QOV.VN – Để thực hiện 2 dự án BT, TP. Thái Bình phải chi trả cho nhà đầu tư bằng việc đối trừ tiền sử dụng đất. Trong khi đó, quỹ đất ở TP. Thái Bình khá hạn chế, giá đất thấp, thanh khoản chậm. Thành phố đã phải dùng nhiều qui mô đất trồng lúa để chi trả cho hợp đồng BT.
Quỹ đất hạn hẹp, lấy đất lúa chi trả hợp đồng BT
Kiểm toán Nhà nước vừa gửi UBND TP. Thái Bình và 1 số cơ quan, đơn vị có liên quan về kết quả việc kiểm toán làm việc xây dựng và việc quản lý sử dụng vốn đầu tư dự án theo hợp đồng BT ở đô thị này.
Trong báo cáo này, cơ quan kiểm toán đã chỉ rõ nhiều tồn ở, bất cập ở việc thực hiện 2 dự án được thực hiện theo hợp đồng BT, đó là dự án đầu tư xây dựng các con phố Kỳ Đồng kéo dài, TP. Thái Bình, đoạn từ các con phố Trần Thủ Độ đến Quốc lộ 10 (dự án các con phố Kỳ Đồng kéo dài) và dự án đầu tư xây dựng công trình khu nhà ở xã hội cho người có lương thấp ở khu nhà 5 tầng, tổ 39.40, phường Quang Trung, TP. Thái Bình.
Ở cả hai dự án này, tổng mức đầu tư đều được điều chỉnh sau 1 thời gian thực hiện. Cụ thể, ở dự án các con phố Kỳ Đồng kéo dài, tổng mức đầu tư ban đầu là hơn 265 tỷ đồng, sau đó được điều chỉnh tăng lên hơn 300 tỷ đồng. Lý do điều chỉnh được đưa ra đó là xác định lại giá nhân công, vật tư, bồi thường GPMB.
Sau khi đã đi vào hoạt động dự án này, nhà đầu tư – Công ty CP đầu tư Xuất nhập khẩu Thăng Long – – sẽ được nhận 2 dự án (dự án phát triển khu nhà ở hai bên các con phố Kỳ Đồng kéo dài có qui mô 315.473m2 và dự án khu dân cư mới xã Vũ Phúc có qui mô 310.000 m2).
Còn đối có dự án nhà ở xã hội cho người có lương thấp do Công ty Cổ phần Damsan là chủ đầu tư, tổng mức đầu tư ban đầu là 126 tỷ đồng, sau đó điều chỉnh tăng lên là 157 tỷ đồng. Lý do điều chỉnh là điều chỉnh kiến trúct, tăng chiều cao hạng mục công trình từ 12 tầng lên 15 tầng.
Kiểm toán Nhà nước cho biết, để thực hiện 2 dự án BT nêu trên, nguồn vốn chi trả cho nhà đầu tư bằng việc đối trừ tiền sử dụng đất. Trong khi đó, quỹ đất ở TP. Thái Bình khá hạn chế, giá đất thấp, thanh khoản chậm. Thành phố đã phải dùng nhiều qui mô đất trồng lúa để chi trả cho hợp đồng BT.
Tổng qui mô đất lúa đã thu hồi thuộc 1 số dự án đối ứng các con phố Kỳ Đồng kéo dài và dự án nhà ở xã hội cho người lương thấp là 508.381m2, chiếm 84% qui mô đất.
Mặc dù khẳng định tỉnh Thái Bình đã triển khai thực hiện theo quy trình về lập, thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư, dự án thích hợp có quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500, song theo cơ quan kiểm toán, vẫn còn nhiều tồn ở, hạn chế.
Cụ thể, đối có dự án các con phố Kỳ Đồng kéo dài, chọn lọc số 2612QĐ – UBND ngày 5/1/2017 của UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt bổ sung nối thêm tuyến 563,79m có giá trị gần 24 tỷ đồng. Đoạn nối tuyến này không thuộc quy hoạch đã được phê duyệt ban đầu.
Đối có dự án nhà ở xã hội cho người lương thấp: UBND tỉnh Thái Bình chọn lọc đầu tư dự án khi chưa được HĐND tỉnh thông qua. Giá trị của hợp đồng BT bao gồm cả kinh phí dự phòng cho nhân tố trượt giá và khối lượng 7,2 tỷ đồng là không đúng quy định. Tổng dự toán vượt nhưng 1 số cơ quan công dụng chưa tổ chức thẩm định để trình UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư theo quy định.
Chỉ định thầu, thiếu tranh đua
Kiểm toán Nhà nước cho biết, hai dự án được đầu tư đã có trong danh mục dự án đầu tư và đã được ra mắt danh mục nhà đầu tư chắc chắn công khai minh bạch. Tuy nhiên cả hai dự án này đều thực hện theo hình thức chỉ định thầu nhà đầu tư dẫn đến 1 số nhân tố như lợi nhuận định mức, lãi suất vốn vay, mật độ góp vốn chủ có, kinh phí xây lắp công trình… chỉ được xác định qua nước thương thảo hợp đồng làm mất đi tính tranh đua trong đấu thầu chọn lọc nhà đầu tư.
Đáng lưu ý, theo cơ quan kiểm toán, công thức tiến hành để chi trả và quyết toán hợp đồng BT còn nhiều điểm chưa rõ ràng, chưa nghiêm ngặt, dễ gây hiểu lầm. Hợp đồng BT chưa quy định rõ giá đất đã bao gồm hay không bao gồm kinh phí bồi thường, GPMB, đã bao gồm hay không bao gồm kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng.
Ngoài ra, ở dự án nhà xã hội, công tác lập, thẩm tra, thẩm định và phê duyệt dự toán còn tồn ở 1 số sai sót về đơn giá làm tăng giá trị dự toán ở 1 số gói thầu. Phần phát sinh hợp đồng số 02/2017 của gói thầu xây dựng phần Hạ tầng kỹ thuật chưa có văn bản thẩm định dự toán của Sở Xây dựng Thái Bình.
Đối có nhà ở xã hội, đến thời điểm kiểm toán chưa có biên bản bàn giao công trình đưa vào sử dụng chậm so có kế hoạch 6 tháng. Đối có dự án các con phố Kỳ Đồng kéo đài: Nhiều đoạn tuyến chưa triển khai xây dựng do chưa bàn giao được mặt bằng, công tác GPMB gặp nhiều gặp khó dẫn đến việc bàn giao mặt bằng xây dựng chậm trễ sẽ làm ảnh hưởng đến công đoạn thực hiện khối lượng còn lại của dự án.
Kết luận, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị UBND TP. Thái Bình cần ký lại phụ lục hợp đồng BT theo quy định. Ghi đầy đủ tài liệu, điều kiện chi trả rõ ràng, nghiêm ngặt trong hợp đồng BT.
Trong điều kiện quỹ đất hạn hẹp, Kiểm toàn Nhà nước kiến nghị UBND tỉnh Thái cân nhắc việc chọn lọc hình thức đầu tư cho thích hợp đối có đoạn nối tuyến từ các con phố Trần Thủ Độ đến các con phố Trần Thái Tông thuộc dự án BT các con phố Kỳ Đồng kéo dài.
Đồng thời kiến nghị chấn chỉnh rút bí kíp đối có tập thể, cá nhân có liên quan trong việc điều chỉnh diện tích công trình từ 12 tầng lên 15 tầng thuộc dự án nhà ở xã hội cho người có lương thấp chưa đúng trình tự theo quy định và chịu trách nhiệm trước pháp luật về chọn lọc của mình.
Ngoài ra cần rút bí kíp đối có việc ban hành cơ chế bồi thường, giải phóng mặt bằng không đúng quy định của Nhà nước ở dự án nhà ở xã hội cho người lương thấp gây lãng phí ngân sách.
Kiểm toán Nhà nước cũng kiến nghị HĐND tỉnh Thái Bình giám sát làm việc đầu tư xây dựng theo hình thức hợp đồng BT ở hai dự án được kiểm toán nêu trên và 17 dự án đang và sẽ tiếp tục triển khai theo hình thức hợp đồng BT đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Trước đó, trong 1 số năm từ 2013 – 2017, Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện kiểm toán ở nhiều dự án đầu tư theo hình thức xây dựng – chuyển giao (BT). Qua đó nhiều vi phạm đã được vạch rõ cho thấy các tồn ở rất lớn khi sử dụng hình thức này.
Tổng Kiểm toán Nhà nước từng cho biết, khác có dự án BOT, BT ít bị phản ứng vì người dân không phải bỏ tiền túi ra chi trả khi đi qua trạm như 1 số dự án BOT. Thế nhưng, về bản chất, thay vì trả tiền từ túi người dân, BT là 1 số dự án đầu tư công được chi trả bằng quyền sử dụng đất. Hình thức đầu tư này có thể có lại các khoản sinh lời vô cộng lớn cho chủ đầu tư từ việc có các mảnh đất đắc địa nên dễ bị bóp méo, biến tướng. Giá các khu đất dùng để chi trả được định giá thấp hơn phân khúc trong khi đó đều là quỹ đất vàng…
Nguyễn Khánh
Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN
Bài viết liên quan
