Những “chiến tướng” mạnh nhất ngành taxi truyền thống như Vinasun và Mai Linh đã ở đâu khi 2 kẻ ngoại quốc Uber & Grab về chung một nhà?

Vậy là Uber đã rời phân khúc Việt Nam, chính thức kết thúc 4 năm kinh doanh ở quốc gia hình chữ S.

Trong 4 năm đấy, phân khúc vận chuyển hành khách nội đô ở 1 số đô thị lớn đã chứng kiến rất nhiều sự đổi thay, mà Uber chính là 1 ngoại lực Thứ nhất và đáng kể nhất đấyng góp cho sự dịch chuyển thói quen của người dùng, từ thói quen sử dụng phương tiện cá nhân, taxi sang 1 số áp dụng chia sẻ xe đầy tiện ích.

Suốt 1 thời gian dài, cuộc tranh đua giữa taxi/xe ôm truyền thống có taxi/xe ôm công nghệ đã là đề tài của mọi cuộc phiếm đàm, từ bàn trà hội thảo cấp bộ ngành cho tới quán nước vỉa hè.

Cho tới khi Uber Việt Nam sáp nhập vào Grab mới đấy, mọi sự chú tâm của dư luận dường như chỉ tập trung vào 2 cái tên Uber – Grab. Các doanh nghiệp taxi truyền thống, từng là đối trọng có cả Uber và Grab như Vinasun hay Mai Linh, có phải đã bị bỏ lại khỏi các con phố đua?

Vinasun: Chiến lược lui về tỉnh và mở rộng ra phía Bắc

Bắt đầu từ cuộc họp Đại hội cổ đông thường niên tháng 4 năm ngoái, doanh nghiệp taxi lớn nhất cả nước đã phải đưa ra rất nhiều quyết sách có tính chất sống còn đối có tương lai của mình trước sức ép của 1 số đơn vị cung ứng dịch vụ gọi xe như Uber và Grab. Thời điểm đấy, ban lãnh đạo doanh nghiệp này đưa ra các mục tiêu kinh doanh cho năm 2017 vô cùng “khiêm tốn”, giảm 11% doanh thu và 35% lợi nhuận so có năm 2016.

Thực tế năm 2017 diễn ra còn tệ hơn dự liệu. Báo cáo hợp nhất năm 2017 ghi nhận doanh thu 2937 tỷ đồng, giảm 35% so có năm 2016. Lợi nhuận sau thuế đạt 191,5 tỷ đồng, giảm 38,7%. Đánh dấu năm Thứ nhất doanh thu sụt giảm sau 1 thời gian dài liên tục tăng trưởng.

Theo tiên đoán của Vinasun, năm 2018 tình hình sẽ càng gặp khó Bên cạnh đấy. Hãng taxi này vừa mở phân phối kế hoạch doanh thu chỉ 2.000 tỷ đồng cho năm tới, thấp nhất trong vòng 8 năm qua. Chỉ tiêu lợi nhuận cũng sẽ giảm hơn 50% so có năm ngoái, xuống còn 119 tỷ đồng, thấp nhất kể từ năm 2009 tới nay.

Cùng có đấy là đợt cắt giảm nhân sự kỷ lục nhất trong lịch sử doanh nghiệp. Gần 10.000 lao động chính thức được thanh lý hợp đồng và chuyển sang chính sách phân phối hàng khoán xe, nhượng quyền thương mại. Số lượng nhân viên từ 17.160 hiện xuống chỉ còn 7.117. Nhiều lái xe đã chuyển sang chạy cho Uber, Grab.

Phương án này giúp Vinasun tiết kiệm được hơn 1.000 tỷ đồng. Cùng có nguồn thu từ việc thanh lý xe đảm bảo cho mức lợi nhuận không sụt quá sâu. Tuy nhiên đấy chỉ là 1 sốh giải quyết phần ngọn.

Gốc rễ của vấn đề nằm ở khả năng bám trụ có mảng kinh doanh cốt lõi. Từ 1 doanh nghiệp taxi đầu ngành nhưng có sự 1 sốh tân quá nhanh của môi trường kinh doanh, khả năng chi phối phân khúc của Vinasun đã dần giảm sút. Hơn ai hết, Vinasun thừa hiểu, nếu tiếp tục đi lùi trong cuộc chiến này, vực thẳm sẽ ở ngay sau lưng họ.

Khoảng từ giữa năm ngoái, Vinasun bắt đầu tìm về địa bàn 1 số tỉnh. Bắt đầu từ Kiên Giang (Phú Quốc – tháng 6/2017), Bình Thuận (T7/2017), Quảng Ngãi – Huế (T10/2017), Bình Phước, Phú Yên, Quảng Nam (T12/2017) và mới nhất là Đắc Lắc (T2/2018) và Cà Mau – Hậu Giang (T3/2018). Tính đến thời điểm GĐ này, Vinasun đã có mặt ở 20 tỉnh thành, từ Huế trở vào.

Chiến lược mở rộng về tỉnh của Vinasun có thể xem là đòn phản công tổng lực của hãng xe lớn nhất miền Nam trước sức ép của 1 số đối thủ gọi xe công nghệ. Chiến lược này có thể giúp Vinasun có thêm 1 số lợi thế mới trong cuộc chiến taxi đầy khốc liệt GĐ này, dù chưa biết sẽ cố thủ được bao lâu.

Phương án đưa xe về tỉnh đối có Vinasun tương đối tiện lợi. Hãng xe này có sẵn lợi thế về thương hiệu, nguồn xe dôi dư và bí kíp quản trị taxi từ nhiều năm. Việc còn lại là tuyển tài xế địa phương và đưa ra chính sách phân phối hàng giá đủ tốt đối có bạn tỉnh. Cuộc chiến taxi khi này đẩy về phía 1 số hãng taxi nhỏ lẻ ở tỉnh, tạm tránh khỏi điểm nóng ở các nơi mà Grab vẫn chưa thể vươn tới.

Vinasun cũng đã bắt đầu đưa vào khai thác áp dụng đặt xe của riêng mình. Với sự xuất hiện của taxi công nghệ, số gọi đến số tổng đài của Vinasun giảm mạnh (giảm tới 25% so có năm 2016). Bù lại, áp dụng đặt xe của Vinasun cũng đã bắt đầu được người dùng chọn lọc khi ghi nhận 4.659 lượt đặt xe/ngày, tăng hơn 60% so có năm 2016.

Mai Linh: Bắt tay xây áp dụng “xe ôm công nghệ”

Tương tự như số phận của Vinasun ở miền Nam, Mai Linh Miền Bắc tiếp tục chứng kiến 1 năm kinh doanh ảm đạm có doanh thu xuống thấp nhất trong vòng 4 năm trở lại đấy, 1039 tỷ đồng. Hoạt động kinh doanh chính tiếp tục thua lỗ 54 tỷ đồng, nối dài các năm tháng lỗ trước đấy.

Cũng giống như 1 số năm trước, khoản lỗ từ kinh doanh taxi được bù lấp nhờ lợi nhuận thanh lý xe cũ và phân phối xe. Cũng như 1 sốh Vinasun đã làm, đấy chỉ là 1 sốh giải quyết phần ngọn. Khả năng bám trụ có mảng kinh doanh cốt lõi mới là vấn đề lớn của Mai Linh. Từ 1 doanh nghiệp taxi đầu ngành ở miền Bắc, 4 năm qua là 4 năm đầy sóng gió có Mai Linh.

Trước sức ép tranh đua từ Uber và Grab, nhiều lái xe đã nghỉ việc ở doanh nghiệp để chuyển sang 1 số hãng taxi công nghệ. Trong năm 2017, tổng số nhân viên của Mai Linh Miền Bắc giảm hơn 3.200 người, từ 6.919 xuống còn 3.707.

Với đủ gặp khó và sức ép từ phía 1 số đối thủ mạnh từ nước ngoài, cuối năm 2017, Mai Linh chính thức có các động thái 1 sốh tân Thứ nhất bằng việc cho ra đời sản phẩm xe ôm công nghệ có tên Mai Linh Bike.

Được quảng bá có kiến trúc thích hợp có thói quen và văn hóa người Việt Nam, Mai Linh cũng cho biết sẽ cung cấp Mai Linh Bike trong GĐ 1. Giai đoạn 2 sẽ triển khai Mai Linh Bike Premium và dịch vụ giao hàng. Tuy nhiên thời gian triển khai GĐ 2 chưa được mở phân phối.

Tỷ lệ chia sẻ doanh thu 15-85 được xem là điểm cùng đối có việc lôi kéo 1 số đối tác chạy xe. Trong đấy, đối tác lái xe sẽ được hưởng 85% doanh thu từ vận hành vận chuyển hành khách, Mai Linh chiết khấu 15% doanh số về doanh nghiệp. Đây là mức chiết khấu thấp hơn mức 20% của Grab và 25% của Uber. Ngoài ra, hệ thống điểm tiếp thị trên cả nước cũng là điều được Mai Linh nhấn mạnh.

Trên thực ở, sau khi tài liệu Uber Việt Nam sáp nhập vào Grab được đưa ra, Mai Linh Bike cũng là người hưởng lợi. Lượng người gọi điện đến tổng đài và gặp trực tiếp nhân viên ở văn phòng của Mai Linh đã tăng đột biến. Xe hợp đồng điện tử và “xe ôm công nghệ” là hai dịch vụ được quan tâm nhiều nhất. Phần lớn các người liên hệ mong muốn trở thành đối tác của Mai Linh.

Đại diện Mai Linh cho biết, cùng thời điểm Uber chấm dứt vận hành ở Đông Nam Á (4/2018), Mai Linh sẽ khai trương dịch vụ Mai Linh Bike ở Lâm Đồng, Thái Nguyên, Nha Trang, Cần Thơ, Quảng Ninh.

Theo phân tích của ông Trần Bằng Việt, 1 người có nhiều năm bí kíp có phân khúc taxi, có 1 sốh này Mai Linh vừa thử nghiệm hệ thống, mô hình, vừa có thêm 1 phân khúc bạn mới, cũng như tấn công trực tiếp vào đối thủ. Nếu muốn tồn ở, Mai Linh chẳng thể không 1 sốh tân mô hình điều hành theo hướng áp dụng công nghệ.

Ông Việt nói thêm phân khúc vận tải hành khách bằng xe máy ở Việt Nam vẫn còn dư địa rất lớn. Việc thêm xe ôm vào không tăng thêm giá thành nhưng lại làm tăng thêm chọn lọc cho bạn.

Cả Vinasun và Mai Linh đều đang gắng sức tìm mọi 1 sốh để bám trụ phân khúc, và đảm bảo họ biết rõ hào quang xưa đã quá xa vời. Tuy nhiên, thương trường là chiến trường, nếu không 1 sốh tân sâu sắc và toàn diện, ngày tàn có cả hai sẽ chẳng còn xa.

Xin kết lại bài viết bằng trăn trở của chính lãnh đạo hãng taxi lớn nhất Việt Nam: “Thách thức lớn nhất của phân khúc GĐ này, khi Uber phân phối thị phần cho Grab là chính quyền phải giải quyết vấn đề độc quyền, ngành nghề chiếm trên 30% là độc quyền. Với 78.000 chiếc xe của Uber và Grab sáp nhập so có 20.000 taxi truyền thống của cả nước, rõ ràng nó gấp mấy lần, số lượng taxi công nghệ chiếm đến 80% trở lên phân khúc. Điều này đảm bảo dẫn đến vấn đề độc quyền. Câu hỏi đặt ra khi này chính là nhà nước giải quyết như thế nào?” (ông Tạ Long Hỷ – Phó TGĐ Vinasun).

Vị này cũng thừa nhận việc Uber sáp nhập vào Grab không có lại lợi thế cho taxi truyền thống trên cuộc chiến giành lại phân khúc. “Chuyện sáp nhập chưa phải là thách thức hay thời cơ vì thực sự nó chỉ là 1 hình thức tập trung kinh tế. Trước đấy có 2 hãng, đồng nghĩa là 2 đối thủ. Giờ nhập chung lại thì lượng xe tăng lên mà thôi”.

Sự thiếu tự tin và tâm lí bị động này khiến tương lai của 1 số đại gia lớn nhất ngành taxi Việt Nam càng phát triển thành u ám hơn. Điều này phần nào lí giải lí do ở sao khi vụ sáp nhập giữa Uber và Grab xảy ra, 1 số hãng taxi nội kì cựu không hề có động thái nào nhân thời cơ này để marketing mạnh mẽ cho áp dụng và dịch vụ của hãng.

(Còn đấy là 1 sốh 1 áp dụng gọi xe Việt chưa đầy 2 năm tuổi đã làm: Nhận đầu tư từ Phương Trang, Vato quyết đấu Grab)

Kiến Anh

Theo Trí Thức Trẻ

Bài viết liên quan