Tháo điểm nghẽn để hút vốn đầu tư BOT giao thông

Theo TS Nguyễn Đức Kiên, sự tham dự của chính quyền sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư bởi hợp đồng hợp tác công – tư PPP thường dài hạn, lên đến cả chục năm.

Từ những hạn chế cần khắc phục…

2 năm “sóng gió” với nỗ lực lôi kéo vốn đầu tư vào hạ tầng cơ sở giao thông trôi qua với những điểm nóng dẫn đến ở một số dự án địa ốc BOT trên cả nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng nhanh, nhu cầu về hạ tầng cao, ngân sách nhà nước không đủ cung cấp…vốn tư nhân nhưng vẫn là nguồn lực quan trọng để thực hiện những dự án địa ốc lớn.

Bởi vậy, dù đề nghị rà soát toàn bộ các dự án địa ốc hạ tầng đầu tư theo bề ngoài BOT thời gian qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhưng vẫn khẳng định, chủ trương thi công hạ tầng cơ sở giao thông theo bề ngoài BOT là đúng đắn, cần được tiếp tục triển khai.

Tất nhiên, cần hạn chế những tồn tại trong triển khai BOT trước đây để làm tốt hơn, đúng và trúng hơn. Khi nghiên cứu kỹ quản lý dự án địa ốc đầu tư cách tân và phát triển cơ sở hạ tầng cơ sở giao thông theo bề ngoài hợp tác công – tư, PGS.TS Nguyễn Hồng Thái – Phó trưởng khoa Vận tải Kinh tế, Đại học Giao thông vận tải và TS Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong các bước thực hiện các dự án địa ốc này như thể chế, quy trình – thủ tục, công tác chọn lọc nhà đầu tư, quản lý chất lượng công trình…

Một trong những vấn đề cốt lõi là quy định pháp lý về bề ngoài đối tác công – tư mới dừng ở mức Nghị định nên tính ổn định của chính sách bán hàng không cao và đây là mối quan ngại lớn cho nhà đầu tư nước ngoài. Các văn bản được thi công chủ yếu tiếp cận trên quan điểm điều chỉnh các hoạt động đầu tư công hoặc đầu tư tư nhân mà chưa để ý đến bề ngoài đối tác công-tư nên các quy định còn bất cập.

Cũng do việc làm BOT khi chưa có một khung pháp lý rõ nét, trong những lúc đề nghị đặt ra là phải làm nhanh nên đã tạo ra kẽ hở “chỉ định thầu”, hình thành cơ chế xin-cho; dẫn đến nhiều hệ lụy đáng tiếc. Thực tế, công tác chọn lọc nhà đầu tư ở toàn bộ dự án địa ốc GĐ 2011-2015 đều tiến hành chỉ định thầu.

Ngoài ra, việc xác định vị trí trạm thu phí, mức phí còn nhiều bất cập, thiếu minh bạch. Trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước về tính hiệu quả của dự án địa ốc như mức lợi nhuận của nhà đầu tư, thời hạn nhà đầu tư được nhà nước nhượng quyền thu phí của người sử dụng dịch vụ, giá sử dụng công trình/dịch vụ công, mức độ tham dự của nhà nước… chưa rõ nét.

….Đến những dự án địa ốc nghìn tỷ “thần tốc” của Quảng Ninh

Trong khi không ít địa phương nhưng vẫn loay hoay chưa tìm ra cách tháo gỡ gặp khó để hút vốn tư nhân hiệu quả, thì Quảng Ninh vươn lên mau chóng như một điểm sáng, trở thành điển hình thành công trong việc huy động nguồn lực tư nhân vào hạ tầng. 5 năm qua, tỉnh này đã hút về nguồn vốn khổng lồ với chuỗi dự án địa ốc đầu tư theo bề ngoài BOT thuộc thẩm quyền chọn lọc của tỉnh, đạt tổng mức vốn đầu tư trên 47.000 tỷ đồng. Trong tổng số vốn đáng nể đó, ngân sách nhà nước chỉ chỉ chiếm 4.700 tỷ đồng, vốn ngoài ngân sách là 42.500 tỷ đồng. Như vậy, cứ mỗi đồng ngân sách bỏ ra làm “vốn mồi”, Quảng Ninh đã hút thêm được 8 – 9 đồng vốn tư nhân.

Phó Giám đốc Sở GTVT Quảng Ninh Bùi Hồng Minh tính toán, nếu sử dụng vốn ngân sách của địa phương và Trung ương thì phải mất ít nhất 10 năm mới có thể đầu tư, đã đi vào hoạt động đồng bộ các dự án địa ốc lớn như Cầu Bạch Đằng, Cao tốc Hải Phòng – Hạ Long, Cao tốc Hạ Long – Vân Đồn, Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn… Khi các dự án địa ốc nghìn tỷ này đã đi vào hoạt động, kết cấu hạ tầng của Quảng Ninh sẽ căn bản đồng bộ, giải quyết được điểm nghẽn lớn nhất trong cách tân và phát triển KT-XH.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Đức Long cũng cho thấy thêm, ngay từ năm 2011, Quảng Ninh đã chủ động dự kiến kỹ cho việc này. Khi Chính phủ chưa ban hành nghị định về PPP, tỉnh đã thi công một hành lang pháp lý vững bền để triển khai các dự án địa ốc theo bề ngoài đối tác công – tư, lên danh mục 64 công trình, dự án địa ốc sẽ thực hiện, giao nhiệm vụ tới từng huyện, sở, ngành.

Trong các bước thi công có kế hoạch, Quảng Ninh chủ động ưu tiên bố trí vốn ngân sách cho việc dự kiến đầu tư và triển khai dự án địa ốc đúng cam đoan, đúng công đoạn, đặc trưng là phần tham dự của nhà nước, giá thành đền bù giải phóng mặt bằng. Đồng thời hỗ trợ các công ty thông qua các phương pháp hỗ trợ về tài chính, nhằm bù đắp sự thiếu hụt về nguồn vốn, chắc chắn và tăng trưởng tính khả thi đối với các dự án địa ốc. Đặc biệt, linh hoạt trong vận dụng cơ chế, chính sách bán hàng để tháo gỡ vướng mắc, tạo thông thoáng về thủ tục hành chính.

Và cách giải quyết từ gốc rễ

Theo các chuyên gia, để mô hình hợp tác công – tư sự thật hiệu quả, luôn cần có sự tham dự của nhà nước/chính quyền (bao gồm cả sự tham dự về mặt chính trị, chính sách bán hàng, đóng góp về tài chính, hỗ trợ về thủ tục, giải phóng mặt bằng…). Ông Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh, khi nhà nước góp vào dự án địa ốc một mật độ vốn nhất định có ý nghĩa như “vốn mồi” thì dự án địa ốc mới chắc chắn khả thi.

“Mặt khác, sự tham dự của chính quyền sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư bởi hợp đồng hợp tác công – tư thường dài hạn, lên đến hàng chục năm” – ông Kiên nói. Điều đó lý giải cho việc có địa phương rất thành công nhưng cũng không ít nơi thất bại.

Trong các bước hợp tác công tư, sự minh bạch được đặt ra danh tiếng, nhằm tránh những rủi ro cho dự án địa ốc. Như TS.Huỳnh Thế Du – giảng viên chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright đánh giá, năng lực và sự minh bạch của cơ quan quản lý là 2 điều kiện căn bản để dự án địa ốc đối tác công – tư thành công, hiệu quả. Minh bạch ở đây là cả trong các bước đấu thầu lẫn khi thực hiện.

Kinh nghiệm cho thấy, quan trọng nhất nhưng vẫn là phải đã đi vào hoạt động hệ thống pháp luật cho thích hợp với đề nghị thực tiễn. Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông nhìn nhận, một trong những vấn đề cốt lõi là quy định về bề ngoài đối tác công tư mới dừng lại mức nghị định nên tính ổn định của chính sách bán hàng không cao. Một số quy định pháp luật về thu phí, chọn lọc nhà đầu tư nhưng vẫn còn bất cập, chưa sát thực tại.

Tổng kết vấn đề này, UB Thường vụ Quốc hội sau giám sát chuyên đề về việc thực hiện chính sách bán hàng pháp luật đầu tư BOT gần 1 năm trước đã ban hành Nghị quyết 437 đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu kỹ, đã đi vào hoạt động pháp luật về đầu tư theo bề ngoài hợp đồng BOT đặt trong tổng thể đã đi vào hoạt động pháp luật về đầu tư theo bề ngoài PPP với định hướng nghiên cứu kỹ thi công, trình Quốc hội ban hành luật tạo cơ sở pháp lý cao, thống nhất, đồng bộ cho bề ngoài đầu tư này.

Tìm hiểu thêm bảng giá thue can ho chung cu quan binh thanh Xem ngay

==>mat do xay dung la gi ?
==> Bạn biết gì về cac loai phi can ho chung cu chưa ?
==>bang gia dat quan 2 nghiên cứu ngay ?

Bạn đang xem chuyên mục Bat Dong San ở QOV.VN