Chỉ với smartphone và internet, nông dân Đồng Tháp có thể tự lên đời xoài Cát Chu thành “xoài blockchain”, người tiêu dùng 5 châu đều dễ dàng truy xuất nguồn gốc

Hợp tác xã (HTX) Mỹ Xương là 1 HTX có tên tuổi ở Đồng Tháp có sản phẩm xoài Cát Chu .

Tuy nhiên, dù việc sản xuất đã đi vào quỹ đạo, theo ông Võ Việt Hưng, Giám đốc HTX Mỹ Xương, trong quá trình tiêu thụ, nạn hàng giả là 1 trong những trăn trở của đơn vị này. Dù xoài Cát Chu đã được đăng kí nhãn hiệu, nhưng con tem của HTX bị làm giả, dẫn đến hiện trạng “vàng thau lẫn lộn” trên phân khúc.

“Xoài chất lượng đưa ra, môi trường xung quanh 1 ngày bị giả mạo làm chúng tôi thất thoát rất nhiều, vừa về kinh tế, vừa về danh tiếng. Vì vậy mà chúng tôi phải tìm biện pháp gì đây cho riêng mình,” ông Bùi Minh Cần – phó giám đốc HTX Mỹ Xương nói.

5 tháng trước, lãnh đạo HTX Mỹ Xương gặp đại diện Infinity Blockchain Labs (IBL) – công ty chuyên phát triển những biện pháp công nghệ trên nền móng blockchain ở 1 hội thảo về blockchain.

Tuần qua, ở 1 sự kiện khác về blockchain – Vietnam Blockchain Summit 2018 có chủ đề “Từ công nghệ tới chính sách bán hàng” – 500 trái xoài tiến hành công nghệ blockchain để truy xuất lý do của HTX Mỹ Xương đã được trình làng.

Để nhập tài liệu vào hệ thống, người nông dân chỉ cần mạng internet và 1 chiếc smartphone

“Chúng tôi lưu trữ lại trên blockchain tất cả những công đoạn từ sau khi thu hoạch cho đến sản xuất và vận chuyển,” ông Đỗ Văn Long – giám đốc chiến lược IBL cho biết.

Theo đại diện IBL, từng tài liệu trong công đoạn sản xuất trái xoài được lưu trữ trên blockchain, sau đây biểu hiện qua mã QR code trên con tem định danh đính lên trái xoài.

Khi dùng hotline quét con tem trên quả xoài, người tiêu dùng có thể nhìn thấy được tất cả tài liệu về quy trình sản xuất và bán của quả xoài Cát Chu.

“Con tem biểu hiện lý do xuất xứ, quá trình bán của sản phẩm. Hơn nữa, thông qua tài liệu trên tem, người tiêu dùng biết được nhữngh sử dụng, thời gian bảo quản, lẫn vị chua vị ngọt như thế nào, khi nào ăn thì vừa vị. Giúp họ ăn quả xoài nhận ra an tâm,” ông Cần cho hay.

Phó giám đốc HTX Mỹ Xương giải đáp về hành trình của những quả “xoài blockchain:”

“Khi trái xoài còn ở trên cây, mới bằng ngón tay thì nông dân đã tiến hành bao trái rồi. Sau dao động 45 ngày thì bắt đầu thu hoạch. Bà con lột từng bao 1 và kiểm tra từng trái xoài xem có đạt chuẩn hay không. Sau đây xoài được vận chuyển về HTX, được cắt cuống, xử lý nước nóng và sấy khô. Rồi HTX tiến hành dán tem, bao trái lại và đâyng gói.”

Tức là, con tem dựa trên nền móng blockchain được in ra và dán vào sản phẩm khi trái xoài đã sẵn sàng ra phân khúc.

“Tem này được sinh ra từ chuỗi mã hóa trên blockchain, và được đăng kí trên blockchain ngay khi nó được dán vào xoài – gọi là kích hoạt,” ông Long cho biết.

Cũng theo đại diện của IBL, mọi tài liệu về quá trình sản xuất xoài, chỉ cần mạng internet và 1 chiếc smartphone là có thể nhập được là người nông dân và HTX có thể nhập được vào hệ thống.

Ông Đỗ Văn Long nói: “Thông qua hệ thống quản lý blockchain, khi quả xoài “xuất xưởng,” chúng tôi sẽ kích hoạt tài liệu. Khi ra đến đại lý, đại lý nhận được tài liệu thì lại kích hoạt tài liệu. Số liệu đây sẽ lưu trữ vào hệ thống – không sửa đổi được.

Khi họ (những đơn vị bán, bán lẻ – PV) truy cập vào hệ thống blockchain thì họ ghi dấu là đã pass qua khâu của họ. Tất cả những tài liệu này đều được minh bạch trên blockchain.”

Chưa có IoT, dữ liệu đầu vào vẫn được nhập thủ công

Theo ông Long, dữ liệu đầu vào (tài liệu về quá trình sản xuất xoài được blockchain lưu lại) vẫn được bà con nhập thủ công.

“Nếu quả xoài được trồng trong nhà vườn nguyên tắc của Nhật chẳng hạn, việc giám sát nhiệt độ, không khí, độ ẩm, phân bón… hay chuyện hái xoài ngày nào giờ nào thì được đo hết và tiến hành bằng IoT, tài liệu rất minh bạch rõ ràng.”

Trong khi đây, theo ông Long, đối có quả xoài ở Mỹ Xương – quá trình gói xoài, chọn xoài… đều được người nông dân thực hiện thủ công, và tài liệu cũng được nhập bằng tay nên độ minh bạch tài liệu đầu vào hoàn toàn tùy thuộc vào người nông dân và HTX.

“Ở Việt Nam GĐ này thì về mặt căn bản vẫn đang làm bằng tay, chưa thể tiến hành IoT vào hệ thống này,” giám đốc chiến lược IBL nói.

Tuy vậy, theo ông, trước mắt công nghệ blockchain đã giúp HTX Mỹ Xương giải quyết được bài toán về truy xuất lý do nông sản và bảo vệ thương hiệu.

“Blockchain giúp minh bạch tài liệu, dẫn đến khi chúng ta phát hiện ra 1 khâu nào đây hàng nhái hàng giả thì có thể dùng blockchain để track back lại, xem sản phẩm này đã đi qua những khâu nào, từ đây thu hẹp lại phạm vi tìm kiếm. Chứ chính bản thân blockchain không phải là công nghệ chống hàng giả. Nó chỉ truy vết lại,” ông Long giải đáp.

Giám đốc chiến lược IBL giải đáp: “Khi công ty đưa tài liệu lên blockchain, chính bản thân họ phải chịu trách nhiệm có những tài liệu đây. Như vậy, tới 1 lúc có vấn đề xảy người ta sẵn sàng thấy được trách nhiệm thuộc về ai. Chúng ta mau chóng xác định được phạm vi, vấn đề xảy ra là gì.

“Khâu n phát hiện ra lỗi của sản phẩm thì track back lại n-1 trước, và khi n-1 mọi thứ đều công khai minh bạch thì track back n-2.”

Quả xoài chỉ là khởi đầu

Từ đây, về việc tiến hành blockchain vào truy xuất lý do nông sản Việt, ông Đỗ Văn Long nhận định: Cần hiểu về quy trình sản xuất, biết tiến hành blockchain vào khâu nào và giải quyết bài toán gì của nông sản.

“Áp dụng blockchain trong thủy sản đảm bảo sẽ phức tạp hơn,” ông Long nêu ví dụ, “Con cá đang bơi dưới nước, mình chẳng thể đánh dấu con cá trong quá trình nó sinh trưởng mà chỉ khi nào mình đưa nó lên trên bờ rồi thì mình mới đánh dấu blockchain lên nó và ghi nhận nó.”

“Câu chuyện là, khâu nào nên đưa blockchain,” đại diện IBL nói.

Theo ông Long, hoàn toàn có thể tiến hành blockchain vào những sản phẩm nông nghiệp nếu có quy trình rõ ràng và chọn những khâu thích hợp để tiến hành.

“Cần chỉ ra những điểm nào trong chuỗi dây chuyền hệ thống sản xuất và bán và vận hành kinh doanh của mình đang gặp phải gặp khó và blockchain có thể giúp được,” ông Long nhận định.

“Quả xoài ở Mỹ Xương chỉ mới là khởi đầu,” ông Long phấn khởi nói.

Theo ông, trong GĐ tới IBL sẽ đã đi vào hoạt động quy trình và những phiên bản thứ hai của hệ thống, đồng thời mở rộng ra tiến hành blockchain vào những loại quả thích hợp có công nghệ này, đặc thù là những sản phẩm xuất khẩu nổi trội của Việt Nam như thanh long, dừa…

“Chúng tôi sẽ chọn lọc những mặt hàng đã có tiếng, thế mạnh của Việt Nam để đưa công nghệ vào,” ông Long cho hay.

Trở lại có HTX Mỹ Xương, theo ông Cần, trong GĐ thí điểm này, ngoài giúp người tiêu dùng của HTX an tâm hơn về sản phẩm, công nghệ blockchain còn giúp HTX “nắm được quy trình bán trái xoài. Biết được quả xoài đi từ đâu tới đâu, từ đây có dự án kinh doanh, mở rộng phân khúc.”

“Trong tiêu thụ của chúng tôi và đại lý – có sự minh bạch rõ ràng trong đổi trả hàng hóa. Những phiền lòng không cần thiết sẽ không xảy ra,” ông Võ Việt Hưng nói thêm.

Công nghệ blockchain còn mở ra thời cơ mới cho HTX này khi xuất khẩu xoài Cát Chu ra nước ngoài: “Chúng tôi đã thử 1 số công nghệ mới nhưng khi ra nước ngoài thì không truy xuất được lý do. Nhưng blockchain thì làm được việc đây,” ông Bùi Minh Cần cho biết.

Tức là trong tương lai, khi xuất khẩu xoài ra nước ngoài, người tiêu dùng của HTX Mỹ Xương ở Úc, Nga, Mỹ… sẽ có thể truy xuất được lý do quả xoài Cát Chu.

Thảo Thảo

Theo Trí Thức Trẻ

Bài viết liên quan