Ghi nhận mặt tích cực của phương thức xã hội hóa đầu tư theo các hình thức: Xây dựng – chuyển giao (BT); Hợp tác công tư (PPP); Xây dựng – khai thác – chuyển giao (BOT)… tuy nhiên, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cũng chỉ rõ nhiều nguy cơ phát sinh.
Kiến nghị cơ chế thực hiện phương thức xã hội hoá đầu tư theo hình thức BT, PPP, BOT, do HoREA trình Chính phủ và các cơ quan quản lý, cho biết, ở TP.HCM, trong GĐ 2011-2015, nguồn vốn ngân sách chi cho đầu tư phát triển gặp nhiều gặp khó, chỉ chiếm 7,6% tổng vốn đầu tư toàn xã hội (thấp hơn cả GĐ 2006-2010 đã đạt tới 12%, mà 1 lý do là mật độ thành thị được giữ lại từ nguồn thu ngân sách trên địa bàn bị giảm dần, đến nay chỉ còn 18%), nhưng đã được bù đắp bằng nguồn vốn xã hội hóa đạt mật độ 31,7% GRDP.
Thành quả này đã làm cách tân 1 bước hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng giao thông thành thị và góp phần quan trọng vào sự phát triển của thành thị. Mới đấy, thành thị đã ra mắt 133 dự án kêu gọi đầu tư theo phương thức xã hội hóa dưới hình thức BT, PPP, trong đây đa số là các dự án hạ tầng kỹ thuật, giao thông, chỉnh trang thành thị, điển hình như dự án chỉnh trang khu vực Nam Kênh Đôi, quận 8 có tổng mức đầu tư trên 14.000 tỷ đồng, có quỹ đất đối ứng ở chỗ dao động 28 ha; dự án cầu Thủ Thiêm 4 có tổng mức đầu tư trên 5.000 tỷ đồng, chuẩn bị đối ứng bằng 16 khu đất…
 |
| Dự án BT 12.000 tỷ ở Thủ Thiêm đang gây xôn xao dư luận (Ảnh:Zing) |
Tuy nhiên, theo HoREA, bên cạnh mặt tích cực, đã phát sinh các mặt còn hạn chế như: Có rất nhiều công trình BT, PPP, BOT được chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư; nguồn vốn chủ có của nhiều nhà thầu, nhà đầu tư chỉ chiếm dao động 10%, còn lại dao động 90% vốn đầu tư xây lắp là vốn vay ngân hàng nên có tiềm ẩn rủi ro và có thể ảnh hưởng đến công đoạn hoàn thành công trình.
Hiệp hội cảm thấy việc thực hiện phương thức chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư theo hình thức BT, PPP, BOT khá phổ biến trong thời gian qua, có thể dẫn đến phát sinh tiêu cực, lợi ích nhóm, tác động đến môi trường đầu tư kinh doanh, và lợi ích xã hội.
Trong đây, việc chỉ định đã tạo điều kiện cho nhà thầu, nhà đầu tư được hưởng lợi “kép” 2 lần: Khi nhận thầu xây dựng công trình (đầu B – Building: Xây dựng)và khi đầu tư kinh doanh các khu đất đối ứng ở các vị trí đắc địa và đã được tăng cường hệ thống hạ tầng giao thông (đầu T-Transfer: Chuyển giao). Nhờ chỉ định, mà nhà thầu, nhà đầu tư không phải qua thủ tục đấu thầu rộng rãi. Từ đây, họ được hưởng giá gói thầu cao trong khi các khu đất đối ứng được định giá thấp.
Cũng theo HoREA, phương thức chỉ định kéo theo tính minh bạch, bình đẳng, tranh giành lành mạnh của môi trường kinh doanh bị sụt giảm, tác động tiêu cực đến niềm tin của nhà đầu tư trong nước, nước ngoài. Điều này cũng có thể gây thiệt hại ngân sách nhà nước (vì nguồn đất đối ứng trả cho nhà thầu cũng là tài sản công, cũng là tiền ngân sách), và gây quan ngại cho xã hội.
Do vậy, Hiệp hội yêu cầu hạn chế tối đa việc chỉ định nhà thầu, chỉ định nhà đầu tư đối có các trường hợp trên đấy, và chỉ thực hiện việc chỉ định nhà thầu, nhà đầu tư trong các trường hợp đặc trưng theo điều 26 Luật Đấu thầu, để tạo lập môi trường đầu tư kinh doanh minh bạch, bình đẳng, tranh giành lành mạnh; củng cố lòng tin cho các nhà đầu tư; làm lợi cho ngân sách nhà nước và tăng cường sự đồng thuận trong xã hội.
Quốc Tuấn
Bạn đang xem chuyên mục Blog Qov.vn ở QOV.VN
Bài viết liên quan
