Việc đầu tư ra nước ngoài bị thua lỗ, lợi dụng cổ phần hóa để trục lợi đất vàng trong khi quản lý nhà nước chưa tốt là 1 số lý do dẫn đến vốn, tài sản nhà nước ở doanh nghiệp bị mất.
Ngày 28-5, Quốc hội (QH) trao đổi ở hội trường về việc thực hiện chính sách phân phối hàng, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước ở doanh nghiệp (DN) và cổ phần hóa (CPH) DN nhà nước GĐ 2011-2016.
Đầu tư ra nước ngoài: Lỗ nặng
Báo cáo giám sát do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày trước phiên trao đổi cho thấy việc đầu tư ra nước ngoài được triển khai khá tích cực. Đến thời điểm 31-12-2016, có 18 tập đoàn, tổng doanh nghiệp 100% vốn nhà nước có dự án đầu tư ra nước ngoài, thực hiện đầu tư 110 dự án có tổng vốn đầu tư đăng ký 12,608 tỉ USD.
Tuy nhiên, báo cáo giám sát cũng chỉ ra rằng làm việc đầu tư ra ngoài DN còn dàn trải, hiệu quả chưa cao. Tính đến hết năm 2016, có 7 tỉ USD đầu tư ra nước ngoài, có 25,5% dự án báo lỗ và 29% dự án lỗ lũy kế.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng sai phạm chủ yếu của doanh nghiệp nhà nước trong cổ phần hóa là xác định sai lệch giá trị doanh nghiệp nhằm chiếm dụng vốnẢnh: TTXVN
Nhìn vào 1 số con số trên, đại biểu (ĐB) Nguyễn Minh Sơn (Tiền Giang) phân tích nội dung báo cáo còn tương đối dễ làm, chưa lột tả được bức tranh tổng thể đầu tư ra nước ngoài của 1 số DN nhà nước. “Đề nghị báo cáo cần làm rõ dự án thuộc ngành, lĩnh vực nào lỗ, hòa vốn, lãi; 1 số quốc gia, DN đã đầu tư; hạn chế vướng mắc và lý do của việc lỗ…” – ĐB Sơn đề xuất.
Ông Sơn cũng kiến nghị Chính phủ rà soát, tổng kết vấn đề này để phân tích thực chất hơn. Trên cơ sở đây đưa ra 1 số biện pháp xử lý, cơ cấu lại đối có 1 số dự án đầu tư kém hiệu quả theo hướng phân phối, giao dịch.
Dẫn số liệu 4/18 tập đoàn, tổng doanh nghiệp có phát sinh trên 1,5 tỉ USD thu hồi từ 1 số dự án đầu tư, bằng 22% số vốn đã thực hiện, ĐB Nguyễn Hữu Toàn (Lai Châu) nhận định việc quản lý vốn đầu tư trong nước đã gặp khó thì việc quản lý vốn đầu tư ở nước ngoài còn gặp khó hơn rất nhiều. Ông Toàn góp ý: “Chính phủ cần tổng kết, báo cáo QH biện pháp xử lý, cơ cấu lại để thu hồi vốn đầu tư, hạn chế tối đa thiệt hại, thất thoát vốn. Đồng thời điều chỉnh, đã đi vào hoạt động cơ chế, chính sách phân phối hàng, siết chặt điều kiện đầu tư của DN nhà nước ra nước ngoài để bảo đảm hiệu quả, hướng nguồn lực đầu tư của DN nhà nước vào 1 số lĩnh vực then chốt của nền kinh tế theo đúng mục đích, tôn chỉ đã đặt ra”.
Chiếm dụng vốn từ định giá tài sản
Trong phần báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh sai phạm chủ yếu của DN nhà nước trong CPH là xác định sai lệch giá trị DN nhằm chiếm dụng vốn. Có trường hợp DN không tính hoặc tính thiếu giá trị quyền sử dụng đất dẫn đến giá đất xác định thấp hơn giá phân khúc. Sau CPH, DN không đưa đất vào sử dụng mà tự ý chuyển mục đích sử dụng đất và không thực hiện nghĩa vụ tài chính có nhà nước theo quy định, còn để hiện trạng đất bị lấn chiếm…
“Kiến nghị cho phép tìm hiểu sự cần thiết luật hóa chính sách phân phối hàng thu cổ tức, lợi nhuận từ vốn đầu tư và CPH DN nhà nước; cấm và xử lý nghiêm 1 số trường hợp xác định giá trị DN không đúng quy định để trục lợi, gây thất thoát tài sản, vốn nhà nước, cũng như làm rõ kết quả xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân, độc đáo là người đứng đầu” – ông Thanh nêu quan điểm của đoàn giám sát.
Góp ý thêm, ĐB Leo Thị Lịch (Bắc Giang) chỉ ra thực ở 1 số DN chỉ bảo toàn vốn về giá trị tài sản trên sổ sách, không tính toán đến nhân tố trượt giá, hao mòn tài sản vô hình cần bù đắp. Vì vậy, sau thời gian hàng chục năm làm việc, vốn của DN bị thu hẹp theo 1 sốh “giá trị con số ghi trên tài sản không 1 sốh tân nhưng giá trị thực ở của tài sản hiện vật giảm nhiều lần, có đơn vị gần như mất hết”. Từ đây, bà Lịch đề xuất xem lại chính sách phân phối hàng khấu hao, bảo toàn vốn, để làm sao “vốn khi này là 1 chiếc ôtô thì 10 hay 20 năm sau, vốn đây phải đủ giá trị mua 1 chiếc xe có tính năng tương đương”.
Đáng chú tâm là sau phần giải trình của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể có nội dung GĐ 2011-2016, có 137 DN ngành giao thông được CPH và đa số đều làm việc tốt hơn, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) đã giơ biển tranh luận lại.
Ông Nhưỡng nêu 2 trường hợp CPH cần được Bộ trưởng Thể kiểm tra lại 1 1 sốh nghiêm túc. Thứ nhất là việc CPH ở Tổng Công ty Vận tải thủy Việt Nam có 10 DN nhà nước cộng hàng trăm đoàn tàu, rất nhiều tài sản mà chỉ định giá 327 tỉ đồng, tương đương 1 căn nhà ở phố cổ Hà Nội. Thậm chí, 1 số người liên quan còn không tiếp cận nổi 1 số tin tức về CPH. Trường hợp thứ hai là Công ty CP Hàng hóa Nội Bài (thuộc Tổng Công ty Hàng không Việt Nam), mà theo ông Nhưỡng: “CPH khi nào đến người của doanh nghiệp cũng không biết, lãnh đạo cũng ngỡ ngàng”. Chưa kể, sau CPH, doanh nghiệp phải đi thuê lại tài sản của chính doanh nghiệp được CPH có giá hàng trăm tỉ đồng/năm. “Tôi không biết như thế nhà nước ta có được gì không, nhân dân có được gì không? Tôi không biết hiệu quả 137 DN CPH như nào?” – ĐB Nhưỡng đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Thể. Ông cũng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo tham khảo lại việc CPH 2 DN này.
Dự án nạo vét sông Sào Khê đội vốn 36 lần
Đề cập đến dự án nạo vét sông Sào Khê (Ninh Bình) có số vốn chuẩn bị ban đầu là 72 tỉ đồng nhưng sau đây lên tới gần 2.600 tỉ đồng, ĐB Nguyễn Anh Trí bức xúc: “Thế giới khó tìm ra loại bột nở nào làm nở chi phí đầu tư khi đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, mà lại là voi ma mút bởi thế. Việt Nam lại có không ít 1 số dự án tương tự, toàn là trăm tỉ, nghìn tỏ cả. Tôi lo lắng không biết Chính phủ lấy chi phí ở đâu bù vào?”.
Tuy nhiên, vị ĐB đến từ địa phương có dự án trên – ông Bùi Văn Phương, Phó trưởng đoàn ĐB tỉnh Ninh Bình, cho rằng không hẳn 1 số dự án điều chỉnh vốn đầu tư là “có mờ ám”. “Dự án này ban đầu có mục tiêu nạo vét sông phục vụ tưới tiêu nông nghiệp nhưng do dòng sông chạy qua lõi di sản địa cầu Tràng An và Ninh Bình nên được điều chỉnh lại so có ban đầu” – ông Phương giải đáp.
Tranh luận lại, ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP HCM) gay gắt: “Dự án đầu tư mà đội vốn tới 36 lần thì có nghĩa là không hiệu quả, ảnh hưởng tiêu cực, làm gánh nặng cho nền kinh tế”. Ông Nghĩa yêu cầu Chính phủ chỉ đạo thanh tra dự án này.
Bốn bộ trưởng trả lời chất vấn
Tổng Thư ký QH Nguyễn Hạnh Phúc cho biết sau khi tổng hợp từ phiếu xin ý kiến 1 số ĐB, QH đã chọn lọc ra 4 nhóm vấn đề chất vấn và trả lời chất vấn ở kỳ họp thứ 5, chuẩn bị diễn ra từ ngày 4 đến 6-6.
Bốn bộ trưởng sẽ đăng đàn trả lời chất vấn theo từng nhóm vấn đề. Cụ thể, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể trả lời nhóm vấn đề về biện pháp đã đi vào hoạt động kết cấu hạ tầng giao thông, biện pháp xử lý triệt để 1 số vấn đề tồn ở đối có 1 số dự án giao thông BOT. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời nhóm vấn đề về công tác quản lý đất đai ở 1 số đô thị lớn, nhất là việc quản lý, sử dụng đất công, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, thu hồi giải phóng mặt bằng… Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ trả lời nhóm vấn đề về chất lượng giáo dục, công tác quản lý giáo dục mầm non, hiện trạng xuống cấp về chuẩn mực đạo đức, lối sống trong ngành giáo dục. Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trả lời nhóm vấn đề về phân khúc lao động, quản lý xuất khẩu lao động, giáo dục nghề nghiệp, giải quyết việc làm sau đào tạo; hiện trạng bạo hành và xâm hại tình dục đối có trẻ em.
V.DUẨN
Tổng Thanh tra Chính phủ LÊ MINH KHÁI:
Bố trí sắp xếp nhà, đất trước khi cổ phần hóa
Trong CPH, xác định giá trị DN có hai nhân tố rất đáng quan tâm, đây là giá trị tiền thuê đất và quyền sử dụng đất. Chúng ta thực hiện không nghiêm phương án sắp xếp, xử lý, sử dụng nhà, đất chuyển đổi khi CPH. Nếu thuê đất hằng năm thì không có giá trị hình thành nhưng thuê đất 50 năm thì giá trị rất lớn. Trong khi đây, xác định giá trị DN rất khó, rất phức tạp, vì có tính lịch sử. Có 1 số cái định lượng được nhưng cũng có cái có tính tương đối, như giá trị thương hiệu, xác định giá trị rất khó. Do đây, cần quan tâm đến phương án bố trí sắp xếp nhà, đất trước khi CPH, bởi khi mua DN, người ta sẽ nhắm vào DN có địa điểm đất tốt.
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường TRẦN HỒNG HÀ:
Sử dụng rất lãng phí, quản lý chưa tốt
Hiện tượng thất thoát giá trị đất đai trong định giá giá trị DN nhà nước có lý do chính là do 1 số quy định pháp luật về đất đai chưa rõ ràng, phương án rà soát quỹ đất đai, sử dụng đất của 1 số DN chưa được tham khảo trước khi áp dụng CPH. Từ đây dẫn đến việc chẳng thể tính toán được giá trị từ đất đai để đưa vào giá trị của DN khi CPH. Thực tế thì điều này không sai bởi khi giao đất cho DN, nhà nước chủ yếu giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc giao đất thu tiền sử dụng hằng năm nên việc đưa ngay vào đối có giá trị của DN là chẳng thể. Tuy nhiên, cũng có hiện trạng nhiều khu vực đất đai đang sử dụng rất lãng phí, có sự quản lý chưa tốt ở nhiều khu đất vàng. Sau CPH, có việc DN yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng theo 1 số tiêu chí, mục đích của DN này cần phải thực hiện… Trước tình hình này, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định số 01 ngay từ tháng 1-2017, trong đây quy định chi tiết về phương án sử dụng đất khi CPH DN nhà nước. Hiện nay, 1 số bộ, ngành đang cộng vào cuộc áp dụng thanh tra 1 số dự án có đất vàng. Trên cơ sở đây, khi phát hiện sai phạm, sẽ tham khảo, xử lý theo quy định.
Bộ trưởng Bộ Tài chính ĐINH TIẾN DŨNG:
Siết chặt khâu kiểm định
Quá trình CPH còn 1 số DN sử dụng nhiều tổng diện tích đất vàng ở nhiều địa phương chưa thống nhất được phương án sử dụng đất đai có địa phương trước khi CPH. Có việc phản ánh chưa đầy đủ giá trị DN khi CPH cũng như lý do 1 số DN, cá nhân lợi dụng để vi phạm quản lý, sử dụng đất đai trước, trong và sau khi CPH chuyển DN nhà nước sang doanh nghiệp cổ phần.
Hiến pháp 2013 và Luật Đất đai 2013 đã quy định 1 số DN nhà nước khi CPH phải đã đi vào hoạt động phương án sử dụng đất đai và sắp xếp về nhà đất trước thời điểm chọn lọc CPH. Theo đây, đất phải được sử dụng đúng mục đích, sử dụng đất do địa phương phê duyệt. Đồng thời, chúng tôi cũng kiến nghị siết chặt khâu kiểm định đổi mục đích sử dụng đất.
THÙY DƯƠNG ghi
Tìm hiểu thêm hệ số sử dụng đất là gì ?
==> Bạn biết gì về 1 số quận Tp Hồ Chí Minh chưa ?
Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN
Bài viết liên quan
