Ổn định tỷ giá USD/VND có vay, có trả

Gần đây, trên biểu niêm yết tỷ giá trực tuyến của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) có điểm khác hoàn toàn, dù nó không là mẫu số chung cho cả thị trường.

Chênh lệch giữa giá bán ra – mua vào USD của Vietcombank doãng ra 100 VND, thay cho cho gần như cố định một cách quen thuộc suốt nhiều năm (trong điều kiện lẽ thường) chỉ 80 VND.

Trong các đợt biến động tỷ giá trước đây, khi bank doãng dao động cách giữa giá bán ra với mua vào thường phản ánh dự phòng rủi ro giá xuống trong ngắn hạn, hoặc họ không có nhu cầu phải đẩy mạnh mua ngoại tệ với giá cao.

Còn giai đoạn này, trước lúc có xu hướng hạ nhiệt trong mai sau hay không, tỷ giá USD/VND nhưng vẫn đang phải sống chung với nhiều nhân tố tác động. Nhưng điểm đáng để ý hơn, dường như đến nay tâm lý thị trường cũng đã quen dần với những biến động đó.

Thực tế hai tuần trở lại đây, thị trường địa cầu biến động rất mạnh, tỷ giá USD/VND nhưng vẫn ổn định; tâm lý thị trường không có biểu hiện nóng bức như thường thấy trước đây.

Rất mạnh, biểu hiện rõ ở các điểm nhạy cảm mà thời gian qua những đánh giá về tỷ giá USD/VND thường soi chiếu vào: diễn biến giá đồng USD, đồng Nhân dân tệ, lợi suất trái phiếu Mỹ, có kế hoạch tăng lãi suất của FED…

Tháng 6/2018, chỉ số USD-Index đang khá ổn định khoản 93-94 điểm nhảy vọt lên trên 96 điểm. Diễn biến này gây “hoảng hốt” nhất định trong dòng chảy tin tức kinh tế thường ngày, mà tỷ giá USD/VND cũng mau chóng nhấp nhổm.

Tương tự, cặp tỷ giá USD/CNY đang ổn định dao động 6,3-6,4 điểm đoạn đó, rồi nhảy vọt lên 6,7-6,8 điểm, kết quả của đà lao dốc rất mạnh của đồng Nhân dân tệ, mà đó cũng là điểm khởi đầu của cao trào cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung.

Với Việt Nam, chính xác với tỷ giá USD/VND, diễn biến giá đồng USD và đặc trưng sự lao dốc của Nhân dân tệ ám ảnh những năm cách đây không lâu, và biểu hiện rõ tác động (cả về mặt tâm lý thị trường) ở quãng từ tháng 6 nói trên (bên cạnh tác động của các bước tăng lãi suất của FED, hay lợi suất trái phiếu Mỹ vượt mốc 3%, rồi vượt 3,2%…).

Thế nhưng, như trên, dường như tâm lý thị trường tại Việt Nam cũng đã định hình và làm quen với một mặt bằng mới. Hai tuần qua, những nhân tố trên biến động rất mạnh, nhưng tỷ giá USD/VND lại ổn định (ở tầm cao).

Cụ thể, hai tuần qua, USD-Index liên tục biến động mạnh, theo hướng tăng lên, từ mức hơn 94 điểm vượt 96,6 điểm; lợi suất trái phiếu Mỹ kỳ hạn 10 năm có thời điểm vượt trên 3,2% rồi hạ nhiệt nhanh sau đó; đặc trưng đồng Nhân dân tệ vừa có tuần giảm giá rất mạnh so với USD, tuần qua điểm rơi kỷ lục từng chạm tới 6,96…

Còn tỷ giá USD/VND nhưng vẫn quen thuộc ở mốc bán ra quanh 23.390 VND trên biểu niêm yết các bank thương mại, thậm chí gần như không biến động trong tuần qua. Nhưng bởi thế không có nghĩa tỷ giá USD/VND đã trơ lỳ với ngoại cảnh.

Trước nhiều biến động lớn của các nhân tố ngoại khu như trên, quan sát tỷ giá USD/VND trên thị trường liên bank trung tuần tháng 10 đến nay dễ thấy: giá USD giao dịch giữa các thành viên đã ngang bằng với giá bán ra tham khảo biểu niêm yết Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước. Điều đó có nghĩa, giá USD trên liên bank đã chạm đến điểm cần can thiệp.

Thực tế vừa qua Ngân hàng Nhà nước có đợt bán ra để ổn định. Theo đó, sự ổn định của tỷ giá USD/VND, trong bối cảnh có nhiều biến động lớn nói trên, là có sự can thiệp của nhà điều hành.

Nhìn từ tháng 6/2018, thời điểm tỷ giá USD/VND bắt đầu tăng lên và biến động, đã hai đợt Ngân hàng Nhà nước bán ra can thiệp. Dòng chảy này có những khía cạnh được nhìn nhận.

Thứ nhất, dòng chảy ngoại tệ tại Việt Nam gắn với dự trữ ngoại hối quốc gia là hai chiều, có mua vào và có bán ra.

Ở khía cạnh này, Việt Nam có can thiệp và giữ ổn định tỷ giá, chứ không phá giá mạnh – điều được để ý trong chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ nổi lên giai đoạn này; việc phá giá mạnh nội tệ thường hỗ trợ và kích thích xuất khẩu, trong những khi Việt Nam đang xuất siêu mạnh và lớn vào Mỹ.

Thứ hai, hoạt động bán ra đó là “có vay, có trả”, với lượng hút ròng rất lớn ngoại tệ vào dự trữ ngoại hối hai năm qua.

Một tính toán tương đối và mang tính chất tham khảo cho thấy, cán cân tổng thể của Việt Nam ước tính thặng dư hai năm cách đây không lâu thấp hơn nhiều so với tổng lượng ngoại tệ Ngân hàng Nhà nước mua ròng cùng kỳ so sánh. Điều đó cho thấy một lượng lớn ngoại tệ đã chuyển hóa trong dân cư, từ vay mượn.

Theo đó, điểm liên quan được để ý là tín dụng ngoại tệ. Doanh nghiệp vay ngoại tệ, bán lại lấy VND để làm vốn sản xuất kinh doanh, nguồn ngoại tệ chuyển đổi này góp phần vào lượng mua ròng trước đây.

Theo thời gian, các kỳ đáo hạn, cầu ngoại tệ trả nợ tác động đến cân đối cung – cầu trên thị trường. Cân đối này gắn với tín dụng ngoại tệ, dồn đẩy hơn với rủi ro tỷ giá biểu lộ từ giữa năm đến nay. Thực tế, tín dụng ngoại tệ đang có xu hướng tăng trưởng âm tại nhiều bank thương mại.

Như vậy, chuyển động của tín dụng ngoại tệ có mối điện thoại với tỷ giá USD/VND, cân đối cung – cầu trên thị trường. Ngân hàng Nhà nước đã có định hướng cắt giảm tác động của mối quan hệ này, theo hướng thu hẹp dần tín dụng ngoại tệ.

Từ dăm năm trước, chính sách bán hàng thu hẹp và hạn chế dần tín dụng ngoại tệ đã đặt ra. Hàng năm, Ngân hàng Nhà nước lại có tham khảo để ra một thông tư mới thay cho thế cho chính sách bán hàng này, giới hạn thực thi trong từng năm.

Năm nay chỉ còn lại hai tháng. Dự kiến Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ sớm có định hướng về chính sách bán hàng tín dụng ngoại tệ, để công ty chủ động nắm bắt, trước lúc cơ chế kết thúc theo thông tư gần nhất đang tiến hành.

Bài viết liên quan