Khi lãnh đạo ngân hàng chợt quên… kinh doanh vàng

Tuần qua, VnEconomy hỏi chuyện lãnh đạo cấp cao 1 số ngân hàng thương mại về vận hành mua – phân phối vàng miếng. Điểm chung, họ chợt quên và không nhớ ngân hàng mình đã chia tay từ khi nào.

Hỏi chuyện, vì ngày 11/5 vừa qua Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) thông báo chấm dứt vận hành kinh doanh vàng miếng ở 9/19 vị trí được phép – 1 sự kiện đáng chú tâm.

Từ nóng bỏng đến lạnh nhạt

Sự kiện trên đánh dấu điểm rơi, gần 5 năm sau GĐ cao điểm và căng thẳng tổ chức kinh doanh vàng miếng trong hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam.

Cuối năm 2012, triển khai chủ trương thiết lập lại trật tự phân khúc vàng Việt Nam, vận hành kinh doanh vàng miếng phát triển thành nóng bỏng. Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng cũng như có thương hiệu vàng miếng SJC; một vài điều kiện kinh doanh vàng miếng siết lại nghiêm ngặt, tổ chức lại mạng lưới mới.

Khi đây, dư âm các cơn sốt vàng 2010-2011 vẫn còn nóng, vận hành kinh doanh vàng còn ồn ào đến tận loạt phiên đấu thầu tạo cung của Ngân hàng Nhà nước về sau…

Một điểm nóng vượt trội khi đây là tổ chức lại mạng lưới một vài điểm kinh doanh vàng miếng. Vấn đề Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng có nhiều tranh luận, việc tham dự kinh doanh vàng miếng cũng có nhiều ý kiến, gắn có đề nghị chắc chắn ích lợi đầu tư, chuyển nhượng chính đáng và thuận lợi cho người dân; hạn chế hiện trạng một vài kênh chuyển nhượng gây gặp khó trên phân khúc.

Tháng 12/2012, 1 loạt giấy phép kinh doanh vàng miếng được cấp mới. Đáng chú tâm, nhóm “big 4” gồm Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Agribank), Ngân hàng Ngoại thương (Vietcombank), Ngân hàng Công thương (VietinBank), Ngân hàng Đầu tư và phát triển (BIDV) lãnh sứ mệnh nóng cốt cho việc tổ chức lại mạng lưới này.

Giai đoạn đây, để cung cấp nhu cầu người dân, nhà quản lý lẫn một vài đầu mối từng phải tính đến việc tổ chức một vài xe lưu động điều hàng, làm con thoi trên một vài địa bàn để xóa một vài “điểm trắng” chuyển nhượng. Tức là, làm sao vừa siết lại quản lý phân khúc nhưng vẫn chắc chắn được nhu cầu chuyển nhượng của người dân thông suốt, dễ dàng. Bối cảnh vấn đề phân khúc vàng nóng bỏng, nếu để các “điểm trắng” nổi lên thì dễ “nhức nhối” thêm trong dư luận.

Với hệ thống mạng lưới trải rộng trên cả nước, “big 4” mau chóng tạo kết nối và tổ chức chuyển nhượng, khỏa lấp các quan ngại trên. Cùng đây, gần hai chục ngân hàng thương mại khác, cộng một vài doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn mau chóng mở rộng mạng lưới, đại lý…, để làm sao ở một vài địa bàn xa nhất vẫn chắc chắn chuyển nhượng vàng miếng được.

Thế rồi, sau gần 5 năm từ đợt cao điểm trên, khi VnEconomy nghiên cứu, ở 1 số địa bàn như ở Hà Giang, có chi nhánh ngân hàng cả tháng trời chỉ chuyển nhượng… 2 lượng vàng miếng.

Nhân chọn lọc đâyng cửa bớt nói trên của BIDV, hỏi chuyện 1 số lãnh đạo ngân hàng thương mại, họ cũng “ngớ người” chợt quên, không rõ giai đoạn này hệ thống của mình đang kinh doanh vàng miếng như thế nào, mà thực ra cũng đã lạnh nhạt từ lâu.

“Tự nhiên thôi”

Trao đổi có VnEconomy, lãnh đạo 1 ngân hàng thương mại lớn cho biết, quả thực lâu rồi ông quên không nắm rõ tình hình tổ chức chuyển nhượng vàng miếng của hệ thống mình như thế nào, do một vài khối chuyên trách nắm. Nhưng qua đây cho thấy, vàng không còn nằm trong tính toán kinh doanh của vị lãnh đạo này.

“Gọi là kinh doanh, nhưng ngày trước chủ yếu thực hiện sứ mệnh tổ chức chuyển nhượng, thực thi chính sách phân phối hàng. Chứ giai đoạn này chúng tôi không còn chút nào vốn vàng. Chỉ thấy rằng, nếu nhìn lại trước đây, nhờ xử lý được vốn vàng mà lãi suất, tỷ giá đã êm và bình ổn các năm gần đây và giai đoạn này”, vị lãnh đạo ngân hàng trên nói.

Tương tự, ở Vietcombank hay VietinBank, vốn vàng gần như không còn trong một vài kế hoạch kinh doanh nữa. Riêng ở VietinBank, hiện có doanh nghiệp kinh doanh vàng trực thuộc, nhưng theo lãnh đạo ngân hàng này, họ chủ yếu chỉ làm vàng trang sức mỹ nghệ, trọng tâm là trang sức kim cương hợp tác có một vài đối tác Châu Âu…

Theo 1 tin tức của Ngân hàng Nhà nước báo cáo Chính phủ gần đây, năm 2012 cơ quan này đã cấp phép cho dao động 2.500 điểm chuyển nhượng vàng miếng, có mặt ở trọn vẹn 63 tỉnh thành. Nhưng đến cuối 2017 chỉ còn 2.271 điểm.

Quy mô trên chưa cập nhật đến thời điểm BIDV chọn lọc chấm dứt gần 1 nửa số điểm họ có, cũng như 1 số tổ chức tín dụng và doanh nghiệp có đề nghị được cắt giảm, thu hẹp đầu mối kinh doanh vàng miếng thời gian gần đây, và có thể xu hướng tiếp tục biểu hiện trong thời gian tới.

Việc cắt giảm và thu hẹp nói trên chưa biểu hiện mạnh, chủ yếu ở một vài tổ chức tín dụng. Và có hệ thống một vài điểm giai đoạn này, Ngân hàng Nhà nước khẳng định một vài nhu cầu chuyển nhượng của người dân vẫn được chắc chắn, thông suốt.

Nhưng cũng có sự bù trừ. Tại GĐ đầu tổ chức lại phân khúc, một vài ngân hàng thương mại lãnh sứ mệnh mau chóng thiết lập mạng lưới, trong khi một vài doanh nghiệp kinh doanh vàng 1 bộ phận lớn cần thời gian để dự định hạ tầng, cung cấp các điều kiện mới. Thời gian dự định của một vài doanh nghiệp đã từng bước được rút ngắn và bổ sung thêm một vài điểm mà ngân hàng rút.

“Đây là xu hướng điều chỉnh môi trường xung quanh thôi, theo thực ở kinh doanh của mỗi tổ chức tín dụng, gắn có cung – cầu trên phân khúc. Như ở 1 chi nhánh ngân hàng, cả tháng chỉ có 2 lượng vàng miếng chuyển nhượng, trong khi phải duy trì khâu chuyển nhượng, ngân quỹ, kiểm định… Họ phải tính toán hiệu quả kinh doanh của mình”, 1 cán bộ Vụ Quản lý Ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước) chia sẻ góc nhìn cá nhân có VnEconomy.

Còn ở toàn cục, việc 1 số ngân hàng thương mại lạnh nhạt có kinh doanh vàng miếng cũng do nhu cầu và doanh số chuyển nhượng sụt giảm.

Báo cáo trên của Ngân hàng Nhà nước cho biết, đến năm 2017 doanh số mua, phân phối vàng của trọn vẹn hệ thống tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được kinh doanh vàng miếng đã giảm hơn 70% so có năm 2013 (từ mức trung bình dao động 40.000 lượng/ngày năm 2013 xuống còn dao động 10.000 lượng/ngày).

Với sự sụt giảm rất mạnh như trên, 1 lượng vốn lớn đã không còn bị cuốn vào kênh đầu tư và chuyển nhượng vàng miếng như nhiều năm trước, mà chuyển sang một vài kênh khác như gửi ngân hàng, BDS, chứng khoán hoặc đi vào sản xuất kinh doanh…

Về vĩ mô, việc không phải dùng 1 USD nào để nhập khẩu vàng về từ năm 2014 đến nay đồng nghĩa nguồn vốn, nguồn ngoại tệ của nền kinh tế không còn bị hút vào vàng như nóng bỏng nhiều năm trước. Nhu cầu vàng nguyên liệu dao động 10-15 tấn/năm cho sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ cũng được tự chuyển hóa nguồn vàng trong dân cư.

Và như nhìn nhận của vị lãnh đạo ngân hàng thương mại ở trên, nhờ xử lý được một vài vấn đề vốn vàng trước đây mà góp phần để lãi suất, tỷ giá êm và bình ổn các năm gần đây, cũng như giai đoạn này.

Bài viết liên quan