Nan giải cuộc chiến thanh toán “tiền bẩn”

Một số vụ việc đấu tranh có tội phạm công nghệ cao gần đây cho thấy, cổng chi trả của 1 số đơn vị trong hệ thống ngân hàng trở thành 1 mắt xích vô tình để bọn tội phạm chuyển tiền.

Thực tế, việc chuyển tiền cho nhau từ 1 vài hành vi phi pháp như đánh bạc, chơi điện tử qua mạng ăn tiền (game online), chuyển nhượng hàng hoá dịch vụ phi pháp thông qua hệ thống ngân hàng là có thật.

Tuy nhiên, sự việc chỉ được phát hiện khi cơ quan điều tra ra mắt thông qua 1 vài vụ án.

Khó nhưng vẫn chống được

Phân tích vấn đề này, luật sư Trương Thanh Đức cho biết, việc ngăn chuyển tiền, chi trả từ 1 vài hành vi vi phạm pháp luật là khó.

Ví dụ, A chuyển tiền cho B thông qua chơi cờ bạc trực tuyến thông qua tài khoản ngân hàng nhưng lấy nguồn gốc là chuyển nhượng hàng hoá, dịch vụ hợp pháp thì ngân hàng đành chịu.

“Ngân hàng không thể lân la dò hỏi bạn nguồn gốc thực ở chuyển tiền là gì vì có thể bị bạn tẩy chay và mất mối làm ăn. Nhưng đừng nghĩ vậy mà chối bỏ trách nhiệm của mình, khi muốn, ngân hàng và công an có thể minh bạch dòng tiền đáng ngờ”, ông Trương Thanh Đức nói.

Theo ông, ngân hàng không thể không nghi ngờ để làm rõ sự thật, hoặc chí ít là phối hợp có cơ quan công an khi mà bạn chuyển tiền hàng chục hàng trăm tỷ, hoặc cả hàng nghìn tỷ như vụ đánh bạc của Phan Sào Nam vừa qua.

Hay như, bạn A không mở 1 vài đăng ký dịch vụ kinh doanh có dòng tiền lớn mà lại có bao nhiêu người (B,C,D…) nộp tiền cho A thì phải nghi ngờ và nghĩ 1 vàih để xác minh hay trình báo cơ quan tính năng.

Trong đào tạo chống rửa tiền (nhân viên ngân hàng là đối tượng số 1 phải học), có đưa ra ví dụ: A phân phối phân phốih bao, dòng tiền lương đều đặn là 10 triệu đồng/ngày, bỗng dưng có ngày doanh số chuyển nhượng vọt lên gấp 10 hay 20 lần, đây chính là tài liệu gây nghi ngờ và báo cáo tham khảo chi tiết.

Thậm chí, như thế nào là khái niệm “dòng tiền bất thường” đều được giải đáp rất rõ trong quá trình đào tạo và được thể hiện rõ ràng trong Luật Phòng, chống rửa tiền và văn bản dưới luật này.

Chỉ có điều, có 1 vấn đề tế nhị là ngân hàng hoặc trung gian chi trả sợ bị mất khách nên có thể lờ đi, đến đâu hay đến đây. Cụ thể, có thể là pháp nhân chuyển tiền nghi ngờ về 1 hoặc nhiều chuyển nhượng nhưng vì muốn giữ chân bạn nên bỏ qua.

“Thông tư 41/2011/TT-NHNN ngày 15/12/2011 về giải đáp nhận biết và cập nhật tài liệu bạn trên cơ sở rủi ro phục vụ công tác phòng, chống rửa tiền đã đề cập vấn đề này rất kỹ.

Nói chung là khung khổ pháp lý ở phần tổ chức tín dụng trong phòng chống rửa tiền là có cả. Hàng ngày 1 vài đơn vị này đều báo cáo Cục Phòng chống rửa tiền. Vấn đề là phải làm đến nơi đến chốn”, ông Đức nhấn mạnh.

Thắt chặt theo quy định

Theo 1 lãnh đạo cấp vụ của Ngân hàng Nhà nước, sắp tới, cơ quan quản lý sẽ sửa đổi 1 số vấn đề ở Nghị định 101 về chi trả không dùng tiền mặt và Thông tư 39 về trung gian chi trả, sẽ quy định trách nhiệm cụ thể của trung gian chi trả, tổ chức tín dụng trong việc rà soát bạn và 1 vài đối tác cung cấp dịch vụ công nghệ tài liệu vận hành hợp pháp; đề nghị họ phải tuân thủ 1 vài quy định pháp luật về phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và 1 vài vận hành phi pháp khác trong Luật Hình sự… như là chơi cờ bạc trực tuyến.

Theo ông này, thắt chặt hơn quy định theo thông lệ tốt nhất không có nghĩa sẽ thắt chặt điều kiện kinh doanh mà phải thực hiện 1 vài quy trình kiểm soát nội bộ ở từng tổ chức nghiêm ngặt và khoa học hơn.

Cụ thể, sẽ có quy định để tăng cường quản trị rủi ro, đề nghị rà soát bạn độc đáo trước và sau khi ký hợp đồng dịch vụ giữa đối tác và ngân hàng hay trung gian chi trả; chắc chắn 1 vài đối tác ký hợp đồng có ngân hàng phải là chủ thể kinh doanh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp.

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Đăng Hùng, Phó tổng giám đốc Napas, trong 1 bài viết ở hội thảo cuối năm 2017, ông Hùng có đề cập đến vấn đề là Việt Nam phải phát triển nhanh hệ thống chi trả bù trừ điện tử 1 vài chuyển nhượng phân phối lẻ (ACH).

Theo đây, ACH sẽ tăng cường khả năng xử lý 1 vài chuyển nhượng phân phối lẻ theo lô, thời gian thực, hỗ trợ đa kênh, đa phương tiện, đa tiền tệ, thời gian 24/7, độc đáo là sẽ sử dụng tin điện theo chuẩn mực quốc tế (ISO 20022) để hội nhập chi trả quốc tế.

Hệ thống có thể xử lý bù trừ khối lượng lớn 1 vài chuyển nhượng phân phối lẻ cho 1 vài tổ chức tín dụng, trung gian chi trả, công ty và cá nhân.

Ngoài ra, hệ thống ACH còn giúp đã đi vào hoạt động hạ tầng chi trả theo xu hướng tập trung, hiệu quả, an toàn, đáng tin cậy và sẽ là nền móng cho 1 vài phương thức chi trả không dùng tiền mặt.

“Ngoài các lợi ích về tăng giá trị của 1 vài nhà cung cấp dịch vụ, hệ thống ACH còn hỗ trợ việc quản lý tập trung, hiệu quả và toàn diện phân khúc chi trả phân phối lẻ, đồng thời chắc chắn hạn chế rủi ro trong vận hành chi trả”, ông Hùng nhấn mạnh.

Bài viết liên quan