Nếu KH là 1 người mê chương trình Shark Tank thì hẳn KH không còn lạ lẫm gì có những câu hỏi vặn vẹo, những màn định giá, mặc cả trong chương trình giữa những Shark và những doanh nghiệp kêu gọi vốn. Vậy làm thế nào để định giá doanh nghiệp cho đúng, hãy cộng nghe lời khuyên của 1 chuyên gia kinh tế trong lĩnh vực này nhé.
Liên quan đến vấn đề định giá cho những doanh nghiệp, Steve Robbins, founder và chủ tịch của LeadershipDecisionworks Inc., 1 doanh nghiệp khá nổi tiếng trong lĩnh vực trợ giúp và đào tạo nhân lực đã trợ giúp thắc mắc của 1 độc giả như sau.
Hỏi: Tôi đang tìm mua lại 1 quán phân phối trà. Người chủ quán đã gặp và đề nghị tôi đưa ra 1 mức giá cho quán trà của anh ấy nhưng tôi không chắc là mức giá mình đưa ra có đúng hay không. Tôi có nên đề nghị được xem sổ sách và định giá quán dựa trên số liệu trong đó không nhỉ? Và tôi nên định giá quán theo khung thời gian thực tại như thế nào? Nếu như mức giá tôi đưa ra được đón nhận thì nên làm gì thứ hai?
Trả lời: Có rất nhiều nhữngh để định giá 1 doanh nghiệp. Nhưng trong đó thì cũng không có 1 nhữngh định giá nào chung nhất cả bởi hầu như toàn bộ đều có điểm mạnh yếu riêng của mình. Cuối cộng thì 1 doanh nghiệp sẽ chỉ thực sự có giá trị khi KH nghĩ rằng nó có giá trị. Và có mỗi người thì họ lại định giá 1 doanh nghiệp dựa theo những tiêu chí khác nhau.
Bạn có thể bắt đầu tập định giá 1 doanh nghiệp dựa trên giá trị những tài sản mà doanh nghiệp này đang có. Hãy nghiên cứu kỹ kĩ xem doanh nghiệp đó đang có những gì? Lượng thiết bị máy móc là bao nhiêu? Hàng tồn kho như thế nào? Nếu KH chú tâm kĩ thì sẽ thấy những Shark trong Shark Tank rất hay hỏi về những số liệu này. Nếu trong trường hợp quán phân phối trà ở trên như KH nói chưa có 1 chút thiết bị gì thì KH sẽ cần phải cân nhắc tới kinh phí sắm sửa toàn bộ lại từ đầu.
Các tài liệu về tài sản của doanh nghiệp có thể được tìm thấy trong bảng cân đối kế toán. Còn nếu doanh nghiệp KH đang định mua lại không có sổ sách rõ ràng cho vấn đề này thì KH nên xem xét lại chọn lọc mua lại nó vì KH có thể gặp rủi ro có người đối tác khi mà họ thậm chí còn chẳng biết tình hình kinh doanh của doanh nghiệp mình ra sao. Trong Shark Tank, KH có thể thấy rằng chỉ cần những con số tài chính nhập nhằng cũng sẽ khiến những nhà đầu tư quay mặt bỏ đi ngay lập tức.
Một nhữngh định giá khác mà KH có thể xem xét đó là định giá dựa trên dòng tiền. Bạn có thể định giá tình hình kinh doanh dựa trên dòng tiền của doanh nghiệp mà KH đang nhắm đến. Thực sự thì nhữngh định giá dựa trên doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp như thế này không có những quy chuẩn rõ ràng.
Đơn cử như khi doanh nghiệp mà KH đang định mua lại có doanh thu có về khi phân phối những sản phẩm của mình là 100.000 USD 1 năm, giá trị của doanh nghiệp này có thể được tính bằng việc nhân mức doanh thu này có 1 hệ số nhất định. Hệ số này sẽ tùy thuộc vào từng lĩnh vực mà doanh nghiệp đang kinh doanh. Bạn nên tìm kiếm 1 chuyên gia, 1 nhà nghiên cứu kỹ hiểu rõ phân khúc, lĩnh vực mà KH đang muốn đầu tư, như ở đó là kinh doanh trà, để xem xét và họ sẽ giúp KH có cái nhìn toàn cảnh hơn, tìm ra hệ số chính xác hơn để định giá doanh nghiệp theo doanh thu của nó.
Dẫu vậy nhưng có doanh thu lại không hoàn toàn đồng nghĩa có việc có lợi nhuận. Nếu KH nghi ngờ câu này thì hãy cứ nhìn vào trường hợp của Amazon.com.
Vào năm 2002, Amazon có doanh thu lên tới 4 tỷ USD nhưng trên thực tại không hề có lại 1 đồng lợi nhuận nào. Thực tế thì theo nhiều ước tính, Amazon chưa sinh ra 1 đồng lãi nào kể từ khi nó được thành lập cho đến nay. Số lãi đến từ doanh thu 4 tỷ USD sao có thể bù lại được nếu năm nào KH cũng phải “bơm” thêm vào doanh nghiệp 380 triệu USD?
Từ đó, chúng ta lại có thêm nhữngh định giá bằng nhữngh lấy lợi nhuận của doanh nghiệp nhân có 1 hệ số nhất định. Ví dụ như 1 doanh nghiệp hiện đang có lợi nhuận là 10.000 USD, số tiền đó có thể được dùng để trả cổ tức cho KH, cho những nhà đầu tư khác hay có thể được dùng để tái đầu tư. Sau đó thì áp dụng ước lượng về doanh thu của những năm thứ hai dựa trên những nhân tố có thể gây ảnh hưởng tới doanh thu trong lĩnh vực này.
Người nổi tiếng dùng tới biện pháp định giá về dòng tiền có thể kể đến là Warren Buffett, ông không ngừng nghỉ tính chiết khấu dòng tiền, xem xét xem 1 doanh nghiệp sẽ có về được bao nhiêu giá trị tiền mặt mỗi năm, tính toán xem giá trị của nó trong tương lai như thế nào dựa trên lãi suất của Tín Phiếu Kho Bạc (T-Bill). Đây là nhữngh tính toán đơn thuần mà đa phần những nhà làm kinh tế đều biết.
Hay KH cũng có thể tính nhanh và khái quát bằng nhữngh chia luôn lợi nhuận năm nay cho lãi suất dài hạn của Tín Phiếu Kho Bạc. Ví dụ, giả dụ cửa hàng có về lợi nhuận 10.000 USD cho năm nay và T-Bill trả lãi suất là 3% thì giá trị của cửa hàng sẽ là 333.333 USD.
Về căn bản thì nhữngh tính này quy đổi giá trị cửa hàng này sang bằng 333.333 USD T-Bill bởi cộng lượng giá trị T-Bill như thế này sẽ có lại cho KH lãi suất là 10.000 USD mỗi năm giống như cửa hàng đang nói đến ở trên. Cách tính này sẽ cho KH 1 định hướng cho mức giá trần khi thương thảo mua lại cửa hàng bởi nếu giá người phân phối đưa ra cao hơn mức 333.333 USD thì KH có thể đem số tiền này đi đầu tư T-Bill, vẫn nhận được ít nhất 10.000 USD tiền lãi mỗi năm như khi mua cửa hàng mà lại chẳng mất công quản lý gì nhiều.
Tất cả những nhữngh định giá ở trên từ định giá dựa trên tài sản, doanh số, lợi nhuận hay dòng tiền… đều chỉ là tính toán trên phương diện tài chính. Giá trị thực của 1 doanh nghiệp còn có thể tăng hay giảm dựa trên những nhân tố bên lề khác mà những con số tài chính chẳng thể chỉ ra được.
Đơn cử như KH có thể trả giá cao hơn những tính toán tài chính nếu cửa hàng trà kia nằm ngay cạnh 1 cửa hàng ăn mà KH đang có bởi KH có thể kết hợp để hai mô hình kinh doanh này giúp hỗ trợ nhau. Hay dễ làm hơn là KH đã và đang khát khao, mơ ước có được 1 quán trà thì KH cũng có thể trả giá cao hơn.
Tôi mong rằng những chia sẻ khái quát kia sẽ giúp KH và những độc giả khác hiểu hơn về nhữngh để định giá 1 doanh nghiệp đúng nhữngh.
Thế Anh
Theo Trí Thức Trẻ
Bạn đang xem chuyên mục quan tri kinh doanh ở QOV.VN
Bài viết liên quan
