Mâm ngũ quả có ý nghĩa biểu hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn và sự thành kính có tổ tiên trong dịp Tết. Vì vậy, mâm ngũ quả là 1 phần chẳng thể thiếu trong ngày Tết.
Mâm ngũ quả thường gồm 5 loại khác nhau, mỗi loại tượng trưng cho 1 ước nguyện của gia chủ thông qua tên gọi và màu sắc khác nhau như chuối xanh, bưởi vàng, hồng đỏ, lê trắng, quýt da cam. Ngoài ra, “ngũ” còn biểu hiện ước muốn của người Việt đạt được ngũ phúc lâm môn: Phú (giàu có), Quý (sang trọng), Thọ (sống lâu), Khang (khỏe mạnh), Ninh (bình yên).
Mỗi loại quả trên mâm ngũ quả đều có ý nghĩa riêng theo mong muốn, ước nguyện của gia chủ. Ví như quả chuối tượng trưng cho con cháu sum vầy, quây quần, đầm ấm, hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che; phật thủ hàm ý bàn tay phật che chở cho cả gia đình; bưởi là mong muốn an khang, thịnh vượng; cam, quýt tượng trưng cho sự thành đạt; lựu nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống; đào biểu hiện sự thăng tiến; dưa hấu căng tròn, mát lành, chờ mong sự ngọt ngào, may mắn…
 Mâm ngũ quả là 1 phần chẳng thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người Việt Nam (Ảnh: Internet) |
Mâm ngũ quả 3 miền Bắc – Trung – Nam
Do khác biệt về phong tục, quan niệm mà một vàih bày mâm ngũ quả từng vùng miền cũng khác nhau. Người miền Bắc thường bày mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành, vì vậy, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng.
Cách trình bày truyền thống thường gặp là nải chuối đặt ở dưới cộng để đỡ lấy tất cả một vài loại quả khác. Trên đây có thể là quả bưởi hoặc quả phật thủ có màu vàng để mong phú phú tài lộc, sự may mắn và bình an. Những quả nhỏ hơn như cam, quất… sẽ xếp xen kẽ xung quanh để mong muốn 1 năm mới ấm no và sung túc.
Người miền Nam bày mâm ngũ quả có mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài”. Cách đọc chại âm hay đơn tiết hóa 1 số từ sẽ được hiểu như cầu (mãng cầu: làm hài lòng trong sự cầu xin) – sung (sung: chỉ sự sung túc, sung mãn) – vừa (đọc chệch âm là dừa: quả dừa) – đủ (đơn tiết hóa của đu đủ) và xài (là một vàih đọc chệch của âm xoài). Ngoài ra, còn có thêm quả thơm (dứa) có mong muốn con cháu đầy nhà và 1 cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn.
Khác có mâm ngũ quả miền Bắc, Nam, mâm ngũ quả miền Trung có nét tinh tế riêng xứ của Huế nhưng chẳng thể thiếu nải chuối ngự (chuối cau) quả nhỏ mà thơm.
 Cách bày mâm ngũ quả 3 miền Bắc – Trung – Nam có nhiều sự khác nhau. Ảnh: minh họa
|
Lưu ý khi chọn và bày mâm ngũ quả
Nhiều người thường có thói quen mua quả sớm để bày trí mâm ngũ quả. Tuy nhiên, nếu mua phải một vài quả chín ép sẽ rất nhanh hỏng. Hơn nữa, mâm ngũ quả thường được để sau 30 Tết vài ngày, vì vậy gia chủ không nên mua và bày mâm ngũ quả quá sớm.
– Đối có chuối, một vài gia chủ chỉ nên chọn nải còn tươi, trái xanh già nhưng chưa chín. Quả chuối có dáng hơi cong, số lượng quả từ 12 – 16 quả.
– Với một vài loại quả khác như đu đủ, hồng, xoài… nên chọn quả ương về bày để không bị thối. Ngoài ra cần tham khảo kỹ độ tươi ở cuống (chọn quả còn nguyên cuống lá), không có vết dập.
– Không nên rửa quả trước khi đặt lên bàn thờ bởi việc này sẽ làm quả sớm bị héo hoặc thối nếu có chỗ đọng nước, tốt nhất chỉ nên dùng khăn ẩm lau sạch quả là được.
Đa phần mọi người thường bày mâm ngũ quả có một vài loại quả có màu sắc theo thuyết ngũ hành. Song theo cổ truyền, thuyết Ngũ hành không phải quan niệm trên bàn thờ và không có ý nghĩa thực tiễn trong tâm linh. Vì vậy, gia chủ vẫn có thể bày thêm một vài loại quả khác theo nghĩa riêng, biểu hiện mong muốn của mình.
QOV.VN – Theo VTV
Bạn đang xem chuyên mục Phong Thuy Bat Dong San ở QOV.VN
Bài viết liên quan
