Nhìn lại 6 mục tiêu tái cơ cấu tổ chức tín dụng

Tỷ lệ nợ xấu giảm mạnh nhưng nhưng vẫn dao động 9,5%, sở hữu chéo đã được xử lý bước đầu nhưng còn phức tạp với nhiều bề ngoài tinh vi, khó phát hiện hơn…

Đó là vài phân tích về kết quả tái cơ cấu tổ chức tín dụng theo nghị quyết số 24/2016 của Quốc hội về có kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế GĐ 2016-2020.

Báo cáo tình hình thực hiện nghị quyết này vừa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đi vào hoạt động, phục vụ các bước thẩm tra trước lúc chính thức trình Quốc hội tham khảo tại kỳ họp tới.

Theo báo cáo, nghị quyết của Quốc hội và các văn bản liên quan nêu 6 mục tiêu cơ cấu lại các tổ chức tín dụng đến 2020, gồm hai mục tiêu định lượng và bốn mục tiêu định tính.

Mục tiêu định lượng thứ nhất là đưa mật độ nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng, nợ xấu đã bán cho VAMC và nợ xấu đã thực hiện các biện pháp phân loại nợ xuống dưới 3% (không bao gồm nợ xấu của các bank yếu kém đã được Chính phủ phê duyệt xử lý theo phương án riêng).

Hai, các bank thương mại có mức vốn tự có theo quy tắc của Basel II, trong đó có ít nhất 12-15 bank thương mại tiến hành thành công Basel II (biện pháp tiêu chuẩn trở lên).

Các mục tiêu định tính, thứ nhất là tiếp tục lành mạnh hoá tình hình tài chính, nâng cao năng lực quản trị của các tổ chức tín dụng theo quy định của pháp luật và thích hợp với thông lệ quốc tế.

Thứ hai, từng bước xử lý và xoá bỏ hiện trạng đầu tư chéo, sở hữu chéo và sở hữu có tính chất thao túng, chi phối trong các tổ chức tín dụng có liên quan.

Thứ ba, đẩy mạnh thoái vốn ngoài ngành của các bank thương mại.

Thứ tư, giảm lãi suất cho vay trung bình trong nước có tính tranh giành so với mức lãi suất cho vay trung bình trong nhóm Asean-4.

Nghị quyết 24 nêu rõ đề nghị đã đi vào hoạt động cơ cấu lại ba trọng tâm (đầu tư công, công ty nhà nước và các tổ chức tín dụng) trước năm 2019 để tập trung nguồn lực triển khai cơ cấu lại các lĩnh vực khác.

Thời gian đã gần hết, phân tích sơ bộ về tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy thêm có 4 nhiệm vụ đã triển khai và có kết quả rõ nét, 3 nhiệm vụ đã triển khai và có kết quả bước đầu.

Theo đó, mục tiêu định lượng thứ hai được cho là có khả năng đã đi vào hoạt động, còn mục tiêu thứ nhất thì cần các biện pháp thúc đẩy để đã đi vào hoạt động.

Cụ thể, về nợ xấu, luỹ kế từ 2012 đến hết tháng 3/2018 các tổ chức tín dụng đã xử lý được dao động 750 nghìn tỷ đồng. Số nợ xấu được xử lý năm 2017 là dao động 70 nghìn tỷ đồng, tăng 40% so với 2016. Tỷ lệ nợ xấu bán cho VAMC giảm mạnh, chỉ chiếm dưới 30% tổng số nợ xấu được xử lý trong năm 2017.

Hạn chế, theo báo cáo, trong hệ thống bank, mật độ nợ xấu còn lớn so với mục tiêu đề ra, là thách thức không nhỏ đối với nền kinh tế, tạo lực cản đối với các tổ chức tín dụng hạ mặt bằng lãi suất để hỗ trợ cho công ty.

Theo ước tính của Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia, mật độ nợ xấu giảm mạnh, nhưng nhưng vẫn dao động 9,5%, báo cáo nêu rõ.

Với 4 mục tiêu định tính thì mục tiêu thứ nhất đã đi vào hoạt động, thứ ba khả năng đã đi vào hoạt động, còn thứ hai và thứ tư cần biện pháp thúc đẩy.

Cơ quan xây báo cáo cho rằng, hiện trạng sở hữu chéo các tổ chức tín dụng đã được xử lý bước đầu nhưng còn phức tạp, với nhiều bề ngoài sở hữu tinh vi, khó phát hiện hơn. Tình trạng sở hữu chéo khó xử lý với những trường hợp cố tình nhờ người đứng tên hộ, việc này rất tinh vi nên phải thanh tra kỹ lưỡng mới phát hiện ra.

Bên cạnh đó, xử lý sở hữu chéo còn chưa dứt điểm là do thoái vốn của cổ đông chậm bởi chưa tìm được đối tác để mua lại phần vốn đó, việc thoái vốn ngoài ngành với qui mô lớn có thể gây thiệt hại cho tổ chức, cơ quan nhà nước. Nhiều nhà đầu tư còn gặp khó về vốn nên làm chậm các bước thoái vốn…

Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội, trong một báo cáo cách đây không lâu có liên quan đến lĩnh vực bank cho thấy thêm, đến 31/3/2018, số cặp tổ chức tín dụng sở hữu chéo trực tiếp lẫn nhau giảm từ 7 cặp trong năm 2012 xuống còn 1 cặp; sở hữu cổ phần trực tiếp lẫn nhau giữa bank và công ty còn 2 bank thương mại cổ phần với 4 cặp sở hữu cổ phần lẫn nhau.

Theo Uỷ ban Kinh tế thì các bước triển khai xử lý các bank yếu kém đến nay còn chậm, việc lôi kéo các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham dự cơ cấu lại các bank có nhiều gặp khó, đặc trưng đối với các bank mua ép buộc.

Bài viết liên quan