Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt nhưng chưa được thực thi có hiệu quả ở những cấp…
Liên tục trong những năm gần đó, mục tiêu cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước được đặt ra nhưng đều không đã đi vào hoạt động. Bất chấp những chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, việc thực thi từ những cấp vẫn chưa hiệu quả.
Bộ Tài chính cho biết, đến hết tháng 5/2018 mới có 5 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa có tổng giá trị doanh nghiệp là 8.752 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 2.644 tỷ đồng.
Trong khi đó, nhiệm vụ đặt ra đối có tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước năm 2018 là sẽ phải đã đi vào hoạt động cổ phần hóa ít nhất 86 doanh nghiệp Nhà nước. Các năm trước đó, chuyến tàu cổ phần hóa vẫn luôn lỡ hẹn.
Vẫn còn nhiều rối rắm
Nhận xét về quá trình cổ phần hóa trong những năm qua, PGS.TS. Ngô Trí Long nói: “Tiến trình cổ phần hoá và thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước bắt đầu từ năm 1992, qua 26 năm nhưng tiến trình diễn ra rất chậm chạp, chúng ta không nói là giậm chân ở chỗ nhưng dù số lượng từ 12.000 đã giảm còn mấy trăm doanh nghiệp song điều đáng nói là tỉ lệ vốn có của những nhà đầu tư chiến lược còn thấp, khiến năng lực quản trị và hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp thấp”.
Cũng theo vị chuyên gia này, Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo quyết liệt, song thực ở những chỉ đạo đó đã chưa được thực thi có hiệu quả ở những cấp. Bên cạnh đó, có những lý do do nhận thức, thể chế và cơ chế chính sách phân phối hàng còn nhiều bất cập.
Là người tham dự vào quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước từ nhiều năm nay, ông Lê Song Lai, Phó Tổng giám đốc Tổng doanh nghiệp đầu tư & kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) cho biết đã gặp nhiều gặp khó trong việc cổ phẩn hoá, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước.
Đặc biệt là những quy định chồng chéo ở nhiều văn bản thay vì 1 văn bản duy nhất khiến việc tham chiếu, vận dụng, giải đáp văn bản gặp không ít gặp khó.
“Mặc dù quy định hiện hành không nêu cụ thể nhưng thường đặt mục tiêu cao nhất là tối đa hoá giá trị vốn thu về cho cổ đông nhà nước. Với cơ chế này việc chọn nhà đầu tư chiến lược cho doanh nghiệp rất khó thực hiện, nhằm chắc chắn được là nhà đầu tư tối ưu mà lại có giá trị phân phối vốn mức cao. Bên cạnh đó, quy định hạn chế về kinh phí cũng khiến những tổ chức quốc tế khó có thời cơ tham dự vào quá trình cổ phần…”, ông Lai nói.
Dẫn ví dụ cụ thể cho nhận định trên, vị Phó Tổng SCIC nêu trường hợp phân phối vốn nhà nước ở Vinamilk. Theo đó, SCIC cũng thuê công trình doanh nghiệp tài chính có mức phí 500 triệu đồng nhưng nếu muốn đưa tổ chức lớn hơn chất lượng thì phải đấu thầu quốc tế có quy trình thủ tục nhiều và kinh phí cao.
“Đặc biệt, theo quy định ở Nghị định 32/2018/NĐ-CP chúng tôi phải thuê hai doanh nghiệp giải đáp, 1 là doanh nghiệp thẩm định giá và thêm 1 doanh nghiệp chứng khoán để tổ chức phân phối đấu giá, mức phí là 250-300 triệu đồng. Trong khi trước đó quy định chỉ cần 1 doanh nghiệp”, ông Lai nói.
Cũng theo Phó Tổng giám đốc SCIC, quy định pháp luật cũng không quy định đơn vị giải đáp có được tham dự mua cổ phần doanh nghiệp vừa giải đáp định giá, đó cũng là điểm khó.
“Nhiều doanh nghiệp không tạo được sự quyến rũ khi phân phối cổ phần, bởi nghịch lý phân phối cổ phần giá 10.000 đồng không thành công thì lần sau phải tăng giá khởi điểm, vì giá đất của đô thị tăng nhưng doanh nghiệp lỗ vẫn chẳng thể giảm giá phân phối của cổ phiếu được”, ông Lai nhấn mạnh.
Cần khuôn khổ pháp lý nghiêm ngặt, minh bạch
Để thúc đẩy tốc độ cổ phần hóa, nhiều kiến nghị đã được nêu lên và kiến nghị Thứ nhất là tạo lập 1 khuôn khổ pháp lý nghiêm ngặt, bảo đảm quy trình phân phối vốn công khai, minh bạch, cần ban hành Luật cổ phần hóa.
Ông Lai kiến nghị, cơ quan quản lý nhà nước sớm ban hành văn bản giải đáp thi hành Nghị định 32/2018/NĐ-CP và sớm ban hành quy chế mẫu về phân phối đấu giá cổ phần. Đồng thời, cần tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình xử lý công nợ trước khi phân phối vốn.
Đồng bộ hóa giữa Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán và Luật Quản lý vốn. Sửa đổi Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán. Thúc đẩy cơ chế hợp tác giữa SCIC và những tổ chức chuyển nhượng nợ trong đó có Công ty chuyển nhượng nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp, Bộ Tài chính (DATC).
Nhấn mạnh đến 1 trong những vấn đề cần được cải thiện GĐ này là minh bạch tài liệu, ông Vương Tuấn Dương – Phó Giám đốc điều hành Tập đoàn VinaCapital, đề xuất, theo định kỳ 6 tháng, hoặc ít nhất là hàng năm, Chính phủ nên cung cấp cho báo chí, cùng đồng nhà đầu tư những tài liệu căn bản về kế hoạch cổ phần hóa/thoái vốn cho GĐ vừa qua, những thành quả đạt được và những nhữngh thức khắc phục khi không đạt kế hoạch.
Bạn đang xem chuyên mục Tai Chinh ở QOV.VN
Bài viết liên quan
