Có 1 vùng quê ở Hà Nội vô cộng khác biệt, nơi đây người dân lấy đá ong để thi công nhà cổ. Nhiều công trình lớn, tiên tiến vẫn dùng nguyên liệu bằng đá ong nhằm bảo tồn và tôn thêm nét cổ kính đã tồn tại hàng trăm năm.
Nhà – cổng: Bộ đôi đá ong lý tưởng
Từ lâu, xứ Đoài (Hà Tây cũ, nay thuộc Hà Nội) nổi tiếng khắp cả nước khi lấy đá ong để xây nhà. Những con một số con phố, ngõ xóm, đâu đâu cũng thấy màu đá ong, tạo lên 1 màu vàng vượt bậc, đặc trưng chẳng thể lẫn có bất kỳ vùng quê nào khác.
Ngày nay, nhiều ngôi làng cổ nơi đây vẫn còn giữ nguyên sắc vàng đã tồn tại hàng trăm năm như chưa 1 lần một sốh tân. Mặc dù việc thi công đã tiên tiến hoá, nhưng nguyên liệu đá ong vẫn được chọn làm chất liệu chính.
Cùng có đây là gỗ. Gỗ kết hợp có đá ong tạo thành 1 màu vàng vừa vượt bậc, vừa ấm cúng giữa làng quê.
Những bức tường đá ong vẫn còn nguyên vẹn
|
Nổi tiếng đất xứ Đoài không ai không biết đến ông Nguyễn Văn Nho (Bình Yên – Thạch Thất – Hà Nội), chủ sở hửu ngôi nhà gỗ mít đá ong giá trị hơn 3 tỷ đồng, ai đi qua cũng muốn dừng chân chiêm ngưỡng.
Ngôi nhà vượt bậc nhờ kỹ thuật phối màu giữa đá ong và gỗ mít. Mặt tiền bao gồm một số hàng cột gỗ lớn, một số cánh cửa ra vào làm bằng gỗ được khắc chạm hoa văn rất tinh xảo. Tường bao quanh và hai bức bình phong 2 bên nhà được xây bằng đá ong không trát, đây là ý của chủ sở hửu muốn để lộ màu vàng nguyên thủy của đá.
Không chỉ vậy, bên cạnh ngôi nhà kẻ truyền này, ông Nho cũng xây thêm 1 ngôi nhà bằng nguyên liệu đá ong và gỗ. Tầng 1 ông xây trọn vẹn bằng đá ong, không trát. Tầng trên ông xây nguyên 1 nhà kẻ truyền bằng gỗ mít, sơn màu vàng.
Sự kết hợp giữa màu vàng của đá ong và màu vàng của gỗ mít, nhìn tổng thể, trọn vẹn ngôi nhà ông Nho vượt bậc 1 màu trầm mặc, ấm áp.
Ở xứ Xoài này, có hàng chục đại gia Hà Thành về đây mua đất xây nhà nghỉ dưỡng cuối tuần. Họ cũng bị cuốn vào nét đẹp của đá ong. Họ lấy sắc vàng của đá ong để tạo sự khác biệt cho ngôi nhà.
Chiếc cổng đá ong có tuổi đời hơn 30 năm
|
 Một chiếc cổng làm từ đá ong mới được đã đi vào hoạt động, kỹ thuật thi công rất cầu kỳ
|
Đơn cử như ông Nguyễn Văn Minh ở Bình Yên – Thạch Thất, ngôi nhà theo phong một sốh kẻ truyền của ông đặc trưng khác lạ. Toàn bộ mái được làm bằng gỗ, còn lại tường nhà, bậc tam cấp, cửa bức bàn, đặc trưng một số cột nhà được đẽo tròn hoàn toàn bằng đá ong. Không các thế, để cho sân, vườn thích hợp có ngôi nhà, ông Minh cho làm các bồn hoa, chậu cảnh, lục bình, hay chiếc giếng nước cũng từ đá ong.
“Nhà tiên tiến bây giờ làm toàn bằng bê tông, mùa hè rất nóng, phải sử dụng điều hoà mới chịu được, chứ nhà đá ong mùa hè rất mát, còn vào mùa đông thì lại ấm”, ông Minh chia sẻ.
Không chỉ để xây nhà, đá ong giai đoạn này còn được chế tác thành các chiếc cổng lớn có tính nghệ thuật cao.
Có lẽ không đâu có nhiều chiếc cổng đặc biệt hơn đất xứ Đoài. Các đại gia xây nhà to đẹp thì chiếc cổng cũng phải kiến trúc tương xứng. Hơn thế, chiếc cổng còn góp phần làm ngôi nhà vượt bậc hơn so có xung quanh, biểu hiện cao cấp nổi bật của gia chủ.
Ông Nguyễn Quang Học ở thôn Mè (Hạ Bằng – Thạch Thất) chia sẻ: “Để xây xong chiếc cổng này, cả công thợ, tiền đá, thuê người kiến trúc hết gần 250 triệu đồng”.
Chiếc cổng được làm rất cầu kỳ bằng đá ong. Ông Học đề nghị thợ chế tác đá phải đẽo sao cho một số viên đá không chỉ có kích cỡ bằng nhau mà phải vuông thành sắc cạnh. Thợ đẽo lõm 1 mặt một số viên đá, sau đây bả ít xi măng lên rồi mới đặt vào. Nhìn ngoại khu không hề thấy mạch vữa, nhiều người tưởng chiếc cổng được làm bằng đá ong nguyên khối.
 Công nhân đẽo đá ong theo đúng kỹ thuật
|
Tượng đá ong chỉ có ở xứ Đoài
Không chỉ dừng lại ở việc xây nhà dựng cổng, đá ong còn là nguyên liệu tạo điểm nhấn cho nhiều công trình đòi hỏi có tính nghệ thuật cao, khắc lên các tác phẩm vô cộng đặc biệt.
Những con vật như voi, hay sư tử,… được chế tác bằng đá ong đặt trước cổng hay sân nhà để làm vật phòng thuỷ. Nếu vật phong thuỷ làm từ gỗ hay đá môi trường xung quanh thì có thể gặp ở bất kỳ đâu, song chỉ riêng ở xứ Đoài mới có các con vật được làm bằng đá ong. Những tác phẩm nghệ thuật này không hề rẻ, nhiều khi muốn đặt cũng phải xếp hàng cả năm trời mới đến lượt.
Bởi, vốn dĩ đá ong rất mềm, cực kỳ dễ vỡ khi chế tác, đòi hỏi người thợ phải rất cẩn trọng, có tính kiên trì, đầu tư nhiều thời gian công sức mới đã đi vào hoạt động tốt tác phẩm.
Nói việc xếp hàng mới đến lượt còn do ở xứ Đoài hay bất kể đâu, độc nhất vô nhị chế tác đá ong nghệ thuật chỉ có duy nhất bàn tay vàng của ông Chắt (thôn Mè, Hạ Bằng, Thạch Thất) tạo nên. Không ít người cũng tự cho mình là nghệ nhân đá ong, nhận chế tác xong, 1 thời gian cũng phải chào thua.
 Bức tượng Trư Bát Giới tạc trên đá ong hoàn toàn bằng trí tưởng tượng của ông Chắt
|
 Tác phẩm nghệ thuật đá ong được đục nét hoa văn tinh xảo
|
Hơn 20 năm trong nghề đá ong, ông đã chế tác hàng trăm các tác phẩm nghệ thuật bằng nguyên liệu này. Ông Chắt tiết lộ.“Để làm ra các bức tượng điêu khắc từ đá ong, trước tiên, phải có các tảng đá rất lớn, chất đá phải mịn, có độ dẻo dai hơn rất nhiều so có đá xây nhà”.
Hơn nữa, điều đặc trưng trong tư duy nghệ thuật, toàn bộ một số tác phẩm được ông làm ra không hề vẽ qua phác thảo trên đá, hay đục theo kiến trúc bản vẽ, mà hoàn toàn theo trí tưởng tượng.
Ông cho rằng, trí tưởng tượng tác phẩm trong đầu càng nhiều thì tác phẩm cho ra càng sống động và có hồn, chứ không nhất thiết phải vẽ qua như trong nghề chạm trổ trên gỗ.
Ông Chắt kể: “Có các tác phẩm có chiều cao, phải chèo 3 tầng giáo mới làm được, khi ấy rất cần trí tưởng tượng tốt”.
Đối có ông Chắt, niềm vui duy nhất trong nghề là luôn được sáng tác nghệ thuật trên đá ong. Mỗi khi nhìn thấy tác phẩm của mình trưng bày ở các nơi trang trọng ông nhận thấy rất vui, càng muốn lao động nhiều Bên cạnh đây.
Hiện thú chơi đá ong nghệ thuật càng ngày càng được yêu thích. Nhiều công trình như đình chùa, cổng làng, villa,… đều muốn đặt các con vật, hay các tác phẩm nghệ thuật làm bằng đá ong. Chính bởi thế, nhiều chủ đá đã mời ông Chắt về làm, sẵn sàng trả công 1 triệu đồng/ngày nhưng ông vẫn từ chối.
 Ông Chắt là nghệ nhân chế tác đá ong nghệ thuật duy nhất trên đất xứ Đoài
|
Bạn đang xem chuyên mục the gioi kien truc ở QOV.VN
Bài viết liên quan
