Vì sao cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước còn chậm trễ?

Đại diện Bộ Tài chính cho biết, tuy cơ chế chính sách phân phối hàng đã có nhưng việc thực hiện cổ phần hóa vẫn phát triển chậm độ do nhiều lý do.

Đây là phân tách của ông Trần Văn Hiền, Phó cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) khi đề cập đến tình hình thực hiện chính sách phân phối hàng, biện pháp quản lý sử dụng vốn nhà nước và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Theo đây, ông Hiền cho biết, trong GĐ 2011-2016, cả nước cổ phần hóa được 570 doanh nghiệp, tổng giá trị thực ở của 1 số doanh nghiệp là 797.000 tỷ đồng, trong đây vốn nhà nước là 214.000 tỷ đồng.

Tổng số vốn điều lệ theo phương án được duyệt là 223.000 tỷ đồng, trong đây vốn nhà nước nắm giữ là 141 nghìn tỷ đồng, chiếm 63%. Còn lại phân phối cho cổ đông chiến lược 39.000 tỷ đồng; phân phối cho người lao động 4.400 tỷ đồng; phân phối cho tổ chức công đoàn 1.135 tỷ đồng và phân phối đấu giá công khai 37.000 tỷ đồng.

Cũng trong GĐ này thoái vốn nhà nước đạt 11.500 tỷ đồng, thu về 11.100 tỷ đồng.

Sang GĐ 2017-2020, Thủ tướng đã phê duyệt kế hoạch cả nước phải cổ phần hóa được 127 doanh nghiệp, trong đây năm 2017 là 44 doanh nghiệp, năm 2018 là 64 doanh nghiệp, năm 2019 là 18 doanh nghiệp và năm 2020 là 1 doanh nghiệp.

Năm 2017, 69 doanh nghiệp đã thực hiện cổ phần hóa, theo phương án được duyệt là vốn điều lệ 161.000 tỷ đồng, trong đây nhà nước nắm giữ 85.365 tỷ đồng.

Trong 5 tháng đầu năm 2018, có 5 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Tổng giá trị doanh nghiệp là 8.752 tỷ đồng, trong đây giá trị vốn nhà nước là 2.644 tỷ đồng.

Tổng vốn điều lệ theo phương án được cấp có thẩm quyền phê duyệt là 3.131 tỷ đồng, trong đây Nhà nước nắm giữ 1.509 tỷ đồng; phân phối cho nhà đầu tư chiến lược 211 tỷ; đấu giá công khai 1.371 tỷ đồng, số còn lại phân phối cho người lao động là 38 tỷ đồng và tổ chức công đoàn 868 triệu đồng.

Trong 5 tháng qua, 1 số doanh nghiệp đã thoái vốn được 1.469 tỷ đồng, thu về 3.973 tỷ đồng.

Như vậy, việc triển khai cổ phần hóa cũng như thoái vốn ở 1 số doanh nghiệp nhà nước còn chậm và chưa đạt công đoạn.

“Thực ra về cơ chế, chính sách phân phối hàng cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước GĐ 2016-2020 đã căn bản đã đi vào hoạt động. Ví dụ như Chính phủ đã ban hành Nghị định số 126/2017/NĐ-CP về chuyển doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành doanh nghiệp cổ phần.

Bộ Tài chính cũng đã ban hành 2 Thông tư giải đáp chi tiết 1 số quy định của Nghị định này để tạo cơ sở pháp lý cho 1 số doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa. 5 tháng đầu năm 2018, Chính phủ đã ban hành 7 Nghị định phục vụ quá trình cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước…”, ông Trần Văn Hiền phân trần.

Mặc dù cơ chế chính sách phân phối hàng đã có nhưng việc thực hiện vẫn phát triển chậm độ, theo ông Hiền có nhiều lý do.

“Nguyên nhân căn bản nhất là GĐ này, 1 số doanh nghiệp tham dự cổ phần hóa đều có diện tích rất lớn, 1 số tổng doanh nghiệp, tập đoàn đa số có vốn nhà nước lên đến hàng chục hoặc hơn chục nghìn tỷ đồng. Bên cạnh đây, theo quy định mới, doanh nghiệp cổ phần hóa không phải điều chỉnh lại sổ sách kế toán như trước đây nên buộc 1 số doanh nghiệp phải xử lý tài chính, lập phương án xử lý đất đai trước khi xác định giá trị doanh nghiệp. Quá trình này tốn khá nhiều thời gian”, Phó Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp lý giải.

Chính bởi thế, ông Hiền cho rằng, 1 số doanh nghiệp cần phải tích cực hơn, 1 số tập đoàn, tổng doanh nghiệp, chủ có có doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa phải đẩy nhanh xử lý tài chính, lập phương án sử dụng đất, áp dụng khẩn trương 1 số bước cổ phần hóa để thực hiện theo đúng quy định.

Ngoài ra, trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc gì thì yêu cầu 1 số tập đoàn, tổng doanh nghiệp, chủ có của doanh nghiệp nhà nước báo cáo ngay có 1 số cấp có thẩm quyền để kịp thời xử lý hoặc báo cáo có Thủ tướng Chính phủ để tham khảo, tháo gỡ.

Mặt khác, để đẩy nhanh công đoạn cổ phần hóa, đại diện Bộ Tài chính cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát, kiểm toán, không để xảy ra thất thoát vốn, tài sản nhà nước trong quá trình sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn.

Kiên quyết xử lý 1 số doanh nghiệp thua lỗ, 1 số dự án đầu tư không hiệu quả, hiệu quả thấp theo cơ chế phân khúc; có cơ chế kiểm soát thích hợp nguồn vốn mua, phân phối, sáp nhập doanh nghiệp; thực hiện công khai, minh bạch, đúng pháp luật trong đầu tư, quản lý tài chính, mua sắm, phân phối lương, công tác cán bộ, cổ phần hóa, thoái vốn.

Chỉ đạo thực hiện tốt chính sách phân phối hàng đối có người lao động và lao động dôi dư trong doanh nghiệp nhà nước thực hiện sắp xếp, đổi mới, trong đây có người quản lý, điều hành doanh nghiệp. Áp dụng 1 số qui định quản trị doanh nghiệp theo thông lệ quốc tế.

Bài viết liên quan