Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang đề xuất xây dựng Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư; trong đây, có hình thức BOT (thi công-kinh doanh-chuyển giao).
Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư được kỳ vọng sẽ là cơ sở pháp lý để quản lý thống nhất các hoạt động đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP); đồng thời, quy định rõ hơn các cơ chế, phương pháp lôi kéo, bảo đảm đầu tư thông qua công cụ hỗ trợ, bảo đảm, bảo lãnh của Chính phủ…
Hợp tác công-tư còn nhiều bất cập
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hoạt động đầu tư theo hình thức đối tác công tư GĐ này được quy định ở Nghị định số 15/2015/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (Nghị định 15), Nghị định số 30/2015/NĐ-CP giải đáp 1 số điều của Luật Đấu thầu về chọn lọc nhà đầu tư (Nghị định 30) và 1 số thông tư, văn bản giải đáp có liên quan.
Tại thời điểm ban hành, hai Nghị định này được kỳ vọng sẽ tạo đột phá trong lôi kéo nguồn vốn đầu tư từ khu vực tư nhân (đặc thù là từ các nhà đầu tư nước ngoài) vào đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng quốc gia. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy đến thời điểm này, số lượng dự án thực hiện theo quy định ở Nghị định 15 và Nghị định 30 không nhiều, đa số vẫn trong GĐ dự trù đầu tư.
Những dự án trong GĐ thi công hoặc hoạt động chủ yếu là các dự án chuyển tiếp từ khung pháp lý cũ. Cụ thể như Nghị định 108/2009/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức hợp đồng thi công-kinh doanh-chuyển giao, hợp đồng thi công-chuyển giao-kinh doanh (BTO), hợp đồng thi công-chuyển giao (BT).
Qua các báo cáo thanh tra, kiểm toán đối có các dự án BOT, BT và đặc thù là Báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối có các dự án BOT giao thông, 1 số bất cập của các dự án BOT, BT thực hiện theo Nghị định 108/2009/NĐ-CP như: đa số các dự án BOT, BT được thực hiện kiểm toán đều tiến hành hình thức chỉ định thầu để chọn lọc nhà đầu tư, dẫn đến làm giảm sự tranh giành, minh bạch trong chọn lọc nhà đầu tư đồng thời, tiềm ẩn rủi ro, lãng phí, thất thoát và chọn nhà đầu tư không có đủ năng lực thực hiện dự án. Việc ra mắt dự án, danh mục dự án chưa được thực hiện nghiêm túc, công khai.
Việc giám sát trong quá trình thực hiện hợp đồng còn lỏng lẻo, dẫn đến chất lượng thường không chắc chắn, sụt lún, xuống cấp nhưng không được khắc phục kịp thời. Bên cạnh đây, gặp khó về nguồn vốn để thực hiện việc dự trù và tham dự đầu tư theo các dự án PPP được xem là nút thắt chính trong quá trình triển khai đầu tư theo mô hình này.
Ngoài ra, còn xuất hiện các bất cập về mức phí, địa điểm đặt trạm thu phí chưa thích hợp, chưa chắc chắn khoảng cách 70km; thời gian thu phí chưa thích hợp; đồng thời, chưa có quy định rõ ràng về việc chọn lọc các dự án “nâng cấp, cải tạo” hay đầu tư tuyến mới để thực hiện theo hình thức hợp đồng BOT hay đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước dẫn đến việc người dân không có sự chọn lọc đối có các tuyến các con phố độc đạo…
Theo ông Phạm Quang Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tasco, nhà đầu tư vẫn chờ mong 1 hành lang pháp lý thống nhất, đã đi vào hoạt động về PPP. Luật PPP ban hành càng sớm thì tốc độ đầu tư của công ty vào kết cấu hạ tầng càng nhanh.
Tạo hành lang pháp lý minh bạch
Để tính pháp lý trong hợp đồng PPP được nâng cao, đặc thù có các nhà đầu tư nước ngoài thì quy định cũng như kỹ năng xác định và phân bổ rủi ro của các cơ quan nhà nước Việt Nam cũng cần phải được nâng cao.
Bà Vũ Quỳnh Lê, Phó cục trưởng Quản lý đấu thầu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết Bộ đang đã đi vào hoạt động để trình Chính phủ hồ sơ đề xuất thi công Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Và nếu được Quốc hội thông qua chương trình thi công Luật, dự trù có thể báo cáo Quốc hội cho ý kiến lần đầu vào năm 2020 hoặc 2021.
Luật về đầu tư theo hình thức đối tác công tư cần quy định, cụ thể hoá các rủi ro trong việc thực hiện dự án PPP trên nguyên tắc “rủi ro sẽ được phân chia cho bên có khả năng tốt nhất để quản lý rủi ro đây.”
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ hướng đến giải quyết 1 số nhóm vấn đề chính gồm: nâng cao hiệu quả đầu tư; trách nhiệm quản lý nhà nước đối có dự án PPP; công khai, minh bạch tài liệu trong quá trình đầu tư; trình tự, thủ tục đầu tư; phương pháp lôi kéo đầu tư; tính pháp lý của hợp đồng PPP.
Nhiều chính sách bán hàng mới dự trù đưa vào Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ làm cách tân hẳn tư duy, biện pháp làm dự án PPP như GĐ này. Ví dụ như cách chọn lọc dự án PPP, thay vì khi chẳng thể bố trí được nguồn lực nhà nước mới chuyển sang làm PPP như GĐ này, thì sẽ chọn các dự án tốt nhất, khả thi nhất để ưu tiên làm PPP, nếu phân khúc không quan tâm mới quay lại sử dụng vốn nhà nước.
Thay vì quản lý dự án PPP theo đầu vào như GĐ này bằng cách áp đặt sẵn công trình, dịch vụ, thì chuyển sang quản lý theo đầu ra bằng cách đưa ra các đề nghị, nguyên tắc đầu ra của công trình, dịch vụ, để nhà đầu tư có sự chủ động, sáng tạo, chịu trách nhiệm trong việc triển khai và nhận lời nguyên tắc phân khúc, lời ăn lỗ chịu…
Nhiều nhóm chính sách bán hàng sẽ giúp minh bạch, công khai tối đa quá trình chọn lọc nhà đầu tư, thực hiện dự án PPP, đặc thù là hợp đồng PPP. Khi trọn vẹn quá trình được minh bạch, thì sẽ dần không còn chỗ cho các tiêu cực, thông thầu và nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ yên tâm tham dự các cuộc thầu minh bạch, sòng phẳng.
Bà Vũ Quỳnh Lê cho rằng Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ tạo dựng môi trường đầu tư theo hình thức PPP có khung pháp lý cao nhất, hạn chế rủi ro về mặt cách tân chính sách bán hàng. Theo đây, Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư sẽ là cơ sở pháp lý để quản lý thống nhất các hoạt động đầu tư, trường hợp các pháp luật khác có quy định khác quy định của PPP thì thực hiện theo quy định của PPP. Trình tự, thủ tục đầu tư được quy định nghiêm ngặt, thích hợp có tính chất dự án PPP, các loại hợp đồng, diện tích và cấp quản lý khác nhau, chú trọng việc cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh việc phân cấp, từ đây nâng cao chất lượng dự trù đầu tư của các dự án PPP…
Luật Đầu tư theo hình thức đối tác công tư được kỳ vọng sẽ tạo dựng 1 sân chơi bình đẳng giữa nhà nước và công ty, hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư; đồng thời, sẽ tạo ra hành lang pháp lý thống nhất, minh bạch, thông thoáng, đủ sức quyến rũ để nhà đầu tư yên tâm tham dự các dự án PPP có vòng đời dài, nhiều rủi ro./.
Tìm hiểu thêm he so su dung dat la gi ?
Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN
Bài viết liên quan
