Biến động dòng tiền lớn: Thượng nguồn xả lũ, hạ lưu chật vật?

Cuối năm 2017, thương vụ thoái vốn kỷ lục ở Sabeco gắn có lượng tiền lớn dao động 110.000 tỷ đồng. Báo cáo tài chính của tổ chức liên quan phản ánh 1 chuyển động điển hình.

Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) nắm trọn phục vụ chuyển nhượng thương vụ trên. 110.000 tỷ đồng đây nằm lại trên hệ thống Vietcombank, tạo cú bật tổng tài sản lần Thứ nhất vượt mốc 1 triệu tỷ đồng chốt sổ năm 2017.

Ở khoản mục liên quan trên báo cáo tài chính của Vietcombank cũng ghi nhận rõ kết đọng chuyển nhượng trên. Và không lâu, cuối quý 1/2018 nó không còn ở đây nữa.

Nước dồn từ thượng nguồn

Ví dụ trên cho thấy thường có biến số dòng tiền lớn trong lòng hệ thống ngân hàng. Biến số, vì mỗi một vàih tân về địa chỉ lưu trú, hoặc sự phân tách hay hội tụ trên hệ thống ở mỗi thời điểm có thể khác nhau, dẫn tới một vài dấu vết tác động khác nhau.

110.000 tỷ đồng đây không còn đọng ở Vietcombank nữa, nếu nó chuyển về cất ở Ngân hàng Nhà nước, hệ thống tạm hụt 1 nguồn vốn lớn. Hoặc nếu Bộ Tài chính lấy về, qua Kho bạc Nhà nước gửi lại một vài ngân hàng thương mại, nó lại tạo 1 nguồn cung trải ra.

Ở một vài tình huống như trên, mỗi biến động của dòng vốn lớn từ thượng nguồn đều có thể tác động lớn tới thanh khoản hệ thống ngân hàng, lãi suất và tỷ giá, xa hơn nữa là sức ép đối có lạm phát.

Nguồn vốn từ thượng nguồn từ năm 2017 sang 2018 ở mức độ lớn. Đó là tiền ngân sách. Một mặt, tốc độ giải ngân đầu tư công vẫn trong hiện trạng chậm, vốn vẫn ứ đọng ở trạng thái tiền gửi của Kho bạc Nhà nước ở hệ thống ngân hàng. Mặt khác, nguồn thu từ vận hành thoái vốn, cổ phần hóa ở nhiều công ty nhà nước lớn liên tục diễn ra vừa qua mà thương vụ, dòng tiền từ Sabeco nói trên là 1 ví dụ.

Nước ứ đọng và dồn từ thượng nguồn, nếu nó tràn ra rồi dâng lên ở hệ thống một vài ngân hàng thương mại, phân khúc ắt có một vài biến động.

Trả lời chất vấn trước Quốc hội ngày 6/6 vừa qua, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đưa ra một vài con số đáng chú tâm: trước thương vụ Sabeco, “số dư tài khoản của ngân sách nhà nước ở Ngân hàng Nhà nước chỉ có dao động 50 tỷ nhưng sau đây đã tăng lên 90 tỷ và gần đây nhất đã tăng lên được 150 nghìn tỷ”.

Phó thủ tướng lý giải, việc để ở Ngân hàng Nhà nước là 1 một vàih trung hòa nguồn tiền lớn, đỡ phải hút tiền về, chắc chắn cho phân khúc tiền tệ và tài khóa lành mạnh, tránh được lạm phát.

Ngắn hạn đỡ dài hạn

Từ ngày 15 – 17/6, ở Đà Nẵng, Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam (VBMA) tổ chức hội thảo chuyên đề, nhìn về một vài chuyển động trên phân khúc liên ngân hàng cũng như triển vọng nửa cuối 2018.

Tại hội thảo trên, ông Trịnh Quang Anh, Giám đốc Nghiên cứu kinh tế Maritime Bank đưa ra nhận định, mà đến tuần qua phân khúc đã cho một vài thể hiện đáng chú tâm ở lãi suất VND trên liên ngân hàng và tỷ giá USD/VND.

“Tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước đang khá sức ép trong vận hành nghiệp vụ điều tiết vốn khả dụng hệ thống. Với nhân tố mua ngoại tệ can thiệp trên phân khúc, trên cơ sở tiên đoán được dòng vốn vào ròng, Ngân hàng Nhà nước sẽ khá chủ động trong việc lên kế hoạch trung hòa lượng tiền VND bơm ra mua vào ngoại tệ, dù mua giao ngay hay mua kỳ hạn”, ông Quang Anh nói.

Tuy nhiên, có nhân tố tiền gửi Kho bạc Nhà nước ở hệ thống, chuyên gia này cho rằng Ngân hàng Nhà nước sẽ rất bị động trong việc kiểm soát cung tiền nếu phía bên Bộ Tài chính thiếu sự hợp tác nghiêm ngặt và tích cực.

“Việc tiền gửi kho bạc vào – ra Ngân hàng Nhà nước hay ngân hàng thương mại sẽ có ý nghĩa tác động tới phân khúc khác nhau. Thực tế, khoản mục này gần đây biến động mạnh, đã khiến phân khúc biến động mạnh theo, kéo lãi suất liên ngân hàng dao động lớn. Hiện lãi suất liên ngân hàng VND đang rơi xuống mức khá thấp, tạo GAP khá lớn có lãi suất USD, là 1 trong một vài lý do chính gây sức ép tỷ giá, bên cạnh nhân tố tâm lý lo ngại rủi ro hay có thể có một vài dòng tiền “ngầm” từ một vài vận hành bất hợp pháp”, ông Quang Anh nhận định.

Chốt lại ý kiến phát biểu, chuyên gia này nhấn mạnh: “Đây chính là chìa khóa để giải mã triển vọng phân khúc nửa cuối năm 2018, kể cả năm thứ hai sẽ đi về đâu”.

Yếu tố chìa khóa đây gắn có một vài biến động của nguồn tiền lớn từ thượng nguồn, như đề cập ở trên.

Thực tế, sau một vài tài liệu từ hội thảo trên, phân khúc có một vài biến động đáng chú tâm. Lãi suất VND trên liên ngân hàng rơi sâu, tỷ giá USD/VND có một vài bước tăng tách khỏi quãng ổn định trước đây.

Thoạt tiên, có một vài góc nhìn gắn có vận hành phân phối ròng kéo dài của nhà đầu tư nước ngoài trên phân khúc chứng khoán. Nối tiếp là sự kiện Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất. Tác động từ vốn ngoại đảo chiều được gợi mở, gắn có biến động tỷ giá USD/VND.

Nhưng, VnEconomy xem xét ở 1 kênh giám sát, không có hiện tượng vốn ngoại rút ra dẫn tới tác động mạnh đến tỷ giá. Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán cũng đánh giá cụ thể dòng vốn ngoại vào mạnh và lớn hơn nhiều so có vốn ra, qua một vài kênh truyền thông phản ánh gần đây.

Thậm chí, khi thảo luận về chuyển động này, nhất là trước quan ngại ngoại khu có lợi suất quyến rũ hơn từ một vài bước tăng lãi suất của FED, 1 chuyên gia cho rằng: “Việt Nam đang thúc đẩy thoái vốn công ty nhà nước, mới ở một vài bước đầu của quá trình thúc đẩy tư nhân hóa, thời cơ và tỷ suất đầu tư có triển vọng quyến rũ hơn, nên vốn ngoại sẽ vẫn vào mạnh chứ không phải là rút ra”.

Trong khi đây, có biến động của tỷ giá USD/VND vừa qua, diễn biến giảm sâu của lãi suất VND trên phân khúc liên ngân hàng, tạo chênh lệch âm sâu so có lãi suất USD đang phát triển thành nổi trội. Ngân hàng Nhà nước cũng đã chủ động từ đầu tháng 6 và dồn dập điều tiết qua tăng cường phát hành tín phiếu hút bớt tiền về tuần qua.

Nhà điều hành vẫn vậy, phải sử dụng công cụ tín phiếu, chủ yếu ngắn hạn để xử lý vấn đề đang phát triển thành dài hạn của Việt Nam: có giải ngân đầu tư công chậm trong khi kết quả thoái vốn, cổ phần hóa công ty nhà nước chờ mong tiếp tục sôi động, nguồn tiền lớn dồn đọng từ thượng nguồn mà nếu tràn dâng qua tiền gửi ở một vài ngân hàng thương mại, sức ép điều tiết vốn khả dụng hệ thống luôn lớn và có phần thụ động.

Tuy nhiên, như hướng Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đề cập ở trên, 1 biện pháp nắn dòng sang để ở Ngân hàng Nhà nước đã mở ra; xa hơn, tốc độ giải ngân đầu tư công có thể được đẩy mạnh hơn, nếu sau khi một vài điều chỉnh luật được Quốc hội xử lý vào kỳ họp cuối năm.

Bài viết liên quan