Dự án Đường sắt Cát Linh – Hà Đông được đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn tài trợ từ Chính phủ Trung quốc theo Hiệp định khung ký ngày 30/5/2008 giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Trung Quốc. Dự án được Bộ GTVT phê duyệt dự án ở chọn lọc số 3136/QĐ – BGTVT ngày 15/10/2008. Hiện có nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, dự án có nhiều yếu kém, cần phải gấp rút áp dụng thanh tra.
Liên tục vỡ kế hoạch
Nhìn lại, đây là dự án 1 số con phố sắt thành phố Thứ nhất có tính chất tân tiến về diện tích và có chiều dài “ấn tượng” tới 13,05 km đi trên cao từ Cát Linh đến Hà Đông, 1 số con phố đôi, khổ 1 số con phố 1,435 m. Tuyến có 12 nhà ga trên cao (bao gồm 2 ga trung chuyển là Cát Linh và Đại học Quốc gia) và khu Depot (ga đầu mối) rộng 19,6 ha, ở Hà Đông. Dự án có 13 đoàn tàu (mỗi đoàn tàu có 4 toa), khai thác có tần suất 3-5 phút/chuyến, tương lai 2 phút/chuyến, tốc độ kiến trúc tối đa 80 km/k, tốc độ khai thác bình quân 35 km/h.
Về tổng mức đầu tư, ở chọn lọc ký năm 2008, dự án có tổng mức đầu tư hơn 552,8 triệu USD (tương đương 8.769 tỷ đồng). Trong đây, vốn vay Trung Quốc là 419 triệu USD phục vụ xây lắp, mua đoàn tàu, thiết bị, đào tạo, hoạt động và giải đáp giám sát. Vốn đối ứng của Việt Nam là 133,86 triệu USD phục vụ giải phóng mặt bằng, thuế, phí, lãi suất, quản lý dự án, bảo hiểm…
Đường sắt Cát Linh – Hà Đông vẫn mịt mờ ngày về đích. Ảnh: Hồng Vĩnh.
Đến năm 2016, ở chọn lọc số 513/QĐ-BGTVT ngày 23/2/2016, tổng mức đầu tư dự án được điều chỉnh thành 868,04 triệu USD (tăng hơn 315 triệu USD, hơn 40% tổng mức đầu tư ban đầu). Trong đây, phần vốn vay của Trung Quốc là 669,62 triệu USD (tăng 250,62 triệu USD), phần vốn đối ứng của Việt Nam là 198,42 triệu USD (tăng 64,56 triệu USD).
Nguyên nhân tăng vốn do quá trình xây dựng bổ sung nhiều hạng mục không có trong khâu lập dự án như: Bổ sung hạng mục chống lún cho khu Depot, điều chỉnh nhiều ga từ 2 lên 3 tầng do không giải phóng được mặt bằng… Vào thời điểm đây, Tiền phong chỉ ra nhiều bất cập, trong đây có việc giải đáp lập dự án cho dự án này là Tổng Cty Tư vấn kiến trúc GTVT của Bộ GTVT (Tedi) chưa từng làm dự án xa lộ thành phố nào.
Về công đoạn, dự án chính thức được bắt đầu làm ngày 10/10/2011; ban đầu chuẩn bị đến tháng 6/2014, sẽ đã đi vào hoạt động trọn vẹn công trình. Từ tháng 10/2014 đến tháng 6/2015, sẽ tổ chức chạy thử và chính thức khai thác từ ngày 30/6/2015.
Tuy nhiên, sau đây, dự án ít nhất 4 lần chính thức phải điều chỉnh công đoạn do vướng mặt bằng, tai nạn lao động. Đặc biệt, dự án bị đình trệ do phải xác định lại tổng mức đầu tư và đợi vốn vay.
Gần đây nhất, vào tháng 12/2016, Bộ GTVT trình và được Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh công đoạn, bắt đầu chạy thử vào tháng 10/2017 do chờ xác định lại tổng mức đầu tư.
Tuy nhiên, sau đây, việc vay thêm Ngân hàng Eximbank Trung Quốc hơn 250 triệu USD như hiệp định bổ sung vốn cho dự án gặp trục trặc pháp lý nên chậm giải ngân. Tiến độ chạy thử của dự án được Chính phủ phê duyệt (tháng 10/2017) đã bị vỡ cho đến nay mà chưa có kế hoạch công đoạn mới được phê duyệt.
Chờ đợi đến bao giờ?
Mới đây, Bộ GTVT trình Chính phủ thời gian chạy thử dự án vào tháng 9/2018, hoạt động trọn vẹn dự án vào cuối năm 2018 nhưng chưa được Chính phủ tham khảo.
Liên quan đến tài liệu cho rằng vừa qua Bộ GTVT trình Chính phủ phương án đến năm 2021 mới đã đi vào hoạt động, Bộ GTVT khẳng định: Dự án vẫn chạy thử vào tháng 9/2018, khai thác vào đầu năm 2019. Năm 2021 là thời hạn hết bảo dưỡng, thanh quyết toán để kết thúc dự án (!?).
Tính từ thời điểm bắt đầu làm đến nay, dự án trải qua gần 7 năm xây dựng. Nếu công đoạn của Bộ GTVT đặt ra, dự án cũng sẽ kéo dài hơn 4 năm so có thời gian xây dựng đặt ra ban đầu (chỉ kéo dài trong 3 năm). Theo tính toán của 1 số chuyên gia, mỗi ngày chậm công đoạn, dự án phải trả lãi vay dao động 1,2 tỷ đồng.
Tính từ thời điểm bắt đầu làm đến nay, dự án trải qua gần 7 năm xây dựng. Nếu công đoạn của Bộ GTVT đặt ra, dự án cũng sẽ kéo dài hơn 4 năm so có thời gian xây dựng đặt ra ban đầu (chỉ kéo dài trong 3 năm). Theo tính toán của 1 số chuyên gia, mỗi ngày chậm công đoạn, dự án phải trả lãi vay dao động 1,2 tỷ đồng.
Bộ GTVT sẵn sàng nếu dự án bị thanh tra
Liên quan đến yêu cầu của 1 số chuyên gia cho rằng, dự án có nhiều yếu kém, cần phải gấp rút áp dụng thanh tra, chiều 2/4, ông Nguyễn Ngọc Đông, thứ trưởng Bộ GTVT cho hay: Theo kế hoạch của Thanh tra Chính phủ, dự án Cát Linh – Hà Đông không có tên trong 1 số dự án bị thanh tra trong năm 2018. “Tuy nhiên, nếu có thanh tra đột xuất cũng không có vấn đề gì lớn lắm. Dự án có nhiều gặp khó, chậm công đoạn, xã hội đều biết, chúng tôi có sao nói vậy. Nếu dự án bị thanh tra ngay khi này chúng tôi cũng sẵn sàng; nhiều dự án của ngành GTVT cũng từng bị thanh tra ngay cả khi chưa đã đi vào hoạt động”.
Chậm công đoạn do loại hình đầu tư EPC?
Trong cuộc họp gần đây, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho hay: điều cá nhân ông băn khoăn nhất ở dự án này là loại hình đầu tư EPC (thuê tổng thầu xây dựng trọn vẹn dự án từ đầu đến cuối, hay còn gọi là hình thức đầu tư “chìa khoá trao tay”) không được thực hiện trọn vẹn. Cụ thể, theo ông Đông, ở 1 số nước, khi triển khai EPC, chủ đầu tư chỉ ra “đề bài” chung, muốn có 1 con 1 số con phố bao nhiêu km, bao nhiêu ga, bao nhiêu phút/chuyến…, còn lại tổng thầu kiến trúc, xây dựng và chịu trách nhiệm, bảo dưỡng. Tuy nhiên, ở dự án Cát Linh – Hà Đông, chủ đầu tư tham dự cả vào khâu kiến trúc, phê duyệt đơn giá, giám sát, thẩm định… mặc dù không có bí kíp. Đây cũng là 1 trong các lý do khiến cho dự án đội vốn, chậm công đoạn.
Sỹ Lực
Không lùi công đoạn chạy tàu 1 số con phố sắt Cát Linh – Hà Đông
Tìm hiểu thêm he so su dung dat la gi ?
Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN
Bài viết liên quan
