QOV>VN – Kiểm toán Nhà nước cho biết việc xác định giá đất theo các biện pháp ở 1 số địa phương chọn lọc thường thấp hơn giá thị trường dẫn đến thất thoát ngân sách Nhà nước. Cơ quan này cũng kiến nghị các địa phương tham khảo xử lý hoặc xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm mà Kiểm toán Nhà nước tạm xác định là 4.337 tỷ đồng.
Hà Nội là 1 trong các địa phương có bất cập trong việc quản lý, sử dụng đất dự án khu thành thị GĐ 2013 – 2016. (Ảnh minh hoạ)
Bán “rẻ” đất cho chủ đầu tư
Năm 2017, Kiểm toán Nhà nước đã tiến hành kiểm toán việc quản lý, sử dụng đất dự án khu thành thị GĐ 2013 – 2016 ở 7 tỉnh, đô thị: Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai, Lào Cai, TP.HCM, thị xã Cam Ranh tỉnh Khánh Hoà, TP. Sầm Sơn tỉnh Thanh Hóa và chọn mẫu đối chiếu ở 30 địa phương.
Theo nguồn tin của QOV>VN –, Kiểm toán Nhà nước đã có báo cáo về việc đã đi vào hoạt động cơ chế chính sách bán hàng quản lý sử dụng đất đai liên quan đến kết quả kiểm toán nói trên. Theo đây, 1 loạt sai sót, hạn chế và bất cập trong công tác quản lý đất đã được chỉ rõ.
Đáng lưu ý là về việc xác định giá đất. Cụ thể theo cơ quan kiểm toán, việc giao đất thực hiện các dự án chủ yếu theo hình thức chỉ định nhà đầu tư, không thông qua đấu giá tiền sử dụng đất nên không xác định được giá thị trường.
Đặc biệt, giá đất xác định theo các biện pháp do các địa phương chọn lọc thường thấp hơn giá thị trường dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đây, theo quy định ở Thông tư số 36 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về giải đáp xác định giá đất thì có 5 biện pháp xác định giá đất. Tuy nhiên, trên thực ở, mỗi địa phương tiến hành 1 biện pháp xác định giá đất khác nhau, hoặc tiến hành cùng 1 biện pháp nhưng cách hiểu khác nhau dẫn đến xác định số tiền sử dụng đất phải nộp ngân sách khác nhau.
Thậm chí, ở cùng 1 địa phương còn có chênh lệch lớn về giá trị khu đất khi tiến hành các biện pháp khác nhau dẫn đến thất thoát ngân sách.
Ngoài ra, việc xác định giá đất của các địa phương còn nhiều sai sót, hạn chế gây thất thoát ngân sách nhà nước, như tiến hành biện pháp xác định giá đất không thích hợp, tiến hành sai thời điểm, không kịp thời xác định nghĩa vụ tài chính hoặc điều chỉnh lại đơn giá tính tiền sử dụng thuê đất, cách tân mục đích sử dụng đất làm tăng giá trị tiền sử dụng đất nhưng chưa kiểm tra, rà soát để xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung của chủ đầu tư…
Về công tác giao đất, 1 số địa phương không thực hiện chọn lọc chủ đầu tư theo hình thức đấu thầu dự án hoặc đấu giá quyền sử dụng đất mà ban hành văn bản công nhận chủ đầy tư theo hình thức chỉ định, vi phạm Luật Đầu thầu.
Ngoài ra, việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối có 1 số dự án không đúng theo đối tượng theo Quyết định số 09 và Quyết định số 86 của Thủ tướng Chính phủ; cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất thương mại dịch vụ sang đất ở thành thị nhưng không chắc chắn thủ tục và cơ sở pháp lý.
Thậm chí, cho phép điều chỉnh mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ không đúng thẩm quyền, giao đất có thu tiền sử dụng đất đối có đất thương mại dịch vụ (thuộc đối tượng thuê đất), không thích hợp quy định của Luật Đất đai 2013.
“Giao đất không có trong kế hoạch sử dụng đất hoặc giao đất khi văn bản chấp thuận đầu tư hết hiệu lực; cho phép chuyển từ thuê đất sang giao đất có thu tiền sử dụng đất và chuyển mục đích sử dụng đất từ thương mại dịch vụ sang đất ở không hình thành đơn vị ở, xác định người mua villa, căn hộ cao tầng gắn liền có quyền sử dụng đất (đất ở không hình thành đơn vị ở) được sử dụng đất ổn định lâu dài, chưa thích hợp có Luật Đất đai năm 2013”, báo cáo Kiểm toán Nhà nước nêu rõ.
“Băm nát” quy hoạch
Bên cạnh các sai sót trong công tác giao đất, xác định giá đất, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cũng nêu rõ các sai sót, bất cập trong việc phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch.
Cụ thể, việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất còn chưa sát có nhu cầu, tình hình sử dụng đất thực ở, chất lượng lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết còn yếu kém nên quá trình triền khai thực hiện dự án phải điều chỉnh nhiều do trùng lắp quy hoạch có các dự án khác hoặc không thích hợp có quy hoạch…
Một số chỉ tiêu quy hoạch thi công chưa chắc chắn theo quy chuẩn thi công Việt Nam và các quy định hiện hành, như: Diện tích thi công trường học, y tế không đủ nhu cầu ở chỗ, bố trí đất làm bài đỗ xe, cây xanh thiếu so có quy định, khoảng cách giữa các dãy nhà cao tầng chưa chắc chắn mức tối thiểu…
Đáng lưu ý, cơ quan kiểm toán cho biết, 1 số dự án phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch nhưng không tiếp thu đầy đủ ý kiến của các bộ, ngành tính năng dẫn đến 1 số chỉ tiêu không thích hợp quy đinh, phê duyệt quy hoạch 1/500 không tuân thủ quy hoạch 1/2000 được duyệt dẫn đến phá vỡ quy hoạch chung.
Việc điều chỉnh quy hoạch chi tiết còn trường hợp không đúng thẩm quyền, 1 số địa phương còn điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết thi công không thích hợp có quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; điều chỉnh quy hoạch của 1 số dự án ở các đô thị lớn không căn cứ vào định hướng quy hoạch chung, còn bất cập.
Cụ thể như việc tăng số tầng, vượt quá số tầng và chiều cao tầng theo quy định, tăng tổng diện tích sàn, chia nhỏ tổng diện tích căn hộ cao tầng hoặc bổ sung tính năng nhà ở vào các lô đất thương mại, văn phòng, giảm tổng diện tích công cùng, cây xanh đã làm cho tỷ lệ và số lượng dân số tăng.
“Đây là nhân tố căn bản gây sức ép lớn tới hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đặc trưng là giao thông thành thị, y tế, giáo dục làm ảnh hưởng đến chất lượng sống của cùng đồng dân cư”, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước nêu rõ.
Qua kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính 8.323 tỷ đồng, trong đây tăng thu NSNN của các dự án được kiểm toán là 3.978 tỷ đồng; kiến nghị các địa phương tham khảo xử lý hoặc xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tăng thêm mà Kiểm toán Nhà nước tạm xác định là 4.337 tỷ đồng.
Nguyễn Khánh
Bài viết liên quan
