Ba “giấy thông hành” cho hiện tượng TPBank

Ngày 19/4, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong (TPBank) sẽ đưa cổ phiếu (mã TPB) chào sàn ở Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE). Mức giá 32.000 đồng/cổ phiếu được xác định tham chiếu cho “1 hiện tượng kỳ lạ”.

Từ 1 trong 9 ngân hàng thương mại yếu kém ép buộc phải tái cơ cấu GĐ 2011 – 2015, TPBank trở thành thành viên có các chỉ số sinh lời ROE, ROA danh tiếng trong hệ thống.

Quá trình lột xác này diễn ra như thế nào và bằng cách nào?

Từ 3 không đến 3 thực

“Hiện tượng kỳ lạ” là cách nói mà ông Đỗ Minh Phú, Chủ tịch Hội đồng Quản trị TPBank kể lại có VnEconomy, khi nhận phân tách từ nhà đầu tư trong các cuộc tiếp xúc gần đấy.

Hơn 5 năm trước, cũng trong 1 lần thảo luận có VnEconomy, ông Phú từng tự phân tách rằng TPBank là 1 ngân hàng 3 không. Đánh giá rút ra sau dao động ba tháng vị doanh nhân này tham dự và đảm nhận địa điểm Chủ tịch TPBank, kể từ khi tập đoàn DOJI (nơi ông cũng là Chủ tịch Hội đồng Quản trị) đầu tư và trở thành cổ đông lớn.

Cái không thứ nhất là không có chiến lược cụ thể; không có bộ máy đúng nghĩa và đúng đề nghị của 1 tổ chức tín dụng cần phải có, ngay cả bộ phận tối quan trọng là quản trị rủi ro; định vị là ngân hàng điện tử nhưng lại thiếu nền móng, không có sản phẩm tranh đua được trên phân khúc.

Tổng quan tài chính, đầu 2012, TPBank bị xác định diện yếu kém phải tái cơ cấu ép buộc. Khi đấy lỗ đã âm vào 1 nửa vốn điều lệ. Tổng tài sản chỉ dao động 13.000 tỷ đồng, dư nợ chưa được 10.000 tỷ đồng, dao động 600 nhân viên, dao động 50.000 bạn. Nợ xấu lên tới hơn 6%.

Bối cảnh nóng bỏng của rủi ro làm việc ngân hàng 2011 – 2012 càng dồn đẩy thể trạng trên đến nguy cơ đổ vỡ.

Tháng 7/2012, sau khi DOJI đầu tư, trở thành cổ đông lớn, quá trình tái cơ cấu được triển khai. TPBank được áp ngay 3 cái thực – theo cách nói của ông Đỗ Minh Phú.

Có thực mới vực được đạo, Thứ nhất ngân hàng có nguồn tiền thực đủ mạnh để tái cơ cấu.

“Sau khi phân phối lại thương hiệu Diana, nguồn tiền thực, tiền sạch này được chúng tôi đưa đầu tư vào TPBank, để tức thì đập vào lỗ hổng mất vốn, để chống đỡ ngay thanh khoản trong bối cảnh phân khúc và làm việc ngân hàng nhìn chung rất chông chênh khi đấy. Ngân hàng gần như không phải xoay xở đi mượn tiền nữa. Đến nay nhìn lại, để tái cơ cấu thành công trước hết phải có tiền thực; đã có các trường hợp tiền ảo, vay mượn mà dẫn đến thất bại vừa qua”, ông Phú cho biết.

Sau nguồn lực rót vào này, các cổ đông TPBank tiếp tục tăng thêm vốn điều lệ để kê trạng thái ngân hàng thăng bằng trở lại.

Cái thực thứ hai, cơ chế và mô hình quản trị thực được triển khai, đưa Hội đồng Quản trị thực sự tham dự vào quản trị điều hành; vai trò các người làm chủ được thực sự đưa vào hoạt động ngân hàng.

Cái thực thứ ba, nhân sự điều hành và bộ máy thiết lập mới, đúng nghĩa theo đề nghị cần có của 1 ngân hàng thương mại.

Ông Phú nói rằng, trước đấy TPBank gần như không có khối phân phối lẻ, không có khối đầu tư, không có khối quản trị rủi ro đúng nghĩa. Cỗ máy chẳng thể hoạt động an toàn chứ chưa nói là hiệu quả khi thiếu và yếu các cơ cấu đấy.

Và để cỗ máy hoạt động nghiêm ngặt, đúng quy trình, an toàn để tiến tới hiệu quả, đã có hơn 1.000 văn bản nội bộ của TPBank được bổ sung và cập nhật, dao động 4.000 văn bản sửa chữa và loại bỏ trong quá trình tái cơ cấu.

Ba “giấy thông hành” đặc thù

Cuối năm 2015, sau ba năm và trước kế hoạch hai năm, TPBank tuyên bố đã căn bản tái cơ cấu thành công, bù đắp hoàn toàn lỗ lũy kế và bắt đầu có lãi.

Nhanh mắt và qua thẩm định khắt khe, chưa đầy 1 năm sau đấy, tháng 8/2016, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) chọn lọc đầu tư vào TPBank, trở thành cổ đông lớn.

Đây là thương vụ chưa từng có, 1 định chế tài chính quốc tế đầu tư vào 1 ngân hàng thương mại từng được nhận diện yếu kém và vừa tái cơ cấu ở Việt Nam. IFC đã “gây sốc” khi trả tới 13.800 đồng/cổ phần TPBank, trong khi trên phân khúc tự do mức chuyển nhượng khi đấy chỉ dao động 7.000 đồng.

Nhiều năm bí kíp ở phân khúc Việt Nam, IFC không phải ngẫu hứng đầu tư và đưa ra mức giá đấy. Mà đấy được xem như chứng nhận, “giấy thông hành” Thứ nhất đối có TPBank để trở lại phân khúc có 1 địa vị hoàn toàn mới – ngân hàng đã có thể trạng tốt và tiềm năng đầu tư được phân tách cao qua mức giá trên.

Chưa dừng lại, tháng 12/2017, 1 lần nữa “hiện tượng kỳ lạ” TPBank tiếp tục lôi kéo phân khúc, qua thương vụ quỹ đầu tư của Hà Lan PYN Elite Fund chi 40 triệu USD để có 4,99% cổ phần, có giá còn cao hơn gấp đôi mức IFC trả hơn 1 năm trước. Và đấy là “giấy thông hành” thứ hai cho TPBank, bước lên 1 cấp độ mới trên phân khúc.

Đó là cấp độ về hiệu quả kinh doanh, khi 2017 ngân hàng này có tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trên 70%, vượt xa kế hoạch và vượt mốc 1.200 tỷ. Tổng tài sản đạt trên 124.000 tỷ, tín dụng vượt 73.000 tỷ, nợ xấu ba năm liền kiểm soát dưới 1%, cùng hơn 2 triệu bạn.

Và năm 2018, TPBank tiếp tục đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế gần gấp đôi năm ngoái, có 2.200 tỷ đồng, cũng như lần Thứ nhất đưa ra kế hoạch trả cổ tức và thưởng cổ đông có mật độ lên tới 28%.

“TPBank khi chưa so sánh được có các đàn anh về diện tích, thì chúng tôi chọn cách đi riêng. Ngân hàng số là chọn lọc để làm lợi thế tranh đua, để rút ngắn và vượt lên. Đến nay chúng tôi xác định địa vị danh tiếng trên phân khúc ở định vị này, đặt trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đặt trên con các con phố của trí tuệ nhân tạo, có các cách tân và nhu cầu từ bạn. Cho nên, đi sau nhưng không phải đến muộn”, ông Phú nói.

Chính lợi thế cơ cấu cổ đông lớn là các tập đoàn danh tiếng về công nghệ như FPT, MobiFone là động lực để TPBank mau chóng bứt phá có định vị trên. Mà theo ông Phú, họ không có sân sau, không có xung đột lợi ích, cùng có tầm nhìn, để DOJI yên tâm bắt tay cùng tái cơ cấu và đồng hành đến nay.

Tiếp tục đặt kế hoạch tăng trưởng mạnh về lợi nhuận năm 2018, ông Đỗ Minh Phú lý giải, do gốc rễ TPBank gieo trồng trong các năm vừa qua, đặc thù ở phân khúc phân phối lẻ và ngân hàng số, đã đến mùa cho quả, cùng hưởng có bối cảnh thuận lợi của kinh tế vĩ mô và làm việc ngân hàng nhìn chung.

Sau khi tái cơ cấu thành công, có chuyển biến mạnh cùng triển vọng kết quả kinh doanh đấy, TPBank đưa cổ phiếu chào sàn HOSE ngày 19/4 này. Qua kiểm duyệt của Ngân hàng Nhà nước và Ủy ban Chứng khoán, ông Phú cho rằng, có sự kiện này, TPBank tiếp tục đấyn “giấy thông hành” thứ ba, được cấp từ phân tách của phân khúc và các nhà đầu tư.

Bài viết liên quan