàng trung ương.

Cũng thời gian đấy, chúng kịp định danh Việt Nam là 1 trong các địa chỉ đứng đầu địa cầu về phương diện “tìm kiếm Bitcoin và Blockchain” cũng như phát hành ICO mà 90% trong đấy là lừa đảo.

Lân la trong giới Bitcoin, tình cờ gặp 1 “cao thủ” mà về sau này được biết, ông chính là nhân vật tương đối có ảnh hưởng trên phân khúc Bitcoin và công nghệ Blockchain ở Việt Nam.

Họ là các ai?

Được cha mình là 1 nhà khoa học nổi tiếng về địa chất ủng hộ, Lê Huy Hòa cùng 1 lúc học cả hai trường là Đại học Y Hà Nội và Đại học Bách khoa Hà Nội, tốt nghiệp có điểm số tương đối cao, ông không hành nghề như 1 Bác sỹ Nhi khoa mà chọn lọc công nghệ tài liệu làm nghề nghiệp của mình.

Vốn hâm mộ mã nguồn mở, trải qua nhiều địa điểm công tác, Bitcoin và Blockchain trở thành nơi dừng chân của ông gần 10 năm nay. Vị sáng lập diễn đàn HiPT Bitcoin Forum đình đám trên phân khúc tài sản số giãi bày về mình bởi thế khi được hỏi “cùng đồng Bitcoin là các ai”.

Theo ông, giới Bitcoin Việt Nam tạm chia làm 5 nhóm. Nhóm thứ nhất, bao gồm 1 số chuyên gia công nghệ Blockchain.

Nhóm thứ hai, là thành phần lợi dụng Blockchain để tư lợi. Hành vi của họ ở nhiều dạng khác nhau nhưng tập trung nhiều nhất là phát hành và tham dự 1 số dự án hút vốn thường gọi là ICO để lừa đảo.

Nhóm thứ ba là các nhà đầu tư thực sự. Họ kiên nhẫn bám sàn, theo dõi sát sao diễn biến phân khúc, giống hệt 1 số nhà đầu tư lâu năm trên phân khúc chứng khoán.

Ở Việt Nam có dao động 6 – 10 sàn khá danh tiếng và đều công khai là “sàn chuyển nhượng Bitcoin” trong số nhan nhản sàn, trang web cho phép chuyển nhượng, kêu gọi đầu tư, hùn vốn mua máy đào ở 1 số “farm”. Dù Nhà nước không cấp phép sàn có tên gọi bởi thế nhưng cũng không thấy cơ quan nào cản phát triển thành chúng cứ tồn ở.

Trong nhóm thứ ba nêu trên, gần đấy đã xuất hiện thêm các “tay to”, ước chừng dao động 30% nhà đầu tư bước ra từ phân khúc BĐS mon men đến có Bitcoin và 1 số loại “coin”. Với 1 tâm thế “xem nó thế nào” họ sẵn sàng bỏ ra cả chục tỷ đồng giao cho 1 đội ngũ đầu tư và/hoặc đầu cơ lướt sóng và sẵn sàng được thì chia, mất thì thôi.

Nhóm thứ tư, các người có kiến thức về “nền kinh tế số”, hoạt động của họ vừa đầu tư Bitcoin, 1 số loại “coin”; vừa kinh doanh 1 số dịch vụ liên quan tới Blockchain và Bitcoin như làm nội dung, sản xuất 1 số clip phát hành trên youtube, xuất bản sách dạy 1 sốh đầu tư vào tài sản số.

Nhóm này chẳng thể không nhắc tới các cái tên đình đám như vị chuyên gia Blockchain, sáng lập viên sàn HiPT Bitcoin Forum hay 1 “cao thủ” khác tên T, được cho là “xuất chúng”. Giới tiền số kháo nhau rằng, T xuất phát từ hoạt động đa cấp, sau đấy bước vào lĩnh vực “coin” và Blockchain, hiện nắm giữ 1 lượng Bitcoin “khủng”.

Những thành viên của nhóm này đang từng bước hợp tác có nhau và cùng thành lập 1 số học viện Blockchain cũng như đầu tư tích cực cho 1 số hoạt động nghiên cứu kỹ và áp dụng công nghệ này trong 1 số lĩnh vức thiết yếu như FinTech (Công nghệ tài chính), quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, dịch vụ vận tải…

Nhóm thứ năm là phần còn lại, gồm: quan chức, công chức nhà nước, trí thức, người Việt ở nước ngoài và người nước ngoài ở Việt Nam…

Hai mặt của đồng xu

Mới đấy, trên sàn chứng khoán HNX, Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) tổ chức buổi Talk-show “Bitcoin và làn sóng Blockchain”. Tại đấy, giải đáp 1 phần câu chuyện ra đời của Bitcoin, chuyên gia Trần Hữu Đức (thành viên Câu lạc bộ Fintech – Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam) nói: “Năm 2009 là thời điểm 1 số ngân hàng trung ương vẫn còn tranh cãi về đưa ra gói cứu trợ khủng hoảng tiền tệ khiến giới trẻ giữ tiền không còn tin tưởng nữa. Bitcoin cũng sinh ra từ đấy. Nhiều người không còn tin vào hệ thống tiền tệ thì mới ra bitcoin và niềm tin vào tiền ảo hình thành”.

Theo ông Lê Huy Hòa, điều này là hoàn toàn không chính xác vì các nghiên cứu kỹ cơ bản về toán học, lý thuyết mật mã, công nghệ tài liệu… để tạo lập nền móng cho việc ra đời Bitcoin đã được áp dụng từ nhiều chục năm trước.

Theo đánh giá của 1 số chuyên gia công nghệ, dựa trên nền móng Blockchain, Bitcoin ra đời đồng nghĩa có 1 thông điệp vừa có tính thách thức vừa đấyng vai trò là 1 công cụ hữu hiệu gửi đến 1 số ngân hàng trung ương. Chưa hiểu rõ vai trò của nó, như “đỉa phải vôi”, đa số 1 số thể chế tài chính tìm 1 sốh đẩy Bitcoin ra khỏi cuộc sống tiền tệ pháp định chính danh.

Lý giải điều này là dễ làm. Theo lý thuyết hiện hành, tiền tệ truyền thống có các thuộc tính như: phương tiện chi trả, phương tiện dự trữ cất giữ giá trị, được chắc chắn bằng niềm tin và do chính phủ độc quyền phát hành. Căn cứ vào 1 số thuộc tính này, Bitcoin thoả mãn gần hết, ngoại trừ tính độc quyền của cơ quan phát hành. Bởi lẽ, trên nền móng thuật toán phân tán Blockchain, không 1 ai có thể độc quyền Bitcoin.

Cùng đấy, về mặt cung ứng, cha đẻ ẩn danh của đồng Bitcoin là Satoshi Nakamoto chỉ cho ra đời 21 triệu đơn vị, giai đoạn này đã đào được dao động 18 triệu Bitcoin. Và, ngay cả Satoshi Nakamoto cũng chẳng thể tác động đến Bitcoin, bằng chứng là sau khi Bitcoin công bố, Satoshi Nakamoto biến mất và lâu dài có thể là dấu hỏi trong việc nhận biết đấy (ông/bà hoặc nhiều người) là ai.

Do vậy, 18 triệu Bitcoin nói trên, nhờ vào công nghệ Blockchain nên cho phép nhận biết các tài khoản mà chúng đang trú ngụ. Gần đấy, 1 điển hình in tiền vô tội vạ là đồng bolivar của Venezuela ở thời điểm tháng 7/2017 mất giá đến nỗi 1 USD đổi gần 10.390 bolivar càng củng cố thêm niềm tin vào tính chất phi độc quyền và tiếp nối giấc mơ tự do tiền tệ của các người cổ suý cho Bitcoin.

Trở lại có câu chuyện hai mặt 1 đồng xu. Khi các các con phố cáp quang internet làm mịn lồi lõm, khúc cua của cao tốc tài liệu trên địa cầu, Bitcoin và các đồng tiền số đã đi vào Việt Nam có vẻ ngoài thật âm thầm nhưng nội khu lại là 1 cuộc sống chợ phiên huyên náo như thể trăm năm mới họp 1 ngày. Những sàn chuyển nhượng trên mạng, quán cà phê kiêm lớp dạy đầu tư và cả các mưu đồ phát hành ICO ẩn chứa 90% lừa đảo không khó để nhận biết.

Theo chuyên gia Lê Huy Hoà, ở Việt Nam hiện có dao động 1,5 triệu nick tham dự trên phân khúc đào, kinh doanh, cung ứng dịch vụ… dành cho Bitcoin và 1 số loại tiền số; trong đấy, 1 nick có thể có nhiều tài khoản. Nhìn chung, tốc độ tăng trưởng của thành viên phân khúc dao động 10 -12% mỗi tháng.

Ở các phiên chợ ấy, luôn tồn ở song song hoạt động đào ở 1 số “farm” (ví dụ “farm” ở Lâm Đồng), sàn chuyển nhượng, cung ứng dịch vụ đầu tư, thậm chí là coi các con vi rút như là thứ công cụ hỗ trợ quá trình đào để gieo rắc vào cùng đồng lương thiện trên internet. Nhưng đấy cũng chưa là gì so có ICO và/hoặc đa cấp, các hình thức gọi vốn biến tướng thông qua hô hào phát hành dự án.

Cơ chế phát hành ICO khá dễ làm: chủ dự án dùng tên ẩn danh (nick ảo), lập 1 và/hoặc nhiều diễn đàn kêu gọi mọi người chung vốn đầu tư vào 1 đồng tiền số (coin) do họ phát hành kèm lời hứa “thu lời gấp bội” chỉ sau 6 tháng hay 1 năm. Mỗi ngày 1 chủ ICO có thể cho ra phân khúc 10 “coin”, đến nỗi, vị chuyên gia này đưa ra ước tính, Việt Nam là nơi cung ứng dao động 50% lượng “coin” mới trên toàn địa cầu.

Chỉ phải bỏ ra 1 vốn nhưng có thể thu về 4 – 5 lời hoặc hơn, chủ 1 số ICO ôm cục tiền kha khá, thậm chí tới hàng chục tỷ đồng từ 1 số nhà đầu tư rồi lặng lẽ biến mất. Do đa số chủ ICO chỉ xuất hiện dưới tên ẩn danh nên rất khó truy tìm. Những ai trót tin và giao tiền đành chịu mất. Pháp luật chưa thấy ngó ngàng gì tới các hành vi này, ngoại trừ ít ỏi vài vụ vụ bắt giữ như trường hợp nhóm lừa đảo ở Bắc Giang vào tháng 12/2017.

Ngoài ra, 1 hình thức lừa đảo nữa trên phân khúc tiền số là lập sàn quy tụ người phân phối, người mua 1 số loại “coin”, đặc thù là Bitcoin, sau đấy đột ngột cho sập và biến mất cùng lượng tài sản trên đấy.

Mong được lộ sáng để đấyng thuế?

Cũng chính vì sự nhộn nhạo bởi thế nên các người tự coi mình là chân chính trong giới mong muốn được pháp luật bảo hộ. Không các thế, như ở Malaysia, họ còn có kế hoạch cùng nhau thành lập 1 số “Biệt đội săn Coin đều” có các công cụ tiên tiến để hỗ trợ cùng đồng.

Một nhà đầu tư lâu năm phân trần: rất muốn nhà nước cho phép Bitcoin và 1 số loại tiền số được chuyển nhượng chuyển nhượng như sàn chứng khoán. Ở đấy, có người mua, kẻ phân phối, đơn vị/cá nhân phát hành ICO. Mỗi thể nhân, pháp nhân đều được định danh có 1 mã số gắn có nhân thân quản lý hành chính thông qua chứng minh nhân dân, thẻ căn cước. Kèm theo là không gian pháp lý cùng có hệ thống giám sát để ngăn ngừa, trừng phạt hành vi gian lận, lừa đảo.

“Nếu cơ quan quản lý e ngại chuyện đánh đồng về tiền tệ hay phương tiện chi trả thì nên gom Bitcoin và 1 số coin khác thành 1 khái niệm là tài sản số, tương tự như tên miền. Như vậy, kể cả đồ trên Võ Lâm truyền kỳ cũng thu được thuế”, nhà đầu nói trên thổ lộ.

Đồng quan điểm này, ông Lê Huy Hoà đánh giá thêm, có vẻ như hệ thống luật pháp Việt Nam bị có tiếng là đi sau thời cuộc nhưng cũng giống nhiều nước trên địa cầu, 1 sốh giải đáp luật ở Việt Nam rất linh hoạt.

Ví dụ, tên miền “.vn” là 1 loại tài sản số được phép kinh doanh và có luật bảo hộ. Thực tế cho thấy, nhiều công ty ra đời do quên đăng ký tên miền nên bị giới đi săn chộp và nhanh chân đăng ký bản quyền. Đến khi hoạt động trơn tru, họ bắt đầu lập tên miền thì đã bị “chăn” từ trước đấy, buộc phải trả rất nhiều tiền mới mua lại được tên miền như mong muốn.

Ông Hoà cho rằng, nếu tư duy quản lý theo hướng trên, coi Bitcoin/coin cũng là 1 dạng tài sản số thì nhà nước vừa thu được thuế, lôi kéo được đầu tư cả trong và ngoài nước, vừa đồng thời có được 1 đội ngũ nhân lực phát triển công nghệ BlockChain và hoàn toàn có thể bài trừ thẳng tay hiện trạng lừa đảo qua phát hành ICO.

Liên quan đến câu chuyện quản lý Bitcoin và tiền số, cuối tháng 8/2017, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đã đi vào hoạt động khung pháp lý để quản lý, xử lý đối có 1 số loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo. Thủ tướng giao cho Bộ Tư pháp chủ trì cùng 1 số Bộ Tài chính, Công Thương, Công an và Ngân hàng Nhà nước phối hợp thi công Đề án quản lý tiền kỹ thuật số để trình Chính phủ ban hành.

Trong khi chờ đợi đề án này ra đời thì phân khúc tiền số tiếp tục trôi trên “dòng sông” tài liệu có các cụm từ quen thuộc: “tuột dốc”, “thảm hoạ”, “trắng tay”, “hoảng loạn”.

Còn ở 1 số diễn đàn “offline” gắn livestream, không ít “hiền nhân”, có thể có cả các ICO lừa đảo đã “gác kiếm” tuôn trào kỹ năng đầu tư và lời khuyên bất tận “kiềm chế được lòng tham là kiểm soát được nửa cuộc chơi”.

Cũng chẳng thể không nhắc đến bên cạnh vài vụ bắt bớ lừa đảo hay sự mạnh miệng của 1 số sàn “cấm chuyển nhượng Bitcoin thì coi đấy là hàng và niêm yết bằng VND” là các người chơi được cho là lành mạnh đang mong ngày được “lộ sáng”.

Bài viết liên quan