Nguyên Thứ trưởng Xây dựng: Căn nhà không quan trọng bằng chính sách tái định cư

TS Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nguyên Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng, cho thấy thêm nếu đã cấp đất xây dựng nhà thì việc chuyển từ nhà tái an cư sang trọng nhà xã hội, thương mại không phải vấn đề. Ông cho rằng thị trường cần cơ động.

Đô thị không cần nhà tái an cư mà cần chính sách bán hàng

– Góc nhìn của ông về hiện trạng Hà Nội, TP HCM đang dư thừa một lượng lớn quỹ nhà tái an cư?

– Nhà tái an cư chỉ phù hợp với vùng rừng núi khi giải phóng làng mạc làm thuỷ điện, hồ nước, thủy lợi… còn ở trong thành thị mà làm nhà tái an cư thì không phù hợp. Ở thành thị, chúng ta cần chính sách bán hàng tái an cư, chứ không cần nhà tái an cư.

Tôi thắc mắc là vì sao không đền tiền cho dân, để họ tự tìm lấy nhà phù hợp thay cho xây dựng một cái nhà rồi bắt họ đến đấy ở. Điều đó giống với việc chúng ta đang coi nhà ở chỉ là mái che trên đầu.

Nhà ở không chỉ là chỗ để ở mà còn liên quan mật thiết đến vấn đề kiếm sống, nói cách khác là sinh kế của người dân. Người ta đang sống ở đây, kiếm sống ở đây, con cái đi học ở đây, các mối cũng quan hệ ở đây nhưng sau khi lấy đất của họ để làm dự án nhà ở lại bố trí nhà cho họ ở nơi khác xa xôi hơn thì chẳng thể được. Việc đưa người ta đi xa một cách võ đoán bởi thế khiến một bộ phận cư dân không đồng tình, không đi.

Câu chuyện này ở Hà Nội rất nhiều nên mới dẫn đến việc hàng nghìn căn hộ tái an cư đang dư thừa. Đó là minh chứng cho chính sách bán hàng nhà tái an cư GĐ này trên địa bàn Hà Nội nói riêng và các đô thị, chính xác là trực thuộc Trung ương nhìn chung, không thành công.

Tôi nhắc lại, phải hiểu rằng nhà ở không chỉ là mái che trên đầu. Người buôn thúng bán mẹt mà đưa lên ở nhà tầng thì làm sao người dân chấp thuận muốn đến. Như vậy, nên để cho thị trường BĐS tự giải quyết vấn đề tái an cư, chính quyền hoặc công ty giải toả mặt bằng làm dự án nhà ở chỉ cần đưa tiền cho dân thôi.

– Chất lượng nhà ở tái an cư cũng là một vấn đề bị cư dân phản ánh nhiều, có những dự án nhà ở vừa vận hành đã xuống cấp?

– Phải biết rằng, nhà ở, nếu không phải là một sản phẩm hàng hoá, mà chỉ là một sản phẩm xây dựng thế nào thì cũng có người ở, có nghĩa là nhà theo kiểu bao cấp, thì chất lượng chẳng thể cao được.

– Theo khảo sát, một số dự án nhà ở nhà tái an cư biểu lộ rất nhiều vấn đề trong công tác quản lý. Chẳng hạn dự án nhà ở Thành phố Giao lưu xuất hiện hiện trạng 1/3 hộ dân về ở trái phép, dự án nhà ở Hoàng Cầu trở thành một tụ điểm hút chích ma tuý. Ông phân tích thế nào về những câu chuyện này?

– Nếu để xảy ra những trường hợp đó thì cách giải quyết thoả đáng nhất là ban hành luật, nếu chưa có luật thì phải có nghị định, nếu chưa có nghị định thì Bộ Xây dựng, tức đơn vị chủ quản phải tạm thời ra thông tư chỉ dẫn về cách tổ chức quản lý chung cư.

Đã đến khi Bộ Xây dựng phải có một hội nghị hoặc hội thảo nhằm rà soát lại các vấn đề còn tồn tại, tham khảo các văn bản pháp quy GĐ này đã có gì, thiếu gì căn cứ vào thực tiễn các nơi.

Về phía các địa phương, chính xác các Sở xây dựng phải có trách nhiệm đối với các vấn đề liên quan thuộc địa phận quản lý của mình. Nếu để các hiện trạng như vừa kể xảy ra thì các Sở phải chịu trách nhiệm xử lý. Trong trường hợp không làm được thì Bộ Xây dựng phải chỉ dẫn.

– Còn câu chuyện tranh cãi xung quanh trách nhiệm quản lý tài sản chung ở các dự án nhà ở nhà tái an cư thì sao?

– Quản lý nhà tái an cư cũng như quản lý các khu chung cư GĐ này tồn tại vấn đề rất lớn. Cái này chúng ta đã nói nhiều rồi. Các khu chung cư GĐ này đều biểu lộ nhiều vấn đề trong quản lý như người dân không bằng lòng, kinh phí quản lý…

Nói chung, nguyên lý quản lý ở cả nhà tái an cư lẫn nhà chung cư nhìn chung là chủ sở hữu tài sản phải có trách nhiệm với tài sản của mình. Trong nhà chung cư có những cái thuộc về tài sản tư ví dụ căn hộ, tài sản trong căn hộ, còn cầu thang, hành lang… là tài sản chung.

Cái khó GĐ này trong quản lý là quản lý tài sản chung, tài sản cộng đồng. Một số nơi tài sản đó giao cho chủ đầu tư quản lý là vô lý. Phải xem lại tài sản cộng đồng đó là tài sản của ai.

Thực tế GĐ này, việc công nhận cái tài sản chung không rõ nét. Phải rõ nét thì khi hỏng mới có người sửa. Điều này phải được xác định trong hợp đồng mua bán căn hộ. Và để hợp đồng đó có cơ sở thì Nhà nước phải ra luật về chung cư.

Thêm một vấn đề tôi thấy bất cập là cách tổ chức quản lý GĐ này. Tôi thấy GĐ này, ở một số dự án nhà ở, ban quản lý có cả công an phường. Điều đó là vô lý.

Quản lý chung cư là trách nhiệm của chủ sở hữu, chủ sở hữu phải họp để bầu ra một ban quản lý chung cư đại diện cho họ rồi thuê đơn vị quản lý chuyên nghiệp, tốt nhất là tìm đơn vị quản lý thông qua bề ngoài đấu thầu để chắc chắn mọi thứ minh bạch, hiệu quả.

– Thực tế cũng đã có những dự án nhà ở thuê cty quản lý, nhưng người dân nhưng vẫn phản ánh về hiệu quả quản lý của cty đó?

– Thế thì phải có bề ngoài phạt, phải xem hợp đồng ký với họ những gì.

Dự án nhà tái an cư Thành phố Giao lưu bị phản ánh có 1/3 số hộ dân ở trái phép Ảnh: Lâm Tùng

Áo trắng mà ế thì chuyển thành áo đen để bán hàng

– Đầu năm nay, chủ đầu tư của dự án nhà ở nhà tái an cư Hanco3 đề xuất phá bỏ 3 toà nhà tái an cư Sài Đồng thuộc dự án nhà ở để xây dựng nhà thương mại. Ông phân tích như thế nào về phương án này?

– Theo tôi, biện pháp nhanh nhất và đỡ lãng phí nhất đối với 3 toà nhà này là biến 3 toà nhà tái an cư đó thành nhà ở xã hội. Còn phương án đập bỏ, theo tôi cũng chẳng phải là lãng phí bởi nhà đầu tư họ đã tính toán kỹ. Có điều xây dựng nhà thương mại rồi chắc gì đã phù hợp, phải tính xem ai đến ở nữa, có phải cứ có nhà là sẽ có người ở đâu.

– Nói rộng ra, với các dự án nhà ở nhà tái an cư không có người ở GĐ này thì việc chuyển đổi mục đích thành nhà ở thương mại liệu có khả thi?

– Thực tế, chỉ khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chẳng hạn, chính quyền cấp đất cho chủ đầu tư xây dựng nhà ở mà chủ đầu tư biến thành dự án nhà ở khách sạn thì mới là vấn đề. Còn nếu đã cấp đất xây dựng nhà ở thì việc chuyển từ nhà tái an cư sang trọng nhà ở xã hội hay nhà ở thương mại không phải là vấn đề lớn. Cái đó thị trường phải cơ động, nếu sản xuất ra cái ế thì phải thay đổi, cũng giống như áo trắng ế thì nhuộm thành áo đen để bán cho được hàng.

Như vậy tôi cho rằng chuyển nhà an cư thành nhà ở thương mại hay nhà cho người lương thấp hay không không quan trọng. Việc này tuỳ từng chủ đầu tư, miễn là không sai mục đích sử dụng khi cấp đất là được.

Tuy nhiên cũng phải cẩn thận chủ nghĩa thời cơ trong việc này. Có những trường hợp chủ đầu tư định làm nhà thương mại nhưng lấy danh nghĩa là làm nhà tái an cư để cắt giảm kinh phí. Sau khi đã đi vào hoạt động lại tìm cách hoán đổi thành nhà thương mại thì không được. Nhà nước phải xem khi chủ đầu tư muốn xây dựng nhà tái an cư thì tái an cư cho ai, cho dự án nhà ở nào.

– Không phải chỉ những dự án nhà ở tái an cư ở khu vực xa trung tâm mới ế, thực tại có những dự án nhà ở nằm trên đất vàng nhưng vẫn thưa thớt người ở, thậm chí để không cả thập kỷ?

– Theo tôi đó chỉ là hiện trạng tạm thời thôi. Với các nhà tái an cư bởi thế thường được xây dựng tư để tiếp nhận nhiều dự án nhà ở ở nhiều nơi, phục vụ cho nhiều GĐ. Hiện các dự án nhà ở đó chưa đi vào triển khai nên quỹ nhà tái an cư còn dư thừa. Như vậy, với các căn hộ tạm thời chưa có người ở thì tốt nhất là cho thuê theo thời hạn. Hiện nay, chung ta đang thiếu hụt một lượng lớn nhà cho thuê.

– Vậy phương án nào có thể tiến hành để giải quyết hiện trạng nhà tái an cư xây dựng xong “ế” như GĐ này?

– Cho thuê theo thời hạn là biện pháp tạm thời có thể tiến hành chung cho hiện trạng quỹ nhà tái an cư dư thừa GĐ này. Còn về lâu dài, nên đền bù tiền mặt cho các hộ dân thuộc diện giải toả mặt bằng để họ tự tìm nhà phù hợp với họ thay cho đền nhà tái an cư theo cách chỉ định như GĐ này.

Tìm hiểu thêm bảng giá thue can ho chung cu quan binh thanh Xem ngay

==>mat do xay dung la gi ?
==> Bạn biết gì về cac loai phi can ho chung cu chưa ?
==>bang gia dat quan 2 nghiên cứu ngay ?

Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN