Napoleon Barragan – nhà sáng lập 1800Mattress, thường được mọi người nhớ đến như là 1 minh chứng hùng hồn cho “giấc mơ Mỹ”, nhưng chính 1800Mattress cũng dạy không ít người về sự thật nghiệt ngã trong kinh doanh.
Thời gian đầu bão tố
Napoleon Barragan được sinh ra vào năm 1941 ở Bilovan, 1 vùng quê nghèo khó chuyên làm nông ở Ecuador. Suốt thời niên thiếu, Napoleon phải ngủ trên từng lớp rơm được đan lại trên 1 sàn nhà dơ bẩn. Không cam phận, khi vừa được 17 tuổi, Napoleon bỏ xứ đến lập nghiệp ở Colombia có hy vọng về 1 tương lai tươi sáng.
Tại đất nước xa lạ, chàng trai trẻ tuổi bắt đầu bằng việc chở bia và nước ngọt trên lưng lừa. Với mức thu nhập thường ngày chỉ dao động 24 pesos (tỷ giá giai đoạn này vào dao động 26.000 VND – PV), Napoleon không ngừng nghỉ ngủ ngoài lề một vài con phố và trong công viên vì không đủ tiền thuê nhà.
Không lâu sau đây, Napoleon lấy vợ tên là Kay Barragan, cả hai đều nuôi hy vọng lập nghiệp ở Mỹ và cộng nhau bay đến đây có đứa con gái 2 tuổi của mình. Không có tiền ở trọ, gia đình 3 người phải ngủ nhờ trên ghế sofa ở nhà người thân trong khi Napoleon đi làm đủ thứ việc lao động tay chân, từ đâyng hộp giày, lắp thảm cho đến đâyng khuy nhựa … Sau này, ông trở thành 1 nhân viên tiếp thị ở 1 cửa tiệm nội nhất cũ vì khả năng giao tiếp tốt của mình. Vợ Napoleon cũng không ngừng phụ giúp chồng mình bằng một vàih tham dự tiếp thị mỹ phẩm Avon.
Quyết tâm khởi nghiệp có chỉ 2.000 USD từ vợ
Vào năm 1976, Napoleon cảm thấy thời cơ kinh doanh của đời mình trong khi đọc báo khi chờ tàu điện ngầm. Trên tờ báo định mệnh đây là mục quảng cáo cho Dial-A-Steak, dịch vụ phân phối thịt chiên nướng giao qua tel.
Ý tưởng lóe lên trong đầu Napoleon, nếu người dùng sẵn sàng gọi tel chỉ để đặt một vài mẩu thịt kia, vì nguyên nhân gì mà ông lại không phân phối nệm qua tel? Mượn 2.000 USD từ vợ của mình, Napoleon thành lập doanh nghiệp cung cấp nệm qua tel: Dial-A-Mattress (Mattress nghĩa là Nệm).
Sau khi sử dụng hết số tiền trên để lập nghiệp, Napoleon làm ngày làm đêm để không phụ lòng người vợ. Nhưng dù gắng sức đến mấy, Dial-A-Mattress vẫn chật vật trên phân khúc có tên tuổi không mấy vượt trội.
Quyết tâm “liều” 1 lần nữa, Dial-A-Mattress chi 1 khoản tiền khổng lồ để xuất hiện trên sóng truyền hình vào năm 1986, tức 10 năm sau khi thành lập.
Và khi 1 nhà sản xuất chương trình phàn nàn rằng chữ “Mattress” quá dài đối có 7 số tel sau số 1800. “Vậy vì nguyên nhân gì mà chúng ta không để dành chữ “s” cuối cộng”, 1 phụ tá góp ý. Và từ đây, câu slogan “Chữ s cuối là dành cho tiết kiệm” – “Leave off the last ‘s’ for savings” ra đời và mau chóng trở thành mẫu quảng cáo ăn sâu vào tâm trí người dùng vào thời điểm đây.
Công ty đổi tên thành 1-800-Mattess vào năm 1994. Đến một vài năm 1990, 1-800-Mattress trở thành doanh nghiệp phân phối lẻ nệm lớn nhất nước Mỹ.
1-800-Mattress ghi điểm có bạn nhờ cam đoan giao hàng cho khách chỉ trong vòng 4 giờ kể từ khi đặt hàng, luôn có 1 đội ngũ túc trực giải đáp 24/24 và sẵn sàng hỗ trợ “giải quyết” tấm nệm cũ của thượng đế. “Tôi xem ông ta là 1 vĩ nhân,” 1 nhà đánh giá kinh tế chia sẻ. “Không ai dám mơ rằng mình có thể đặt nệm qua tel và được giao ngay trong ngày. 1-800-Mattress là 1 chủ đề được bàn tán xôn xao vào thời kì đây.”
Thời kỳ “lên voi, xuống chó”
Nhưng chưa phát triển được bao lâu, Napoleon đã bị bắt vì trốn thuế. Vào tháng 3 năm 1993, cảnh sát ập vào văn phòng ở nhà kho Queens và tìm thấy rất nhiều sổ sách kế toán giả mạo. Chỉ vài ngày sau, “ông vua nệm” bị cáo buộc trốn tổng cộng 300.000 USD tiền thuế.
“Vua nệm vào tù” được đăng ầm ầm trên khắp mọi mặt báo vào thời đây, Napoleon bị giam giữ 36 giờ, phải chịu 1 năm theo dõi bằng vòng chân điện tử và trả 1 triệu USD tiền phạt. Sự cố này được ông miêu tả là “Sai lầm lớn nhất cuộc đời”, và nó cũng đánh dấu 1 thời kì “chao đảo” của hệ thống 1-800-Mattress.
Nhưng nhà sáng lập “cứng đầu” đây không hề khuất phục, sau bê bối tài chính, 1-800-Mattress mau chóng “thay máu” chính mình bằng một vàih mở vô vàn showroom trên khắp cả nước, thi công 1 website để bạn có thể thuận lợi tìm kiếm và đầu tư mạnh mẽ vào thương hiệu.
1-800-Mattress còn cung cấp thêm một vài mẫu nệm được làm bằng tay từ Hypnos, thương hiệu “xa xỉ” chuyên làm nệm cho gia đình hoàng gia Anh có mức giá trung bình … 12.000 USD mỗi tấm. Vào năm 2004, 1-800-Mattress phá vỡ kỷ lục doanh thu 100 triệu USD. Và vào năm 2005, doanh nghiệp đạt thành tích kinh doanh cao nhất từ khi thành lập có hơn 300 nhân viên, 50 showroom, 250 nhà phân phối và doanh thu đạt tới 120 triệu USD.
Napoleon khi này tuy đã 65 tuổi nhưng vẫn liên tục tham dự hoạt động trực tiếp và nhiều lần còn ngủ ngay ở showroom vào một vài đợt sale cao điểm. Napoleon không chỉ tập trung vào kinh doanh mà còn hào phóng chia sẻ tài sản của mình cho một vài quỹ từ thiện, cung cấp nhiều suất học bổng và mở ra nhiều địa điểm thực tập ngay ở doanh nghiệp.
Nhưng tiếc thay, do phát triển quá nhanh mà không chú tâm đến bảo toàn lợi nhuận và giữ vững lợi thế tranh giành. 1-800-Mattress dần dần thua lỗ và phải nộp đơn xin phá sản vào ngày 23 tháng 3 năm 2009. Không lâu sau đây, 1-800-Mattress được đối thủ Sleepy’s mua lại và chính thức trở thành 1800Mattress.com, khép lại ba thập kỷ có nhiều bài học kinh doanh sâu sắc.
Lê Thanh Sang
Theo Trí Thức Trẻ
Bạn đang xem chuyên mục quan tri kinh doanh ở QOV.VN
Bài viết liên quan
