Nghề IB (nghiệp vụ bank đầu tư) đang rất nóng trong giới chứng khoán bởi giúp các cty “hái ra tiền” đồng thời nâng cao địa vị danh tiếng…
IB là cụm từ chỉ chung cho các nghiệp vụ như giải đáp công ty, giải đáp IPO hay M&A cho các công ty, phát hành cổ phiếu, bảo lãnh phát hành,… Vài năm cách đây không lâu IB trở thành trào lưu. “Bữa tiệc” IB chứng khoán càng ngày càng rộng mở với tiên đoán qui mô ngành lên tới hàng tỷ USD song không phải công ty chứng khoán nào cũng có được “vé tham dự buổi tiệc” bởi đây là nghiệp vụ khó.
IB chứng khoán – thị trường tỷ USD
Theo những thống kê, trong 9 tháng đầu năm 2018, khối ngoại đã chi mua ròng hơn 31.000 tỷ trên HOSE bất chấp các biến động của thị trường. Năm 2017, khối ngoại cũng mua ròng 28.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các thương vụ M&A đình đám đã khơi thông dòng vốn ngoại chảy vào thị trường Việt Nam.
Làn sóng đầu tư dữ dội này chính là nguồn vốn mới cho các công ty trong nước, qua đó tạo ra “miền đất hứa” cho các định chế tài chính trung gian đó chính là bộ phận bank đầu tư của các cty chứng khoán.
Trong bối cảnh công ty trong nước đa phần còn yếu kém trong nghiệp vụ cung cấp tin tức, ứng xử, đặc trưng còn chưa có web bản tiếng Anh, tiếng Nhật, Hàn… Hay như các cty trong nước thì muốn bán giá cao còn nhà đầu tư nước ngoài lại muốn mua cổ phần ở mức hợp lý. Chính điều này là một trong những rào cản khiến các công ty khó tiếp cận nguồn vốn.
Rất nhiều đối tác sừng sỏ trên thị trường với qui mô hàng chục tỷ USD sẵn sàng rót vốn vào Việt Nam nhưng điều kiện là hai bên phải tìm được tiếng nói chung. Do đó, để một thương vụ thành công cần thiết phải có sự tham dự của các định chế tài chính trung gian trong nước.
Vài năm cách đây không lâu, các cty chứng khoán đã tổ chức hàng trăm chương trình roadshow nhằm đưa các đại diện công ty danh tiếng sang trọng thuyết trình tại nước bạn để kêu gọi đầu tư. Cũng có trường hợp, rất nhiều nhà đầu tư Châu Á chủ động tìm kiếm đối tác để giải ngân.
Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC), Công ty Chứng khoán Tp. HCM (HSC), Công ty Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC) đã nhanh nhạy và chiếm lĩnh thị trường này với các dịch vụ IB vượt trội. Khối IB đang là ngành hot và đem về cho công ty doanh thu hàng trăm tỷ mỗi năm.
Năm 2017, doanh thu IB của SSI đạt đỉnh lên tới 111 tỷ đồng. Để có được kết quả này, khối IB của SSI trong năm đã giải đáp loạt các thương vụ lớn như chào bán bán cổ phần tại Vinamilk (VNM) với giá giao dịch 396 triệu USD, giải đáp và bán thứ cấp cho Vincom Retail (VRE) với giá trị 742 triệu USD, thương vụ HDBank với giá trị 300 triệu USD…
Năm 2017, khối IB của VCSC đạt doanh thu 254 tỷ đồng, tăng trưởng 280% so với cùng kỳ do thực hiện thành công loạt các thương vụ cho Vietjet, VPB, PNJ… Công ty xác định mảng IB chuẩn bị tiếp tục là mảng mang về nguồn doanh thu lớn trong những năm tiếp theo bởi VCSC đang thực hiện các hợp đồng giá trị 40.000 tỷ đồng trong các lĩnh vực hàng tiêu dùng, bank, thủy sản, chất liệu xây, BDS… Năm 2018, VCSC chuẩn bị doanh thu IB ở mức 458 tỷ đồng.
Tiền năng nhưng không dễ làm
Trao đổi với VnEconomy, bà Nguyễn Ngọc Anh, Giám đốc Khối Dịch vụ Ngân danh tiếng tư khu vực phía bắc SSI cho biết thêm nhu cầu đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, đặc trưng từ Nhật Bản vào Việt Nam là rất lớn. Song các đối tác này rất khó tính và thường dành thời gian dài để nghiên cứu kỹ nghiên cứu kỹ công ty cũng như tìm tiếng nói chung với ban lãnh đạo trước lúc ra chọn lọc đầu tư.
Bà Ngọc Anh khẳng định, rất nhiều giao dịch SSI tham dự giải đáp trong thời gian vừa qua chưa có tiền lệ ở Việt Nam, bởi thế, cty phải làm việc với luật sư, các giải đáp quốc tế, cũng như các cơ quan tính năng để có thể đưa ra cấu trúc hợp lý, thích hợp với thị trường Việt Nam, cũng như làm hài lòng đề nghị của các nhà đầu tư nước ngoài, nhằm khuyến khích nhà đầu tư ngoại tham dự thị trường tài chính Việt Nam.
Theo bà Ngọc Anh, nhân tố quan trọng danh tiếng cho một thương vụ là xây niềm tin giữa bên bán và bên mua. Vì vậy, SSI luôn giải đáp bên bán đã đi vào hoạt động cơ cấu công ty để hoạt động hiệu quả và minh bạch, trước lúc tiếp cận nhà đầu tư tiềm năng.
Chủ tịch quỹ Dragon Capital ông Dominic Scriven tại một diễn đàn mới đây đã nhận định qui mô thị trường M&A của Việt Nam hiện ngang bằng với Indonesia, Malaysia và trong thời gian tới thị trường M&A của Việt Nam sẽ tăng trưởng vượt hai thị trường này. Dòng vốn nước ngoài nhưng vẫn đang chảy vào Việt Nam bất chấp thị trường vốn toàn cầu chao đảo trước áp lực của cuộc chiến thương mại Mỹ Trung và động thái tăng lãi suất liên tục của FED.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã bước vào GĐ cách tân và phát triển mới với làn sóng đầu tư mới. Để thích nghi với thời cuộc, IB của các cty chứng khoán phải chủ động nâng cao chất lượng giải đáp, tài liệu chào bán, hội thảo, thời cơ đầu tư, khảo sát công ty… Quan trọng nhất là phải nghiên cứu kỹ khẩu vị của các bên để có biện pháp cho từng thương vụ, không có công thức chung nào tiến hành cho toàn bộ.
Bạn đang xem chuyên mục Chung Khoan ở QOV.VN