Sau 13 năm bắt đầu làm xây dựng khu du lịch Bình Tiên ở tỉnh Ninh Thuận, đến nay, siêu dự án chiếm hơn 190 hécta “đất vàng” ven biển, có tổng vốn đầu tư 2.579 tỷ đồng vẫn đang “đắp chiếu,” trở thành bãi đất hoang hóa chăn thả trâu bò.
Điều đáng nói là, để thực hiện siêu dự án chờ mong “khơi sáng tiềm năng du lịch cho tỉnh nghèo,” 72 hộ dân đã buộc phải di dời, nhường đất đai cho chủ đầu tư có mức giá bồi thường 4-5.000 đồng/m2, thậm chí có nơi chỉ có 1.200 đồng/m2.
Vậy nhưng, hơn 1 thập kỷ trôi qua, viễn cảnh tươi đẹp về du lịch vẫn còn quá xa vời. Từ khi được cấp phép đến nay đã trải qua 6 “đời” Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh nhưng dự án nằm trong vùng đặc khu kinh tế Ninh Thuận vẫn nằm trên giấy.
“Ôm” đất vàng, “ngâm” dự án
Dự án khu du lịch Bình Tiên (ở xã Công Hải, huyện Thuận Bắc) do Công ty Cổ phần Đầu tư và Du lịch Bình Tiên làm chủ đầu tư, được Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận cấp Giấy chứng nhận đầu tư từ tháng 8/2005, có tổng vốn đầu tư là 555 tỷ đồng, sau đấy được điều chỉnh nâng mức đầu tư lên 2.579 tỷ đồng.
Trước khi được cấp phép, Công ty cổ phần Đầu tư và Du lịch Bình Tiên đã trình kế hoạch đầu tư một vài hạng mục rất “khủng” ở khu du lịch này, như: Hệ thống khách sạn đạt nguyên tắc quốc tế 5 sao có hơn 500 phòng, trọng điểm hội nghị quốc tế 1.000 chỗ ngồi, 200 căn villa, bến du thuyền, sân golf, hồ bơi, khu tái an cư…
Theo công đoạn thực hiện, Dự án khu du lịch Bình Tiên sẽ bắt đầu làm và đã đi vào vận hành trong 6 năm (từ năm 2005-2010). Đến tháng 10/2009, Ủy ban tỉnh Ninh Thuận gia hạn công đoạn GĐ II, đến tháng 9/2014 phải đưa trọn vẹn dự án vào vận hành.
Để thực hiện dự án, Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã thu hồi hơn 190 hécta đất ven biển, trong đấy có đất sản xuất, đất ở của 72 hộ dân có lời hứa của nhà đầu tư là “chỉ trong vài năm, khi khu du lịch hình thành, cuộc sống của bà con sẽ khá hơn nhờ một vài vận hành kinh doanh, dịch vụ…”
Tuy nhiên, viễn cảnh tươi đẹp về dự án còn quá xa vời, bởi sau 13 năm xây dựng, trải qua 6 “đời” Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, “siêu dự án” khu du lịch Bình Tiên vẫn hoang vắng ngoài việc chỉ xây 1 số căn nhà điều hành dở dang và khu tái an cư ngay sau khi người dân nhường khu “đất vàng” ven biển cho dự án.
Báo cáo kết luận số 2947/KL-UBND về việc kiểm tra toàn diện một vài quy định pháp luật ở Dự án khu du lịch Bình Tiên, do ông Lưu Xuân Vĩnh – Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận ký ngày 25/7/2016 (báo cáo mới nhất được Thanh tra tỉnh cung cấp) cho thấy, công đoạn thực hiện dự án còn quá chậm so có cam đoan.
Theo báo cáo, cảm thấy nguồn gốc chậm công đoạn là do gặp khó chung của công ty nên ngày 4/5/2012, Văn phòng Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã ra Thông báo số 676/TB-VPUB truyền đạt ý kiến của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh về việc chấp thuận đề nghị của Công ty cổ phần đầu tư và du lịch Bình Tiên về việc giãn công đoạn dự án, đã đi vào vận hành GĐ I của dự án vào đầu năm 2014.
Tuy nhiên, sau khi có Thông báo số 676 nêu trên, công đoạn triển khai dự án vẫn chậm. Vì vậy, ngày 6/8/2013, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã làm việc trực tiếp có một vài cơ quan liên quan và chủ đầu tư.
Qua đấy kết luận: “Qua 8 năm triển khai thực hiện, đến nay dự án vẫn triển khai quá chậm mà chủ đầu tư chưa có biện pháp cụ thể để đẩy nhanh công đoạn. Nguyên nhân chậm trễ gồm cả khách quan và chủ quan như: công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng…, nhưng nguồn gốc căn bản là do khả năng tài chính của nhà đầu tư chưa chắc chắn, việc triển khai dự án chậm gây ra nhiều bức xúc trong nhân dân.”
Ngay sau đấy, để thúc đẩy công đoạn dự án, lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư tham khảo tham mưu cho Ủy ban Nhân dân tỉnh xử lý về kết quả rà soát, biện pháp cụ thể về công đoạn đầu tư của nhà đầu tư.
Vậy nhưng, đến tháng 7/2016, kết luận kiểm tra toàn diện của Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận về dự án khu du lịch Bình Tiên vẫn cho thấy: “Qua 10 năm thực hiện, mới chỉ đạt 10% so có khối lượng phải thực hiện của toàn dự án. Chủ đầu tư đã vi phạm quy định của Luật Đầu tư năm 2014 và Luật Đất đai năm 2013.”
Người dân nhường đất cho dự án lâm vào cảnh thiếu đất sản xuất, trong khi dự án bỏ hoang. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)
Dự án 2.579 tỷ đồng chậm vì thiếu nước sạch?
Trao đổi có phóng viên, ông Lê Ngọc Thạch – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Ninh Thuận thừa nhận: Dự án khu du lịch Bình Tiên triển khai quá chậm, không đạt được mục tiêu của Ủy ban Nhân dân tỉnh. Chỉ tính trong GĐ I, trước khi chủ đầu tư xin gia hạn thêm thời gian, dự án này đã chậm tới 55 tháng.
“Từ khi bắt đầu làm đến nay, dự án dường như không triển khai. Lý do chủ đầu tư đưa ra là vì Nhà máy nước Thành Trung không cung cấp được nguồn nước sạch theo đề nghị để thực hiện dự án. Đây cũng là nguồn gốc chính họ báo cáo để kéo dài thời gian thực hiện, khiến dự án nằm im 1 chỗ đến nay,” ông Thạch nói.
Thực tế trên đặt ra câu hỏi, vì sao dự án có tổng vốn đầu tư tới 2.579 tỷ đồng gần như “nằm im” suốt 13 năm qua, mà nguồn gốc dễ làm chỉ vì “thiếu nước sạch?”?Tại sao tỉnh Ninh Thuận vẫn để dự án “đắp chiếu” bởi thế?
Ông Thạch cho biết: “Lý do thiếu nước chỉ là nguồn gốc khách quan của chủ đầu tư. Còn quan điểm của tỉnh là căn cứ theo kết luận thanh tra, sau 24 tháng gia hạn (tính đến ngày 8/6/2018), nếu chủ đầu tư vẫn không đã đi vào vận hành, Sở Tài nguyên và Môi trường sẽ tham mưu cho Ủy ban Nhân dân tỉnh kiên quyết thu hồi dự án.”
Hiện ở, dù chỉ còn 3 tháng nữa là hết thời gian gia hạn thực hiện dự án, nhưng một vài hạng mục của khu du lịch Bình Tiên vẫn “nằm im” không hề được triển khai. Trên phần đất dự án, một vài phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc xây dựng xây dựng sau nhiều năm bỏ hoang đã bị hoen gỉ, không còn khả năng sử dụng.
Trong khi đấy, thảo luận có phóng viên VietnamPlus vào chiều 19/5, lãnh đạo Công ty Thành Trung (chủ đầu tư Nhà máy nước Thành Trung) khẳng định, việc Công ty cổ phần đầu tư và du lịch Bình Tiên cho rằng Nhà máy nước Thành Trung không cung cấp đủ nước cho dự án của họ là hoàn toàn bịa đặt, không đúng thực ở.
“Ngay từ đầu, hai bên đã thống nhất việc chuyển nhượng, cung cấp nước là sẽ cung cấp đủ nước sạch. Chúng tôi cũng đã kéo lắp các con phố ống từ nhà máy vào tận khu dự án, thế nhưng lắp xong thì chủ đầu tư lại bỏ chạy, dự án bỏ hoang, việc này khiến chúng tôi bị tổn thất không ít chi phí,” lãnh đạo Công ty Thành Trung nhấn mạnh.
Trong diễn biến liên quan, ông Hà Minh Vương, cán bộ phụ trách xử lý nước của Nhà máy nước Thành Trung cũng cho biết, theo thỏa thuận ban đầu, nhà máy này có thể cung cấp cho khu du lịch Bình Tiên 6.500m3 nước mỗi ngày. Thế nhưng khi công ty lắp xong các con phố ống thì dự án du lịch lại bỏ hoang cho tới bây giờ.
Một số căn nhà điều hành được xây dựng dở dang và bỏ hoang nhiều năm qua. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)
Hệ lụy lớn từ dự án “treo” ven biển
Việc siêu dự án khu du lịch Bình Tiên bỏ hoang, “treo” suốt 13 năm qua không chỉ gây ra sự thất thoát, lãng phí tài sản Nhà nước, phát triển du lịch ở vùng dự án bằng không, mà nó còn gây ra không ít hệ lụy khiến người dân mất sinh kế, không có đất để canh tác trong khi gần 200 hécta đất làm dự án thì bỏ hoang.
Ông Dương Văn Tửu, 1 trong 72 hộ dân có đất bị thu hồi, bức xúc cho biết, người dân nơi đấy đến khai hoang lập làng kinh tế mới Bình Tiên từ năm 1976. Lúc bấy giờ còn là khu rừng hoang. Sau hơn 30 năm gian khổ cải tạo thành rừng sản xuất, đến ngày ổn định cuộc sống thì người dân lại phải nhường đất cho dự án.
Điều đáng nói là, khi tỉnh Ninh Thuận thu hồi đất cho công ty làm dự án, người dân thôn Bình Tiên đã phải chịu thiệt thòi, hưởng ứng nhận số tiền bồi thường, hỗ trợ về đất đai quá thấp, từ 4-5.000 đồng/m2, tùy từng loại đất. Thậm chí có loại đất ven biển chỉ được bồi thường, hỗ trợ có giá 1.200 đồng/m2. (Theo mức giá quy định chung của Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Thuận).
Trong khi đấy, theo Quyết định số 87/2005/QĐ-UBND, ngày 21/12/2005 của Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Thuận (tỉnh giáp giới có Ninh Thuận), thì việc thu hồi đất để giao cho một vài dự án du lịch ven biển có giá đền bù cho nông dân từ 100-150.000 đồng/m2 tùy thuộc vào địa điểm đất nằm gần hay xa bờ biển.
Ông Tửu cũng cho biết, vì sự chênh lệch về mức giá bồi thường trên nên khi đầu người dân không đồng tình. Tuy nhiên, khi tỉnh “quyết tâm thu hồi,” bà con cũng đành hưởng ứng nhường đất cho dự án. Thế nhưng đã qua 13 năm, dự án này vẫn còn bỏ hoang lãng phí, trong khi người dân thì không có đất để canh tác.
“Trước đấy có đất sản xuất, mở hàng quán ven biển còn có điều kiện kinh tế. Thế mà, sau khi nhường hơn 6 hécta đất cho dự án, gia đình tôi xây lại ngôi nhà ở khu tái an cư cũng hết luôn số tiền bồi thường ít ỏi. Không có đất canh tác, không có việc làm nên cả nhà phải làm đủ thứ việc để sống qua ngày,” ông Tửu chia sẻ.
Vẫn theo ông Tửu, dự án khu du lịch Bình Tiên đã nhiều lần làm lễ bắt đầu làm, sau đấy lại bỏ hoang. “Khi chưa xây dựng khu du lịch, bà con ai cũng có 1 đàn dê, hoặc bò có tổng số hơn 1.000 con. Hơn thập kỷ qua, đất đai bị thu hồi, không còn đồng cỏ nên người dân đã phân phối gần hết gia súc. Hiện cuộc sống của họ rất gặp khó.”
Trong câu chuyện có phóng viên VietnamPlus, nhiều hộ dân thôn Bình Tiên cũng cho biết, vì thiếu đất sản xuất, thiếu tiền làm vốn, không tìm được sinh kế nên nhiều người dân đã dần rời bỏ khu tái an cư để đi tìm công việc mưu sinh.
“Trước đấy chúng tôi đã phải nhường hết đất cho công ty làm dự án, vậy mà bao năm qua dự án lại bỏ hoang thế này, xót lắm. Bây giờ, bà con chúng tôi chỉ giám mong lãnh đạo tỉnh, nhà nước thúc dự án sớm đã đi vào vận hành để bà con mất đất đỡ khổ,” bà Lê Thị Bạch Tuyết, người dân thôn Bình Tiên buồn rầu nói../.
Theo quy định ở Khoản 2, Điều 48 Luật Đầu tư năm 2014, cơ quan đăng ký đầu tư chọn lọc có quyền chấm dứt hợp đồng của dự án đầu tư trong trường hợp: Sau 12 tháng mà nhà đầu tư không thực hiện, hoặc không có khả năng thực hiện dự án theo công đoạn đăng ký có cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp được giãn công đoạn thực hiện dự án.
Ngoài ra, dự án khu du lịch Bình Tiên còn “vi phạm Điều 64 Luật Đất đai 2013: “Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án mà công đoạn sử dụng đất chậm 24 tháng so có công đoạn ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao trên thực địa phải đưa vào sử dụng.
Một số hình ảnh phóng viên ghi nhận ở dự án khu du lịch Bình Tiên:
Người dân buồn rầu nhìn bãi biển Bình Tiên. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)
Thiết bị, máy móc xây dựng dự án bị hoen gỉ sau nhiều năm bỏ hoang. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)
Con các con phố ra biển Bình Tiên hoang vắng, đìu hiu. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)
Tìm hiểu thêm hệ số sử dụng đất là gì ?
==> Bạn biết gì về một vài quận Tp Hồ Chí Minh chưa ?
Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN
Bài viết liên quan
