[Review Shark Tank mùa 1] 5 triệu USD được cam kết đầu tư và bài học cho các Startup: Đừng định giá mình trên trời và chớ chăm chăm ‘đánh đổi cổ phần’ khi gọi vốn!

Được phát sóng từ ngày 11/11/2017 đến 24/12/2018, Shark Tank mùa 1 Việt Nam đấyn nhận 500 Startup nộp đơn đăng ký. Trong đấy, 48 Startup lọt vào vòng thương thuyết có Shark có tổng 22 thương vụ nhận được cam đoan đầu tư ở chương trình.

Tổng cộng có đến 116 tỷ 651 triệu đồng, tương đương hơn 5 triệu USD đã được 4 cá mập chủ chốt và 1 số cá mập khách mời rót vốn.

Top 3 cá mập đầu tư nhiều nhất là: Shark Nguyễn Xuân Phú có 28 tỷ 805 triệu đồng, tiếp đến là Shark Thái Vân Linh có 26 tỷ 800 triệu đồng và cuối cộng là Shark Trần Anh Vương có 26 tỷ 180 triệu đồng.

Dù mất khá lâu mới tìm được “người tinh khôn”, nhưng Shark Phạm Thanh Hưng cũng kịp đầu tư 7 tỷ 300 triệu đồng.

Riêng ba cá mập khách mời Nguyễn Ngọc Thủy, Lê Đăng Khoa và Trương Lý Hoàng Phi, dù chỉ xuất hiện trong vài tập nhưng cũng đầu tư ấn tượng có số tiền lần lượt là: 19 tỷ 180 triệu đồng, 4 tỷ 600 triệu đồng và 4 tỷ đồng.

Thương vụ được đầu tư nhiều nhất thuộc về Shark Thái Vân Linh cho Startup công nghệ Gcalls, có khoản tiền đầu tư 1 triệu USD.

Đứng nhì là thương vụ đầu tư của Shark Nguyễn Ngọc Thủy cho startup Soya Garden có 15 tỷ đồng.

Đứng thứ 3 là thương vụ đầu tư 11 tỷ đồng dành cho chuỗi rửa xe 5S từ Shark Nguyễn Xuân Phú, cộng có đấy là 11 tỷ đồng cho Startup của MC Kỳ Duyên từ Shark Trần Anh Vương.

Bạn học được gì từ Shark Tank?

Phải thừa nhận rằng, Startup tham dự Shark Tank dù không nhận được đầu tư cũng không phải ra về “tay trắng”. Ngoài việc được free marketing, họ còn nhận được các lời khuyên và bài học kinh doanh từ 1 số Sharks, giúp họ bơi xa ra ngoài đại dương.

Dưới đấy là các bài học mà 1 số Startup có thể học được từ Shark Tank.

Biết người, biết ta khi định giá

Sai lầm lớn nhất mà 1 số Startup Việt thường mắc phải ở Shark Tank là định giá. Hơn 2/3 startup đến Shark Tank kêu gọi vốn đều định giá công ty ở mức “trên trời”.

Yêu cầu 1 số tiền và việc nói về nguyên do có thể giúp khách hàng đạt được con số này là hoàn toàn khác nhau. Do đấy, 1 số Startup cần phải biết rõ con số của mình như lòng bàn tay. Tại sao lại đề nghị 1 con số nhất định và chuẩn bị làm các gì có nó, họ phải nắm rất chắc điều này. Vì vậy, tính toán là điều rất quan trọng.

Vị cá mập hay “săm soi” số liệu tài chính Nguyễn Xuân Phú nhận định: Các Startup lên gọi vốn rất “hay vẽ”.

“Qua 1 số cuộc nói chuyện, gần như số liệu họ đưa ra không đúng. Khi tôi check, dữ liệu thường không logic có nhau. Có trường hợp Startup nói doanh thu của họ 30 tỷ đồng, lãi 30%, năm trước đấy doanh thu được 20 tỷ đồng, lãi 6 tỷ đồng. Tức là sau 2 năm, họ lãi được 16 tỷ rồi. Nhưng khi hỏi tổng tài sản bao nhiêu, họ bảo có 4 – 5 tỷ đồng thôi, vậy đi đâu mất hơn 10 tỷ đồng?”.

“Định giá 1 công ty chủ yếu dựa vào số liệu tài chính và ý tưởng, sự phát triển trong tương lai. Những số liệu ấy không đúng thì giá trị công ty sai ngay. Khi giá trị công ty sai, dĩ nhiên mức đầu tư sẽ khác, thời cơ đầu tư sẽ khác”, Shark Phú nhắn nhủ.

[Xem thêm: Học 1 sốh định giá Startup qua việc định giá 1 hàng phở]

Tiền không phải là toàn bộ, và cũng chớ chăm chăm dùng mỗi chiêu đánh đổi cổ phần

Rất nhiều Startup không nắm được 1 số “vũ khí” khi thương thuyết.

“Các khách hàng không có nhiều vũ khí khi gặp 1 số Sharks. Các khách hàng khá dễ làm, câu chuyện chỉ là bao nhiêu tiền và bao nhiêu % cổ phần. Trong khi vũ khí đàm phán còn rất nhiều“.

“Một số Shark khác đã đưa ra 1 số 1 sốh exit khác như phí trung thành (Royalty Fee), Shark Thủy đưa ra công cụ trái phiếu chuyển đổi, Shark Phú đưa câu chuyện về rút vốn ra nhưng cho vay bằng vốn khác… Tức có rất nhiều biện pháp chúng ta có thể thảo luận vưới nhau, nhưng rất tiếc 1 số khách hàng chỉ có 1 câu chuyện là bao nhiêu % cổ phần, đổi lấy bao nhiêu tiền”, Shark Hưng gửi lời nhắn nhủ tới 1 số Startup khi trả lời phóng viên.

Shark Thái Vân Linh cũng nhắn nhủ: “Các startup đến có Shark Tank thường chỉ nghĩ đến việc Thứ nhất là tiền, tuy nhiên họ cũng cần phải nhớ rằng tiền chính là con dao hai lưỡi. Khi có quá nhiều, khách hàng có thể phát triển nhanh, nóng và dẫn đến mất sự kiểm soát.

Đó là nguyên do mà rất nhiều startup đã thất bại khi đã liên tục phân phối nhà phân phối cửa, thậm chí trở thành con nợ chỉ vì đồ tiền vào 1 nơi thua lỗ”.

Một vài bài học khác mà 1 số Startup cần lưu ý khi gọi vốn:

– Trình bày vấn đề: Bài thuyết trình sản phẩm ấn tượng đấyng góp 1 phần quan trọng trong 1 số câu chuyện thành công. Bài trình bày giúp lôi kéo sự chú tâm của 1 số shark và giúp họ có thêm đầu mối để đặt câu hỏi cho công ty, điều này sẽ khuyến khích 1 số startup nói nhiều hơn về sản phẩm của mình.

– Cấu trúc công ty và nhu cầu phân khúc:Hầu hết 1 số sản phẩm hoặc dịch vụ đều đang tìm kiếm biện pháp cho cộng 1 vấn đề. Các Sharks sẽ sẵn sàng rót tiền vào 1 biện pháp hay 1 sản phẩm khi nó có khả năng giải quyết 1 vấn đề hoặc tự tạo ra 1 phân khúc mới.

– Quy tắc 10 giây:khi chuyển nhượng có 1 số Shark, 10 giây Thứ nhất sẽ chọn lọc xem trường hợp của khách hàng thành hay bại. Một doanh nhân phải có khả năng trình bày rõ ràng về công ty của họ có số liệu chính xác trong dao động 10 giây. Các shark không có nhiều thời gian để lắng nghe các câu chuyện, nó có thể dành ở phần cao trào, nhưng 10 giây Thứ nhất chọn lọc rất nhiều điều.

“Trong 10 giây Thứ nhất, Founder phải có “tướng” thủ lĩnh, nếu không thì 90% khả năng tôi sẽ loại bỏ”, Shark Phú nói.

Bảo Bảo

Theo Trí Thức Trẻ

Bài viết liên quan

Ngôi nhà triệu “lỗ thông khí” thoáng mát đẹp hút hồn

Cơ hội đầu tư sinh lợi nhanh với dự án Officetel có pháp lý minh bạch

“Nhân đôi” tài lộc trong nhà nếu biết bài trí tượng cóc tài lộc đúng phong thủy

Việt Nam xuất siêu lớn, tỷ giá USD/VND hạ nhiệt nhanh

Blog chứng khoán: Tâm lý rất yếu

Tài sản của Hưng Thịnh Incons đang “chạy” đi đâu?